dc.contributor.author | Ładyżyński, Andrzej | |
dc.date.accessioned | 2024-10-21T06:57:00Z | |
dc.date.available | 2024-10-21T06:57:00Z | |
dc.date.issued | 2024-10-10 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/53453 | |
dc.description.abstract | The aim of this paper is to present transgenerational transmission as a form of a family “legacy” that is passed down and received by every member of a family community. Such transmission usually involves crucial guidance on the ways in which people live their lives, formative for all those who are related by blood. The very concept of transmission reflects a whole range of related terms, such as: heritage, cultural transmission, transgenerational heritage, delegation or script. Transmission happens through conscious and unconscious acceptance of values, patterns, norms, principles and motives by subsequent generations. It takes place within families through stories, myths, recurrent sayings and “old truths” cultivated in the family. A key question arises: what can family members do with transgenerational transmission. They may have accepted and lived by it quite unaware, or have reflected or been curious about it, they may research and discover resources and limitations provided by such legacy. To an extent, it may be done on one’s own. Often, it proves more successful when supported by another person who acts as an “external mirror,” a family counsellor or a therapist. The aim of analyzing such transmissions is not to learn about the family’s past. Discovering transmissions allows people to better understand the main premises of how their family functions. Understanding such a dedicated “legacy” allows people to stop destructive transmissions. It seems to be particularly important for members of families who have become stuck in their development, who fail to use generative solutions. Understanding such a legacy may allow people to avoid inappropriate solutions that are “out of sync” with their contemporary situation, and prevent them from repeating the same mistakes across different generations. | en |
dc.description.abstract | Celem artykułu jest ukazanie przekazów transgeneracyjnych jako formy „spadku” rodzinnego przekazywanego i otrzymywanego przez każdego z członków wspólnoty rodzinnej. Przekazy te stanowią niezwykle ważny zestaw wskazówek życiowych, kształtujący wszystkie osoby związane ze sobą więzami krwi. Pojęcie przekaz znajduje odzwierciedlenie w całym szeregu terminów takich, jak: dziedzictwo, przekaz kulturowy, dziedzictwo transgeneracyjne, delegacja czy skrypt. Przekazy dokonują się poprzez świadome, jak również nieświadome przyjmowanie przez przedstawicieli kolejnych pokoleń świata wartości, wzorców, norm, zasad, motywów. Dzieje się tak poprzez kultywowanie w rodzinach opowieści, mitów, powracanie do porzekadeł, „starych mądrości”. Jako niezwykle ważne jawi się pytanie, co członkowie rodziny mogą z przekazami transgeneracyjnymi uczynić. Mogą je bezwiednie przyjmować i kultywować lub poddać jakiejś refleksji, zaciekawić się nimi, odkrywać zasoby tych „zapisów testamentowych” oraz ich ograniczenia. W mniejszym stopniu można uczynić to samodzielnie. Częściej udaje się to przy pomocy osoby stanowiącej „zewnętrzne lustro”, w towarzystwie doradcy rodzinnego czy też terapeuty. Analiza przekazów nie ma na celu zaspokojenia ciekawości przeszłością rodzinną. Odkrywanie przekazów pozwala lepiej zrozumieć, co stanowi główne przesłanki dotychczasowego funkcjonowania rodziny. Zrozumienie dedykowanego „testamentu” pozwala na zatrzymanie przekazów destrukcyjnych. Wydaje się być szczególnie ważne dla osób wywodzących się z rodzin, która zatrzymywały się w swoim rozwoju, nie korzystają z generatywnych rozwiązań. Zrozumienie dziedzictwa pokoleń może pozwolić uniknąć niewłaściwych, nieprzystających do współczesności rozwiązań czy powielania klanowych błędów odtwarzanych z pokolenia na pokolenie. | pl |
dc.language.iso | en | |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl |
dc.relation.ispartofseries | Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne;2 | pl |
dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 | |
dc.subject | transgenerational transmission | en |
dc.subject | legacy | en |
dc.subject | family | en |
dc.subject | consequences of accepting and repeating family stories | en |
dc.subject | dealing with transgenerational legacy | en |
dc.subject | przekaz | pl |
dc.subject | dziedzictwo | pl |
dc.subject | rodzina | pl |
dc.subject | powielanie przekazów | pl |
dc.subject | radzenie sobie ze spuścizną transgeneracyjną | pl |
dc.title | Transgenerational Transmission or the Family’s Intangible Legacy | en |
dc.title.alternative | Przekaz międzygeneracyjny, czyli rzecz o niematerialnym testamencie rodzinnym | pl |
dc.type | Article | |
dc.page.number | 19-32 | |
dc.contributor.authorAffiliation | University of Wroclaw | en |
dc.identifier.eissn | 2450-4491 | |
dc.references | Barbaro B. de (2009) Zdrowy system rodzinny – perspektywa terapeuty rodzinnego in: Silna rodzina, B. Gulla, M. Duda (eds.), Kraków, Wydawnictwo św. Stanisława BM. | en |
dc.references | Berne E. (1999) W co grają ludzie: psychologia stosunków międzyludzkich, trans. P. Izdebski, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN. | en |
dc.references | Bradshow J. (1994) Zrozumieć rodzinę. Rewolucyjna droga odnalezienia samego siebie, trans. H. Szczepańska, Warszawa, Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeźwości. | en |
dc.references | Dyczewski L. (1995) Rodzina – społeczeństwo – państwo in: Rodzina w okresie transformacji systemowej, A. Kurzynowski (ed.), Warszawa, Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. | en |
dc.references | Fajkowska-Stanik M. (2021) Transseksualizm i rodzina. Przekaz pokoleniowy wzorów relacyjnych w rodzinach transseksualnych kobiet, Warszawa, Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Wyższa Szkoła Psychologii Społecznej. | en |
dc.references | Ferenz K. (1993) Wprowadzam dziecko w kulturę, series: Prace Pedagogiczne Uniwersytetu Wrocławskiego XCIV, no. 1504. | en |
dc.references | Izdebska J. (1996) Rodzina, dziecko, telewizja. Szanse wychowawcze i zagrożenia telewizji, Białystok, Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana. | en |
dc.references | McGoldrick M., Gerson R., Shellenberger S. (2007) Genogramy. Rozpoznanie i interwencja, trans. M. Hartman, Poznań, Wydawnictwo Zysk i S-ka. | en |
dc.references | Muszyński M. (2022) Międzypokoleniowe uczenie się, “Edukacja Dorosłych”, no. 1, pp. 53–74, https://doi.org/10.12775/ED.2022.005 | en |
dc.references | Namysłowska I. (2017) Czy przekaz transgeneracyjny może dotyczyć agresji? in: Agresja – perspektywa psychoterapeutów, B. Piasecka (ed.), Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, pp. 95–106. | en |
dc.references | Namysłowska I. (2020) Od rodziny nie można uciec. Rozmawiają C. Gawryś i K. Jabłońska, Warszawa, Biblioteka “Więzi”. | en |
dc.references | Nikitorowicz J. (2003) Dziedzictwo kulturowe in: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, vol. 1: A–F, T. Pilch (ed.), Warszawa, Wydawnictwo Akademickie Żak, pp. 900–901. | en |
dc.references | Rostowska T. (1995) Transmisja międzypokoleniowa w rodzinie w zakresie wybranych wymiarów osobowości, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. | en |
dc.references | Oleś P. K. (2021) Skarby rodzinne, czyli co wynosimy z domu rodzinnego, “Charaktery”, no. 11, pp. 16–21. | en |
dc.references | Schützenberger A. A. (2016) Tajemnice przodków. Ukryty przekaz rodzinny, trans. B. Łyszkowska, Warszawa, Wydawnictwo Virgo. | en |
dc.references | Simon F. B., Stierlin H. (1998) Słownik terapii rodzin, trans. M. Przylipiak, K. Drat-Ruszczak, E. Suchar, E. Zubrzycka, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, pp. 50–54. | en |
dc.references | Skynner R., Cleese J. (1992) Żyć w rodzinie i przetrwać, trans. A. Dodziuk, Warszawa, Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza. | en |
dc.references | Stierlin H., Rucker-Embden I., Wetzel N., Wirsching M. (1999) Pierwszy wywiad z rodziną, trans. M. Kacmajor, E. Zubrzycka, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. | en |
dc.references | Termińska K. (2008) Rodzina i Ty. Fenomenologia wiązania, Warszawa, Eneteia Wydawnictwo Psychologii i Kultury. | en |
dc.references | Tyszka Z. (1988) Z metodologii badań socjologicznych nad rodziną, Bydgoszcz, Pomorze. | en |
dc.references | Wasilewska M. (2011a) Cykle życia rodzinnego i związane z nimi kryzysy w perspektywie transgeneracyjnej in: O rozwoju mimo ograniczeń: Procesy wspierania jednostki i rodziny: Wychowanie, edukacja, coaching, psychoterapia, B. Piasecka (ed.), Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, pp. 169–180. | en |
dc.references | Wasilewska M. (2011b) Traumatyczne doświadczenia rodzinne jako element przekazu międzypokoleniowego in: O rozwoju mimo ograniczeń: Procesy wspierania jednostki i rodziny: Wychowanie, edukacja, coaching, psychoterapia, B. Piasecka (ed.), Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, pp. 181–190. | en |
dc.references | Wasilewska M., Kuleta-Krzyszkowiak M. (2021) Dziedzictwo rodzinne jako skutek i przyczyna kryzysów in: Od psychologii kryzysu do interwencji kryzysowej i środowiskowej, D. Kubacka-Jasiecka, M. Kuleta-Krzyszkowiak (eds.), Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek, pp. 201–220. | en |
dc.references | Wasilewska M. (2023) Przekazy międzypokoleniowe – ich znaczenie dla funkcjonowania w dorosłości, https://dorada.uj.edu.pl/artykuly/przekazy-miedzypokoleniowe-ich-znaczenie-dla-funkcjonowania-w-doroslosci (accessed: 19.06.2024). | en |
dc.references | Sękowska M. (2019) Życiowe scenariusze powielane z pokolenia na pokolenie, https://web.swps.pl/strefa-psyche/blog/relacje/21169-zyciowe-scenariusze-powielane-z-pokolenia-na-pokolenie?dt=1706536106352 (accessed: 19.06.2024). | en |
dc.contributor.authorEmail | andrzej.ladyzynski@uwr.edu.pl | |
dc.identifier.doi | 10.18778/2450-4491.19.02 | |
dc.relation.volume | 19 | |