Działalność instytucji i stowarzyszeń gospodarczych w Dobczycach i jego wiejskim otoczeniu w latach 1918–1939

Abstract

The main purpose of this article was to present the role of economic institutions and associations in small town and rural environments in the interwar period. This was presented on the example of the Dobczyce judicial district, which was part of the Kraków Voivodeship. The source base were documents collected in the National Archives in Krakow and the Archive of New Records in Warsaw. The activities of Stefczyk’s Funds, agricultural associations and various types of cooperatives operating in the rural environment were discussed in detail. Attention was paid to the composition of the management boards of individual institutions and the initiatives undertaken that had an impact on the local community were presented. Local clergy, landowners and teachers were of an important role. Sometimes they sat on the boards of Stefczyk’s funds as well as agricultural circles or cooperatives. The article also touched upon the challenges that the above-mentioned institutions had to face.

Głównym celem niniejszego artykułu jest przybliżenie roli instytucji i stowarzyszeń gospodarczych w środowiskach małomiasteczkowych i wiejskich w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Przedstawiono to na przykładzie dobczyckiego powiatu sądowego, który był częścią województwa krakowskiego. Podstawę źródłową stanowiły dokumenty zgromadzone w Archiwum Narodowym w Krakowie i Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Szczegółowo omówiono działalność Kas Stefczyka, kółek rolniczych oraz różnego typu spółdzielni działających w środowisku wiejskim. Zwrócono uwagę na skład zarządów poszczególnych instytucji oraz przedstawiono podejmowane inicjatywy, które miały wpływ na lokalną społeczność. Dużą rolę odgrywali miejscowi duchowni, ziemianie i nauczyciele. Czasami zasiadali oni zarówno we władzach Kas Stefczyka jak i kółek rolniczych czy też spółdzielni. W artykule poruszono także wyzwania z jakimi musiały się zmierzyć wyżej wspomniane instytucje.