Żeliwo jako nieodłączny element radomskich kamienic z przełomu XIX i XX wieku na przykładzie balkonów na ul. Piłsudskiego

Abstract

Radom is one of the main centres for the occurrence of historical/historic cast-iron architectural castings. This article presents a part of this resource – a set of metal (cast-iron) balconies adorning tenement houses in a representative section of Radom’s city centre – Piłsudskiego Street. The typology of constructions is discussed, along with the patterns (models) that occur in the section in question (with a breakdown by address). The analysis indicates that metal balconies or, looking at it more broadly, cast-iron detailing, are an inseparable element of Radom’s historic buildings.

Radom stanowi jeden z głównych ośrodków występowania historycznych/ zabytkowych, żeliwnych odlewów architektonicznych. Niniejszy artykuł prezentuje część z tego zasobu – zespół balkonów metalowych (żeliwnych) zdobiących kamienice przy reprezentatywnym terenie radomskiego śródmieścia – ulicy Piłsudskiego. Omówiona została typologia konstrukcji wraz ze wzorami (modelami) jakie występują na omawianym obszarze (z podziałem na adresy). Analiza wskazuje, że balkony metalowe lub patrząc szerzej – żeliwny detal – stanowią nieodłączny element historycznej zabudowy Radomia.