Dziwactwa mody – o laskach spacerowych eleganckich dam w XIX wieku

Abstract

In the history of fashion, the walking stick has appeared several times as a stylish accessory to the attire of well-born, wealthy ladies. Mentions appearing in the nineteenth-century press, sometimes strongly critical, allow us to believe that also in this century from time to time elegant ladies used this seemingly exclusively male prop. Relatively few specimens have survived in Polish public and private collections that can certainly be defined as ladies’ walking sticks. Most of the surviving relics are objects devoid of historical context, so one can only assume that they may once have been used by women not only as a support, but primarily as a stylish accessory to clothing. It should also be remembered that some canes used by men were highly ornamental, and qualification based solely on aesthetic considerations may be misleading. Therefore, it is currently difficult to unequivocally identify specimens clearly intended for women. This article describes relics acquired for the collection of the National Museum in Krakow as “women’s walking sticks” and those that presumably can be considered as such.

W historii mody laska spacerowa kilkakrotnie pojawiała się jako stylowy dodatek stroju dobrze urodzonych, zamożnych dam. Wzmianki pojawiające się w XIX- -wiecznej prasie, niekiedy mocno krytyczne, pozwalają sądzić, że i w tym stuleciu co jakiś czas elegantki używały tego, zdawałoby się wyłącznie męskiego, rekwizytu. W polskich zbiorach publicznych i prywatnych zachowało się stosunkowo niewiele egzemplarzy, które można z pewnością definiować jako laski damskie. Większość zachowanych zabytków to obiekty pozbawione historycznego kontekstu, zatem można jedynie przypuszczać, iż niegdyś mogły być używane przez kobiety nie tylko jako podpora, ale przede wszystkim jako stylowy dodatek do ubioru. Należy też pamiętać, że niektóre laski używane przez mężczyzn były bardzo ozdobne i kwalifikacja oparta wyłącznie na względach estetycznych może być myląca. Dlatego trudno jednoznacznie wskazać egzemplarze ewidentnie przeznaczone dla kobiet. W artykule opisano zabytki pozyskane do zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie jako „laski damskie” oraz takie, które przypuszczalnie można uznać za takowe.