Biskup Józef Giedroyć i duchowieństwo Litwy w służbie Napoleona w 1812 roku

Abstract

This article focuses on the activity of bishop Józef Giedroyć during the war of 1812, and analyzes the attitude of Catholic clergy of Lithuania towards Napoleon and the idea of reconstruction of Polish Kingdom. When Second Polish War started, Polish and Lithuanian clergy had no doubts if to support the French emperor, who created possibility to rebuild their homeland. In 1812, despite the ongoing crisis in relations between Napoleon and pope Pius VII, the Catholic Church in Duchy of Warsaw and in Lithuania supported the war with Russia because of patriotic motives. Despite excesses and even common banditism in first days of the campaign against Russia, the Lithuanian clergy headed by bishops quickly entered the administrative activity of Napoleonic Lithuania. They were involved in restoring the order after peasant uprisings. Catholic clergy participated in all of the anniversaries and key events in campaign against Russia that were solemnly celebrated in Vilnius and other cities. The clergy supported the war effort, hoping, like the rest of society, for restitution of the Polish Kingdom. All hopes were shattered by defeat of Napoleon in Russia.

W artykule, przedstawiając działalność biskupa Józefa Giedroycia w czasie wojny 1812 r., przeanalizowano postawy duchowieństwa katolickiego Litwy wobec Napoleona i idei odbudowy Królestwa Polskiego. Kiedy rozpoczynała się „druga wojna polska”, duchowieństwo polskie i litewskie nie miało wątpliwości, że powinno wesprzeć cesarza Francuzów, który stwarzał możliwość odbudowy ojczyzny. Mimo kryzysu w stosunkach Napoleona z papieżem Piusem VII, Kościół katolicki w Księstwie Warszawskim i na Litwie poparł z pobudek patriotycznych wojnę z Rosją w 1812 r. Mimo ekscesów, a czasem zwykłego bandytyzmu towarzyszącego pierwszym dniom kampanii przeciwko Rosji, duchowni litewscy, na czele z biskupami, bardzo szybko włączyli się w działalność administracji napoleońskiej Litwy. Zaangażowali się w przywrócenie porządku po wystąpieniach chłopskich. Z udziałem duchowieństwa katolickiego uroczyście obchodzono w Wilnie i w innych miastach Litwy wszelkie rocznice oraz kluczowe wydarzenia związane z przebiegiem kampanii przeciwko Rosji. Duchowni wspierali wysiłek wojenny, mając tak jak większość społeczeństwa nadzieję, że jego efektem będzie restytucja Królestwa Polskiego. Nadzieję tę zniweczyła klęska Napoleona w Rosji.