dc.contributor.author | Grunwald, Jadwiga | |
dc.date.accessioned | 2024-01-26T15:32:26Z | |
dc.date.available | 2024-01-26T15:32:26Z | |
dc.date.issued | 2023-12-30 | |
dc.identifier.issn | 1731-8025 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/50040 | |
dc.description.abstract | Pierogi – filled dumplings made by wrapping unleavened dough around a savoury or sweet filling and cooking in boiling water – is one of the oldest as well and endearingly popular dishes of Polish cuisine. Some people perceive them as a kind of Polish “business card” and a significant means of introducing the merits of Polish culture and tradition. The same attitude can be observed in works of a famous Polish traveller, Władysław Grodecki (1942–2018).His portfolio includes over one hundred trips abroad, among them three solo trips around the world. Grodecki’s extraordinary achievements earned him general recognition and respect, although his path to success went through many difficult phases.Due to his actions in promoting Polish culture and history abroad, the Polish press came to label him as the “wandering Polish ambassador”. Cooking dumplings for and with his hosts and friends was often an integral part of his travels. Grodecki’s legacy includes over 250 press articles and 300 autobiographical entries on his website. The leading topics of his work include: biographies of great Poles, the fate of Poles abroad, meetings with John Paul II, as well as the history of places and monuments highlighting Kraków. Grodecki’s travelogues and newspaper articles also give numerous accounts of how challenging it was to get the ingredients and prepare pierogi in different parts of the world. Analysis of Grodecki’s travel journals shows that pierogi are popular for more than their aesthetic value and taste. | en |
dc.description.abstract | Pierogi – kawałki cienkiego, elastycznego i dobrze ciasta napełnione słonym lub słodkim nadzieniem i ugotowane we wrzącej wodzie – to jedno z najstarszych, a jednocześnie niezwykle popularnych dań kuchni polskiej. Niektórzy postrzegają je jako swego rodzaju polską „wizytówkę” i ważny element przybliżający walory polskiej kultury i tradycji. Podobny pogląd wyrażał w swojej twórczości znany polski podróżnik Władysław Grodecki (1942–2018). W jego portfolio znajduje się ponad sto wyjazdów zagranicznych, w tym trzy samotne podróże dookoła świata. Niezwykłe osiągnięcia Grodeckiego zapewniły mu powszechne uznanie i szacunek, choć jego droga do sukcesu przebiegała przez wiele trudnych etapów.W związku z jego działalnością na rzecz promocji polskiej kultury i historii za granicą, w polskiej prasie zaczęto określać go mianem „wędrownego ambasadora Polski”. Gotowanie pierogów dla gospodarzy i przyjaciół było często integralną częścią jego podróży. Spuścizna Grodeckiego obejmuje ponad 250 artykułów prasowych i 300 wpisów autobiograficznych na jego stronie internetowej. Wiodącymi tematami jego twórczości są: biografie wielkich Polaków, losy Polaków za granicą, spotkania z Janem Pawłem II, a także historia miejsc i pomników charakterystycznych dla Krakowa. W dziennikach podróży i artykułach prasowych Grodeckiego znaleźć można również liczne relacje o tym, jak trudnym zadaniem było zdobywanie składników i przygotowanie pierogów w różnych częściach świata. Z analizy dzienników podróżniczych Grodeckiego wynika, że popularność pierogów wynika nie tylko z ich walorów estetycznych i smakowych. | pl |
dc.language.iso | pl | |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl |
dc.relation.ispartofseries | Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica;22 | pl |
dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ | |
dc.subject | cuisine | en |
dc.subject | traditions | en |
dc.subject | cultural heritage | en |
dc.subject | travels | en |
dc.subject | promotion | en |
dc.subject | kuchnia | pl |
dc.subject | tradycje | pl |
dc.subject | dziedzictwo narodowe | pl |
dc.subject | podróże | pl |
dc.subject | promocja | pl |
dc.title | Pierogi kulinarną wizytówką „wędrownego ambasadora Polski” Władysława Grodeckiego | pl |
dc.title.alternative | Pierogi as Culinary Business Card of the “Wandering Polish Ambasador” Wladyslaw Grodecki | en |
dc.type | Article | |
dc.page.number | 49-62 | |
dc.contributor.authorAffiliation | Badacz niezależny | pl |
dc.identifier.eissn | 2353-9623 | |
dc.references | Bętkowska, T. (1999). Smakowanie świata. Przekrój, 14 marca, 14–15. | pl |
dc.references | Bętkowska, T. (2002). Smakowanie świata. Gazeta Krakowska, 14 kwietnia, 7. | pl |
dc.references | Czernicki, Ł., Kukołowicz, P., Miniszewski, M. (2020). Branża turystyczna w Polsce: Obraz sprzed pandemii. Warszawa: Polski Instytut Ekonomiczny. | pl |
dc.references | Czerniecki, S. (1682). Compendium ferculorum, albo zebranie potraw. Kraków: Drukárnia Ierzego y Mikołaia Schedlow. | pl |
dc.references | Gliński, M., Davies, M., Żuławski, A. (2018). Quarks, elephants & pierogi: Poland in 100 words. Warsaw: Adam Mickiewicz Institute. | pl |
dc.references | Grodecki, W. (1998). Afryka, http://grodecki.eufrutki.net/aktualnosci/20100503_Afryka dostęp: 26.06.2021. | pl |
dc.references | Grodecki, W. (2001a). Cudze chwalicie, swego nie znacie... (2). Nasz Dziennik, 27 marca, 3. | pl |
dc.references | Grodecki, W. (2001b). Kraków – perła wśród polskich miast. Nasz Dziennik, 30 kwietnia – 1 maja, 3. | pl |
dc.references | Grodecki, W. (2002). Choć dziwny jest ten świat – to kocham go całym sobą. W: Zrozumieć Świat 1. Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego dla zasadniczej szkoły zawodowej (194–197), E. Nowosielska, U. Szydłowska (red.). Poznań: Arka. | pl |
dc.references | Grodecki, W. (2003a). Meksykanie kochają Polaków. Płomyczek, 1, 16–17. | pl |
dc.references | Grodecki, W. (2003b). Boliwia. Płomyczek, 9, 16–17. | pl |
dc.references | Grodecki, W. (2003c). Polskie drogi w Argentynie. Płomyczek, 11, 16–17. | pl |
dc.references | Grodecki, W. (2006). Nad Mekongiem. Płomyczek, 4–6, 40–41. | pl |
dc.references | Grodecki, W. (2007a). Dekalog Grodeckiego. IV. Być uczciwym, koleżeńskim i przyjaznym. Magazyn Podróżników Globtroter, 08 (09), 96. | pl |
dc.references | Grodecki, W. (2007b). Dekalog Grodeckiego. V. Mieć umiejętności i wierzyć w siebie. Magazyn Podróżników Globtroter, 09 (10), 112. | pl |
dc.references | Grodecki, W. (2007c). Dekalog Grodeckiego. VIII. Chcieć żyć, czyli opanować sztukę przetrwania. Magazyn Podróżników Globtroter, 12 (13), 110. | pl |
dc.references | Grodecki, W. (2010). Wycieczki szkoleniowe, http://grodecki.eufrutki.net/niezapomniane_wyprawy/19780102_Wycieczki%20szkoleniowe dostęp: 2.07.2021. | pl |
dc.references | Grodecki, W. (2013a). Ameryka Północna, http://grodecki.eufrutki.net/aktualnosci/20100502_Ameryka_P%C3%B3%C5%82nocna dostęp: 26.06.2021. | pl |
dc.references | Grodecki, W. (2013b). Dzieciństwo – wspomnienia, http://grodecki.eufrutki.net/aktualnosci/20100501_Dzieci%C5%84stwo_wspomnienia dostęp: 26.06.2021. | pl |
dc.references | Grodecki, W. (2013c). 1500 dni samotnych wędrówek po świecie, http://grodecki.eufrutki.net/aktualnosci/20100504_1500_dni_samotnych_w%C4%99dr%C3%B3wek_po_%C5%9Bwiecie dostęp: 26.06.2021. | pl |
dc.references | Grodecki, W. (2013d). Moje dzieciństwo i młodość, http://grodecki.eufrutki.net/aktualnosci/20100505_Moje_dziecinstwo_i_mlodosc-wspomnienia_2013 dostęp: 26.06.2021. | pl |
dc.references | Grodecki, W. (2018a). Australia – kontynent zagubiony wśród mórz. Śląski Kurier WNET, 44, 10. | pl |
dc.references | Grodecki, W. (2018b). Doświadczenie pustyni (IV). Śląski Kurier WNET, 49, 4. | pl |
dc.references | Grzelak-Hodor, J. (1998), Wędrowny Ambasador. Gazeta Krakowska, 26 czerwca, 17. | pl |
dc.references | Kosenko A., Kusyk K. (2017). Władysław Grodecki. W: Wielcy Polscy Podróżnicy, Odkrywcy i Zdobywcy (70–74), M. Apollo, R. Lasyk, R. Rettinger (red.). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego. | pl |
dc.references | Kruszyńska, A. (2008). W 30 lat z Brzeźnicy dookoła świata, Obserwator Lokalny, 19 stycznia, 21. | pl |
dc.references | Kuchowicz, Z. (1975). Obyczaje staropolskie XVII–XVIII wieku. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie. | pl |
dc.references | Skrężyna, K. (2012). Pierogi mogą być polską wizytówką, https://dziennikpolski24.pl/pierogi-moga-byc-polska-wizytowka/ar/3171156 dostęp: 26.06.2021. | pl |
dc.references | Świtała-Trybek, A. (2016). Sałatki mnicha, pierogi św. Jacka, kiełbaski z refektarza... na szlaku „świętych” smaków. Zeszyty naukowe. Turystyka i rekreacja, 1 (17), 147–166. | pl |
dc.references | Tomaszewska-Bolałek, M. (2018). Polish culinary paths. Przeł. M. Gendźwiłł, A. Rosiak. Warszawa: Hanami. | pl |
dc.references | [Brak autora] (2016). Mówisz Polska – myślisz pierogi, https://prostehistorie.com.pl/blog/mowisz-polska-myslisz-pierogi/ dostęp: 26.06.2021. | pl |
dc.references | (RB) Bodnar, R. (2002). Wszędzie na świecie są Polacy..., Nasza Polska, 24 (347), 19. | pl |
dc.references | (PS) Skrobisz, P. (2009). Idąc wśród burz i zrzucających z nóg wichrów, Nasz Dziennik, 28–29 marca, 13–15. | pl |
dc.references | (JSz) Szarek, J. (2000). W 300 dni dookoła świata, Droga, 23 kwietnia, 10–12. | pl |
dc.contributor.authorEmail | jadwiga82@poczta.onet.pl | |
dc.identifier.doi | 10.18778/1731-8025.22.04 | |