Trzy tożsamości. Badanie tożsamości kulturowej – analiza wybranych szlaków kulturowych w Polsce i we Francji

Abstract

Głównym celem rozprawy było przedstawienie kierunków rozwoju tożsamości kulturowej w jej różnych zakresach – lokalnej, regionalnej, narodowej, transnarodowej czy europejskiej – ujawniającej się w interpretacjach dziedzictwa kulturowego (w rozumieniu Freemana Tildena ), z uwzględnieniem znaczenia miejsc i przestrzeni na wybranych do badań szlakach kulturowych w Polsce i we Francji. W rozprawie podjęto próbę eksperymentalnego zastosowania metodologii, nazwanej koncepcją „trzech tożsamości”, traktującej tożsamość środowiskową, społeczną i mentalną, jako trzy komplementarne rejestry składające się na tożsamość kulturową. Zostały one opisane w oparciu o materiał badawczy zebrany na i Szlaku Serów Owernii ChNP, Szlaku Oscypkowym i Szlaku Miejsc Kluniackich. W ramach metodologii opracowano także model rozwoju tożsamości kulturowej, który przedstawia procesy zachodzące między odbiorcą a nadawcą, w perspektywie ich wzajemnego oddziaływania, uwzględniającego treści, formy, sposoby interpretowania dziedzictwa przez jego kultywatorów w określonych miejscach i przestrzeniach. Proponowane omówienia biorą pod uwagę potrzeby współczesnego człowieka jako interpretatora i odbiorcy elementów wielu kultur, uczestnika międzykulturowych interakcji, dążącego do możliwie jak najpełniejszego, wielozmysłowego odbierania otaczającego go świata. Analiza zebranego materiału dostarcza odpowiedzi na pytania dotyczące możliwości kreowania tożsamości przez interpretacje dziedzictwa na szlakach kulturowych, stanowiących pod względem tematycznym, strukturalnym i czasoprzestrzennym formy rozwijania potencjału dziedzictwa.