Pokaż uproszczony rekord

dc.contributor.authorFilipczak, Witold
dc.date.accessioned2023-07-28T06:15:51Z
dc.date.available2023-07-28T06:15:51Z
dc.date.issued2023-07-26
dc.identifier.issn0208-6050
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/47697
dc.description.abstractThe article focuses on the circle of associates and supporters of Andrzej Młodziejowski, the Bishop of Poznań and the Great Chancellor of the Crown, in the final period of his activity. The article deals with last years of Młodziejowski’s activity, i.e. the period between 1777–1779. Although the Crown Chancellor died in March 1780, he was not active in public affairs in the last months of his life due to his very bad health. In the circle of clergy associated with the Bishop of Poznań (in relation to political issues), the most important figure was the Bishop of Chełm and coadjutor of Poznań, Antoni Onufry Okęcki. Antoni Felicjan Aleksandrowicz, coadjutor of the abbot of Hebdów, deserves particular attention as in 1778 he was promoted to the office of Great Scribe of the Crown thanks to Młodziejowski. The circle of secular supporters of the Grand Chancellor was much wider. The analysis is made by taking into account the geographical range of Młodziejowski’s influence. Among the secular supporters of the Crown Chancellor, the following key actors deserve attention: Franciszek Ksawery Kęszycki, Józef Brzeziński, Józef Mikorski, Franciszek Leszczyński and Fryderyk Jakub Psarski.en
dc.description.abstractArtykuł dotyczy kręgu współpracowników i stronników Andrzeja Młodziejowskiego, biskupa poznańskiego i kanclerza wielkiego koronnego, w końcowym okresie jego działalności. Uwzględnione zostały ostatnie lata działalności Młodziejowskiego, to znaczy okres 1777–1779. Kanclerz koronny zmarł wprawdzie w marcu 1780 r., ale w ostatnich miesiącach życia nie był aktywny w sprawach publicznych ze względu na bardzo zły stan zdrowia. W kręgu duchownych współpracowników biskupa poznańskiego (w odniesieniu do zagadnień politycznych) najważniejszą postacią był biskup chełmski i koadiutor poznański Antoni Onufry Okęcki. Na uwagę zasługuje też koadiutor opata hebdowskiego Antoni Felicjan Aleksandrowicz, który dzięki Młodziejowskiemu uzyskał w 1778 r. awans na urząd pisarza wielkiego koronnego. Znacznie szerszy był krąg świeckich stronników kanclerza wielkiego koronnego. Jest on analizowany z uwzględnieniem geograficznego zasięgu wpływów Młodziejowskiego. Wśród świeckich stronników kanclerza koronnego na uwagę zasługują: Franciszek Ksawery Kęszycki, Józef Brzeziński, Józef Mikorski, Franciszek Leszczyński i Fryderyk Jakub Psarski.pl
dc.language.isopl
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiegopl
dc.relation.ispartofseriesActa Universitatis Lodziensis. Folia Historica;112pl
dc.rights.urihttps://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
dc.subjectAndrzej Młodziejowskien
dc.subjectAntoni Onufry Okęckien
dc.subjectroyalist partyen
dc.subjectsejmiksen
dc.subjectPoland in 18th centuryen
dc.subjectPermanent Councilen
dc.subjectAndrzej Młodziejowskipl
dc.subjectAntoni Onufry Okęckipl
dc.subjectstronnictwo regalistycznepl
dc.subjectsejmikipl
dc.subjectPolska w XVIII w.pl
dc.subjectRada Nieustającapl
dc.titleWspółpracownicy i stronnicy biskupa poznańskiego oraz kanclerza koronnego Andrzeja Młodziejowskiego (od roku 1777)pl
dc.title.alternativeAssociates and Supporters of Andrzej Młodziejowski, the Bishop of Poznań and the Chancellor of the Crown (from 1777)en
dc.typeArticle
dc.page.number179-207
dc.contributor.authorAffiliationUniwersytet Łódzki / University of Lodzpl
dc.identifier.eissn2450-6990
dc.referencesArchiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD], Archiwum Radziwiłłów, dział V, sygn. 4506pl
dc.referencesArchiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD], Księgi grodzkie nurskie relacje oblaty, sygn. 48pl
dc.referencesArchiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD], Księgi grodzkie radziejowskie rekognicje, sygn. 22apl
dc.referencesArchiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD], Księgi grodzkie wieluńskie oblaty, sygn. 33apl
dc.referencesArchiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD], tzw. Metryka Litewska, dział VII, sygn. 20, 24, 25, 30, 34, 58, 88pl
dc.referencesArchiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD], Varia Oddziału I, sygn. 15pl
dc.referencesArchiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD], Zbiór Popielów, sygn. 112, 114, 125pl
dc.referencesArchiwum Państwowe w Poznaniu [APP], Księgi grodzkie kaliskie, sygn. 428 i 430pl
dc.referencesArchiwum Państwowe w Poznaniu [APP], Księgi grodzkie poznańskie, sygn. 1150pl
dc.referencesBiblioteka Książąt Czartoryskich w Krakowie [BCz], rkps 656, 674, 698, 784, 799 i 919pl
dc.referencesBiblioteka Jagiellońska w Krakowie, rkps 6799pl
dc.referencesBiblioteka Naukowa PAU i PAN w Krakowie [BPAU], rkps 1649pl
dc.referencesBiblioteka Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, rkps 96pl
dc.referencesDyaryusz seymu walnego ordynaryinego warszawskiego szescio niedzielnego roku […] 1778 dnia 5. miesiąca października odprawuiącego się, wyd. S. Sokołowski, Warszawa [1779].pl
dc.referencesEntretiens du roi Stanislas-Auguste avec Otto Magnus von Stackelberg (1776), oprac. E. Zielińska, Warszawa 2020.pl
dc.referencesLauda ziemi rawskiej i województwa rawskiego 1583–1793, red. M. Nagielski, Warszawa 2017.pl
dc.referencesMoszczeński A., Pamiętnik do historyi polskiej w ostatnich latach panowania Augusta III i pierwszych Stanisława Poniatowskiego, wyd. 3, Poznań 1867.pl
dc.referencesStanisław August Poniatowski, Mémoires du roi…, t. II, Leningrad 1924.pl
dc.referencesBednaruk W., Sejmiki lubelskie w okresie stanisławowskim (1764–1794), Lublin 2011.pl
dc.referencesButterwick R., Polska rewolucja a Kościół katolicki, 1788–1792, przekł. M. Ugniewski, Kraków 2012.pl
dc.referencesCywiński R., Sołtyk Maciej, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XL, Warszawa–Kraków 2001, s. 410–413.pl
dc.referencesDanilczyk A., W kręgu afery Dogrumowej. Sejm 1786 roku, Warszawa 2010.pl
dc.referencesDeputaci Trybunału Koronnego 1578–1794. Spis, cz. 5 (1751–1794), oprac. J. Ternes, Warszawa 2017.pl
dc.referencesDukwicz D., Sekretne wydatki rosyjskiej ambasady w Warszawie w latach 1772–1790, [w:] Gospodarka, społeczeństwo, kultura w dziejach nowożytnych. Studia ofiarowane Pani Profesor Marii Boguckiej, red. A. Karpiński, E. Opaliński, T. Wiślicz, Warszawa 2010, s. 449–465.pl
dc.referencesDukwicz D., Zwierzykowski M., Sułkowski Antoni, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XLV, Warszawa–Kraków 2008, s. 531–537.pl
dc.referencesDukwicz D., Zwierzykowski M., Sułkowski August, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XLV, Warszawa–Kraków 2008, s. 542–553.pl
dc.referencesDumanowski J., Sumiński Piotr, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XLV, Warszawa–Kraków 2008, s. 603–607.pl
dc.referencesDygdała J., Raczyński Kazimierz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXIX, Wrocław 1987, s. 644–653.pl
dc.referencesDymnicka-Wołoszyńska, Okęcki Antoni Onufry, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXIII, Wrocław 1978, s. 458–461.pl
dc.referencesDymnicka-Wołoszyńska, Rey Jan Michał, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXXI, Wrocław 1988–1989, s. 191–192.pl
dc.referencesFilipczak W., Aktywność sejmikowa regalistów w województwie rawskim w latach 1780–1786, „Rocznik Łódzki” 2010, t. LVII, s. 11–39.pl
dc.referencesFilipczak W., Chronologia sejmów z lat 1764–1793, [w:] Chronologia sejmów Rzeczypospolitej Obojga Narodów (1569–1793), red. L. A. Wierzbicki, D. Kupisz, Warszawa 2021, s. 281–312.pl
dc.referencesFilipczak W., Sejm 1778 roku, Warszawa 2000.pl
dc.referencesFilipczak W., Sejmiki ziemi nurskiej 1780–1786, „Przegląd Nauk Historycznych” 2014, R. XIII, nr 1, s. 23–62.pl
dc.referencesFilipczak W., Wybory Rady Nieustającej na sejmie 1778 roku, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 1999, z. 64, s. 117–132.pl
dc.referencesFilipczak W., Ziemskie urzędy sądowe w życiu politycznym województwa sandomierskiego w latach 1777–1783, „Przegląd Nauk Historycznych” 2016, R. XV, nr 2, s. 191–214.pl
dc.referencesFilipczak W., Życie sejmikowe prowincji wielkopolskiej w latach 1780–1786, Łódź 2012.pl
dc.referencesGlabisz G., Sejmiki Wielkopolski w latach 1764–1793, Poznań 2022.pl
dc.referencesGrabski W. M., U podstaw wielkiej reformy. Karta z dziejów Komisji Edukacji Narodowej, Łódź 1984.pl
dc.referencesKociszewski A., Mikorski Józef, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXI, Wrocław 1976, s. 163–164.pl
dc.referencesKonopczyński W., Geneza i ustanowienie Rady Nieustającej, Kraków 1917.pl
dc.referencesKrakowski B., Karśnicki (Karsznicki) Ludwik, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XII, Wrocław–Warszawa–Kraków 1966, s. 142–143.pl
dc.referencesKrakowski B., Kęszycki Franciszek Ksawery, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XII, Wrocław–Warszawa–Kraków 1966, s. 372–373.pl
dc.referencesKrzymkowski M., Wybory członków Rady Nieustającej (aspekty organizacyjno-prawne), „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 2013, t. XVI, s. 119–129.pl
dc.referencesMichalski J., Polska wobec wojny o sukcesję bawarską, Wrocław–Warszawa–Kraków 1964.pl
dc.referencesMüller W., Szczygielski W., Młodziejowski Andrzej Mikołaj, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXI, Wrocław 1976, s. 428–432.pl
dc.referencesNeumann OCD P. F., Diecezja poznańska u schyłku Rzeczypospolitej Obojga Narodów, „Poznańskie Studia Teologiczne” 2018, t. XXXIII, s. 163–175.pl
dc.referencesProkop K. R., Wiadomości do biografii biskupów oraz opatów i ksień z ziem Rzeczypospolitej Obojga Narodów z osiemnastowiecznej prasy warszawskiej doby saskiej i stanisławowskiej (1729–1795), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 2006, t. LXXXVI, s. 287–329.pl
dc.referencesRolnik D., Portret szlachty czasów stanisławowskich, Katowice 2009.pl
dc.referencesRostworowski E., Mikorski Franciszek Ksawery, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXI, Wrocław 1976, s. 161–163.pl
dc.referencesRostworowski E., Popiel Paweł, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVII, Wrocław 1983, s. 565–568.pl
dc.referencesSkowroński P. W., Reforma Rady Nieustającej na sejmie 1776 r., Warszawa 2022, [maszynopis rozprawy doktorskiej napisanej pod kierunkiem prof. dra hab. W. Kriegseisena i obronionej w Instytucie Historii PAN w 2022 r.].pl
dc.referencesStroynowski A., Opozycja sejmowa w dobie rządów Rady Nieustającej. Studium z dziejów kultury politycznej, Łódź 2005.pl
dc.referencesSzczygielski W[acław], Konfederacja barska w Wielkopolsce 1768–1770, Warszawa 1970.pl
dc.referencesSzczygielski W[acław], Kraszewski Jan Aleksander, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XV, Wrocław 1970, s. 219–221.pl
dc.referencesSzczygielski W[acław], Psarski Fryderyk Jakub, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXIX, Wrocław 1986, s. 251–254.pl
dc.referencesSzczygielski W[ojciech], Referendum trzeciomajowe. Sejmiki lutowe 1792 roku, Łódź 1994.pl
dc.referencesUrzędnicy centralni i nadworni Polski XIV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Chłapowski, S. Ciara, Ł. Kądziela, T. Nowakowski, E. Opaliński, G. Rutkowska, T. Zielińska, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1992.pl
dc.referencesUrzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, W. Stanek, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1990.pl
dc.referencesUrzędnicy wielkopolscy XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. A. Bieniaszewski, Wrocław 1987.pl
dc.referencesUrzędnicy województw łęczyckiego i sieradzkiego XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. E. Opaliński, H. Żerek-Kleszcz, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1993.pl
dc.referencesZając P., Biskup poznański Andrzej Stanisław Kostka Młodziejowski w obronie Stanisława Konarskiego i polskich pijarów – nieznany list z grudnia 1769 roku, „Poznańskie Studia Teologiczne” 2021, t. XXXIX, s. 61–83.pl
dc.referencesZielińska Z., Polska w okowach „systemu północnego” 1763–1766, Kraków 2012.pl
dc.referencesZielińska Z., Poniatowski Michał Jerzy, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVII, Wrocław 1983, s. 455–471.pl
dc.referencesZiółek E. M., Biskupi senatorowie wobec reform Sejmu Czteroletniego, Lublin 2002.pl
dc.referencesŻerek-Kleszcz H., Stokowski Jan Sariusz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XLIV, Warszawa–Kraków 2006, s. 47–50.pl
dc.contributor.authorEmailwitold.filipczak@uni.lodz.pl
dc.identifier.doi10.18778/0208-6050.112.09


Pliki tej pozycji

Thumbnail

Pozycja umieszczona jest w następujących kolekcjach

Pokaż uproszczony rekord

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Poza zaznaczonymi wyjątkami, licencja tej pozycji opisana jest jako https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0