(E-)ludyczność w glottodydaktyce polonistycznej. Techniki rozwijające kompetencję językową

Abstract

Dysertacja ma charakter teoretyczno-praktyczny. Jej pierwsza część zawiera przegląd sposobów definiowania pojęć gra, ludyczność (wraz z jej wariantem ludyzm) oraz zabawa w piętnastu publikacjach leksykograficznych, co pozwala prześledzić rozwój znaczenia wyrazów kluczowych w kontekście tematu pracy. Weryfikacji poddano postrzeganie gry i zabawy w kontekście kulturowym, uwzględniając podejście socjologiczne, filozoficzne, psychologiczne, pedagogiczne oraz glottodydaktyczne. Skłoniło to do poszerzenia podstawowej leksyki związanej z elementami zabawowymi w edukacji o wyraz symulacja, a także do stworzenia własnej propozycji multihasła łączącego najważniejsze elementy gry-zabawy-symulacji. W drugiej części rozprawy opisano dobór materiału, czyli aplikacji webowych (wykorzystywanych przy użyciu przeglądarki z dostępem do internetu) i mobilnych (używanych na smartfonach). Pozyskano je w trakcie analizy grup tematycznych tworzonych na portalu społecznościowym Facebook. Przegląd obejmował 31 polskojęzycznych grup zrzeszających nie tylko lektorów jpjo, lecz także glottodydaktów zajmujących się uczeniem innych języków oraz nauczycieli przedmiotowych (w tym polskiego jako rodzimego). Znaleziono 1240 propozycji aplikacji wykorzystywanych w procesie kształcenia. Po weryfikacji uzyskano 683 narzędzia online potencjalnie istotne z perspektywy pracy lektora. Podzielono je na cztery kategorie: z obsługą w języku polskim, obcojęzyczne, szkolne i techniczne. Przeanalizowano je pod kątem typologii działań e-ludycznych, a także działań i kompetencji językowych. Skuteczność poszczególnych aplikacji sprawdzono podczas synchronicznych i asynchronicznych zajęć zdalnych dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Podsumowaniem rozważań zawartych w dysertacji jest konieczność holistycznego spojrzenia na zagadnienie (e-)ludyczności, również z perspektywy umiejętności weryfikowania potencjału aplikacji pod kątem doskonalenia poszczególnych działań językowych i rozwijania kompetencji komunikacyjnych uczniów, a także skłonienie do podjęcia refleksji dotyczących zmian w sposobie edukowania przyszłych lektorów.