Realizacje grafemów "ą" i "ę" w piśmie Polaków i cudzoziemców uczących się języka polskiego jako drugiego (na przykładzie studentów z Ukrainy)

Abstract

The article discusses the variants of the ą and ę graphemes used by Ukrainians learning Polish as a second language. A forensic handwriting analysis study of the two graphemes as written by native speakers of Polish served as the basis for the analysis. The research material consisted of texts that were dictated to the students and was examined with a focus on variants and the frequency of their occurrence. The results of the study indicate there are significant differences in the way Ukrainian students and native Polish speakers use both graphemes.

Artykuł poświęcony jest wariantom grafemów ą i ę w piśmie Ukraińców uczących się języka polskiego jako drugiego. Punktem wyjścia do analizy były realizacje tych grafemów w piśmie Polaków, opracowane przez K. Bielskiego w ramach badań z zakresu kryminalistycznej analizy pismoznawczej. Materiał badawczy stanowiły zapisy wykonane w formie dyktanda. Został on przeanalizowany pod kątem jakościowym (wyznaczono repertuar standardowych i innowacyjnych wariantów badanych grafemów) oraz ilościowym (porównano frekwencję występowania poszczególnych wariantów w analizowanym materiale oraz w ustaleniach kryminalistycznych). Wyniki analizy wskazują na istotne odstępstwa w sposobie pisania grafemów ą i ę przez studentów z Ukrainy względem zapisu typowego dla rodzimych użytkowników języka polskiego.