Demistyfikacja chmury jako niewidzialnej technologii: aspekty estetyczne, przestrzenne i afektywne w sztuce i studiach nad infrastrukturą krytyczną

Abstract

The article examines the topic of the technological Cloud as one of the features of the Fourth Industrial Revolution. It focuses on the Cloud’s ambivalences, discussing its various aesthetic, spatial and affective aspects. The methods for approaching the phenomenon of the Cloud are developed both in theory, in the disciplines of critical infrastructure (CI) studies and art studies as well as in visual arts practice. The main theoretical stances, from which the article draws on, are developed by Benjamin H. Bratton, James Bridle and Tung-Hui Hu. The article also briefly outlines the history of CI studies with its main areas of research (e.g data centre studies) and examples from the field of art. The issues addressed in the article include: the invisibility and inaccessibility of the Cloud (as a networked hyperobject and as a technological infrastructure), the architecture of data centres and the ambiguous relation that Cloud establishes with its users, as well as ecological concerns. The Cloud as invisible technology is discussed from many perspectives, from the one that supports its development straightforwardly, to those which attempt to demystify its seemingly immaterial image and indicate critically its relations with extractivism as well as suggest proposals of resistance.

Artykuł podejmuje temat technologicznej Chmury jako jednej z cech czwartej rewolucji przemysłowej. Koncentruje się na ambiwalencjach Chmury, omawiając jej różne aspekty estetyczne, przestrzenne i afektywne. Metody podejścia do zjawiska Chmury są rozwijane zarówno w teorii, w dyscyplinach studiów nad infrastrukturą krytyczną (CI) i naukach o sztuce, jak i w praktyce sztuk wizualnych. Główne stanowiska teoretyczne, z których czerpie artykuł, zostały opracowane przez Benjamina H. Brattona, Jamesa Bridle’a i Tung-Hui Hu. Artykuł przedstawia również pokrótce historię studiów nad CI wraz z ich głównymi obszarami badawczymi (np. studia nad centrami danych) oraz przykładami z dziedziny sztuki. Kwestie poruszone w artykule obejmują: niewidzialność i niedostępność chmury (jako hiperobiektu sieciowego i infrastruktury technologicznej), architekturę centrów danych i niejednoznaczną relację, jaką chmura ustanawia ze swoimi użytkownikami, a także kwestie ekologiczne. Chmura jako niewidzialna technologia jest omawiana z wielu perspektyw, od tej, która wprost wspiera jej rozwój, po te, które próbują zdemistyfikować jej pozornie niematerialny obraz i krytycznie wskazać jej relacje z ekstraktywizmem, a także zasugerować propozycje oporu.