dc.contributor.author | Tuszyńska, Justyna | |
dc.contributor.editor | Płuciennik, Jarosław | |
dc.date.accessioned | 2023-02-13T17:35:22Z | |
dc.date.available | 2023-02-13T17:35:22Z | |
dc.date.issued | 2022 | |
dc.identifier.issn | 0084-4446 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/45972 | |
dc.description.abstract | Until recently, it could be said that the discourse related to lettering did not go beyond the
narrow framework of the theory of graphic design. It was reserved for experts in typography
and rather unavailable to regular “letter users.” However, in recent years we have witnessed
a phenomenon that could be called a typographic turn. It may be assumed that the typographic
turn essentially manifests itself in two ways: the first is the popularization of knowledge
concerning typography on the Internet, while the second is the transfer of discussion
about letters from the hermetic circle of typography to other domains, such as sociology or
cultural history. Thus, the question arises: who has the tools to speak competently about
letters? As researchers of culture, we can easily see a design of various objects or its elements:
packaging, streets, advertisements, applications or interfaces, depending on the medium we
are particularly interested in. If we are specialists in the field of literature, we may notice
book design, and in exceptional cases also its impact on the reception of literature (futurism
in its various variants, or even more broadly understood avant-garde, concrete poetry and
last but not least, liberature). But who among the researchers of culture, literature, language
can notice the design of letters? The essay presents this problem from a broad perspective.
The author refers to works on graphic design theory and confronts them with studies on culture
and literature. This juxtaposition reveals some common ground, but also irreconcilable
differences between the two discourses. | pl_PL |
dc.language.iso | pl | pl_PL |
dc.publisher | Łódzkie Towarzystwo Naukowe; Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl_PL |
dc.relation.ispartofseries | Zagadnienia Rodzajów Literackich;3 | |
dc.rights | Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe | * |
dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ | * |
dc.subject | design | pl_PL |
dc.subject | Charles Sanders Peirce | pl_PL |
dc.subject | typography | pl_PL |
dc.subject | text | pl_PL |
dc.title | Projektowanie niewidzialnego. Czy możemy rozmawiać o designie liter? | pl_PL |
dc.title.alternative | Designing the Invisible. Can We Talk about the Design of the Letters? | pl_PL |
dc.type | Article | pl_PL |
dc.page.number | 91-104 | pl_PL |
dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu | pl_PL |
dc.identifier.eissn | 2451-0335 | |
dc.contributor.authorBiographicalnote | Justyna Tuszyńska - adiunktka w Katedrze Teorii Literatury i Komparatystyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu; zainteresowania badawcze: teoria reprezentacji, gatunki kultury popularnej,
historia doktryn teoretycznoliterackich. Autorka monografii Dlaczego literaturoznawcy c(z)ytują kryminały? Schemat opowieści kryminalnej jako narzędzie teoretycznoliterackie. Publikowała między innymi w „Tekstach Drugich”, „Przeglądzie Kulturoznawczym”, „Literaturze Ludowej”. | pl_PL |
dc.references | Baldy Aleksandra (2007), Przyczynek do Ch.S.Peirce’a koncepcji znaku, „Studia Philosophiae Christianae” nr 43(2). | pl_PL |
dc.references | Berger John (2008), Sposoby widzenia, przeł. M. Bryl, Fundacja Aletheia, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Bourdieu Pierre (2007), Szkic teorii praktyki poprzedzony trzema studiami na temat etnologii Kabylów, przeł. W. Kroker, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty. | pl_PL |
dc.references | Broszkiewicz Paulina (2012), Charlesa Sandersa Peirce’a koncepcja znaku względem peirce’owskiego pragmatyzmu, „Słupskie Studia Filozoficzne” nr 11. | pl_PL |
dc.references | Brzostek Dariusz (2013), Eksperci i amatorzy. O internetowych praktykach recenzenckich jako „systemach eksperckich” [w:] Netlor. Wiedza cyfrowych tubylców, red. P. Grochowski, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń. | pl_PL |
dc.references | Dawidek-Gryglicka Małgorzata (2012), Historia tekstu wizualnego: Polska po 1967 roku, Fundacja Korporacja Ha!art, Wrocław. | pl_PL |
dc.references | Fish Stanley (2008), Jak rozpoznać wiersz, gdy się go widzi?, przeł. A. Grzeliński [w:] S. Fish, Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane, red. A. Szahaj, TAiWPN Universitas, Kraków. | pl_PL |
dc.references | Garfield Simon (2012), Just My Type. A Book about Fonts, Gotham Books, Nowy Jork. | pl_PL |
dc.references | Gill Eric (2016), Esej o typografii, przeł. M. Komorowska, d2d.pl, Kraków. | pl_PL |
dc.references | Godlewski Grzegorz (2008), Słowo — pismo — sztuka słowa. Perspektywy antropologiczne, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Gomez Jeff (2008), Print Is Dead: Books in our Digital Age, Macmillan, Londyn, Nowy Jork. | pl_PL |
dc.references | Górski Janusz (2020), Dosłownie. Liternicze i typograficzne okładki polskich książek 1944–2019, Wydawnictwo Karakter, Kraków. | pl_PL |
dc.references | Havelock Eric A. (2006), Muza uczy się pisać. Rozważania o oralności i piśmienności w kulturze Zachodu, przeł. P. Majewski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Klag Marcin (2019), Wygląd litery jako komunikat [w:] Colloquia Anthropologica et Communicativa vol. 12. Antropologia, media, komunikacja, red. M. Czapiga, M. Rydlewski, Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław. | pl_PL |
dc.references | Maj Anna, Derda-Nowakowski Michał (2009) (red.) z udziałem D. de Kerckhove’a, Kody McLuhana. Topografia nowych mediów, Wydawnictwo Naukowe ExMachina, Katowice. | pl_PL |
dc.references | Mirkowicz Magda (2015), Fonty, których powinieneś unikać jak ognia, „my pink plum”, 25 lipca, www.mypinkplum.pl/2015/07/fonty-ktorych-powinienes-unikac-jak.html [dostęp: 20.05.2022]. | pl_PL |
dc.references | Noordzij Gerrit (2014), Kreska. Teoria pisma, przeł. M. Komorowska, d2d.pl, Kraków. | pl_PL |
dc.references | Obirek Stanisław (2010), Uskrzydlony umysł. Antropologia słowa Waltera Onga, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Ong Walter (2011), Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, przeł. J. Japola, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Peirce Charles Sanders (1997), Wybór pism semiotycznych, przeł. R. Mirek, Polskie Towarzystwo Semiotyczne, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Peterson Becky (2017), Google w ważnym dokumencie używał komiksowej czcionki, „Business Insider”, 1 listopada, businessinsider.com.pl/rozwoj-osobisty/kariera/comic-sans-ms-na-dokumentach- googlea/50z071g [dostęp: 20.05.2022]. | pl_PL |
dc.references | Petrucci Armando (2010), Pismo. Idea i przedstawienie, przeł. A. Osmólska-Mętrak, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Płuciennik Jarosław (2013), Czytanie a zmysły — refleksja przedkognitywistyczna [w:] Sensualność w kulturze polskiej. Przedstawienia zmysłów człowieka w języku, piśmiennictwie i sztuce od średniowiecza do współczesności, red. W. Bolecki, M. Rembowska-Płuciennik i in., Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa [dostęp online: Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego, HANDLE: hdl.handle.net/11089/7236]. | pl_PL |
dc.references | PrezART (2016), Fonty, które zmienią Twoje życie jako projektanta slajdów, prezart.pl, 12 maja, prezart.pl/2016/05/12/fonty-ktore-zmienia-twoje-zycie-jako-projektanta-slajdow [dostęp: 20.05.2022]. | pl_PL |
dc.references | Reuß Roland (2017), Perfekcyjna maszyna do czytania. O ergonomii książki, przeł. P. Piszczatowski, d2d.pl, Kraków. | pl_PL |
dc.references | Shillingsburg Peter L. (2006), From Gutenberg to Google: Electronic Representations of Literary Texts, Cambridge University Press, Cambridge. | pl_PL |
dc.references | Szydłowska Agnieszka (2018), Od solidarycy do TypoPolo. Typografia a tożsamości zbiorowe w Polsce po 1989 roku, Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław. | pl_PL |
dc.references | Thomas Douglas (2019), Wystrzegaj się futury, przeł. D. Malina, Wydawnictwo Karakter, Kraków. | pl_PL |
dc.references | Trumf typografii; kultura, komunikacja, nowe media (2017), wyb. i opr. H. Hoeks, E. Lentjes, przeł. M. Komorowska, d2d.pl, Kraków. | pl_PL |
dc.references | Trykozko Martyna (2015), Lato podbija świat, czyli jak nieudane zlecenie doprowadziło do spektakularnego sukcesu Polaka, Gazeta.pl, 18 września, wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci /1,143647,18850417,lato-podbija-swiat-czyli-jak-nieudane-zlecenie-doprowadzilo.html [dostęp: 25.05.2022]. | pl_PL |
dc.references | Wershler-Henry Darren S. (2007), The Iron Whim: A Fragmented History of Typewriting, Cornell University Press, Itaca. | pl_PL |
dc.identifier.doi | 10.26485/ZRL/2022/65.3/6 | |
dc.relation.volume | 65 | pl_PL |
dc.discipline | literaturoznawstwo | pl_PL |
dc.discipline | nauki o komunikacji społecznej i mediach | pl_PL |