dc.contributor.author | Pufund, Dorota | |
dc.date.accessioned | 2025-07-08T14:21:19Z | |
dc.date.available | 2025-07-08T14:21:19Z | |
dc.date.issued | 2025-07-03 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/55883 | |
dc.description.abstract | The article reflects on the nature of theoretical “turns” and the accompanying formation of a cognitive perspective, framed by reflections on the margins of research practice as well as Ryszard Nycz’s project of the new humanities. The research method applied is the analysis of secondary sources. The discussion focuses on defining the concept, its positioning within theoretical traditions, and reflections on its constitutive features. | en |
dc.description.abstract | W artykule zaprezentowano refleksję nad charakterem „zwrotów” teoretycznych oraz formowania się w ich świetle perspektywy poznawczej, tłem tych rozważań czyniąc namysł na marginesach praktyki badawczej oraz projekt nowej humanistyki Ryszarda Nycza. Jako metodą badawczą posłużono się analizą źródeł wtórnych. Rozważania skoncentrowano wokół: zarysu definicyjnego, pozycjonowania wobec tradycji teoretycznej, namysłu nad jego cechami konstytutywnymi. | pl |
dc.language.iso | pl | |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl |
dc.relation.ispartofseries | Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne;1 | pl |
dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 | |
dc.subject | theoretical turn | en |
dc.subject | Nycz | en |
dc.subject | probing | en |
dc.subject | new humanities | en |
dc.subject | methodology | en |
dc.subject | zwrot teoretyczny | pl |
dc.subject | Nycz | pl |
dc.subject | sondowanie | pl |
dc.subject | nowa humanistyka | pl |
dc.subject | metodologia | pl |
dc.title | Zwroty teoretyczne w perspektywie nowej humanistyki i badań empirycznych | pl |
dc.title.alternative | Theoretical Turns in the Perspective of the New Humanities and Empirical Research | en |
dc.type | Article | |
dc.page.number | 31-44 | |
dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy | pl |
dc.identifier.eissn | 2450-4491 | |
dc.references | Antonovsky A. (1995) Rozwikłanie tajemnicy zdrowia, jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować, tłum. H. Grzegołowska-Klarkowska, Warszawa, Fundacja IPN. | pl |
dc.references | Arbiszewska P. (2010) Stereotyp zwrotu, inflacja przełomów we współczesnej humanistyce, w: „Zwroty” badawcze w humanistyce. Konteksty poznawcze, kulturowe i społeczno-instytucjonalne, J. Kowalewski, W. Piasek (red.), Olsztyn, Colloquia Humaniorum, s. 45–60. | pl |
dc.references | Arendt H. (1994) Między czasem minionym a przyszłym. Osiem ćwiczeń z myśli politycznej, tłum. M. Godyń, W. Madej, Warszawa, Wydawnictwo Aletheia. | pl |
dc.references | Armstrong T. (2011) The Power of Neurodiversity. Unleashing the Advantages of Your Differently Wired Brain, Cambridge–Massachusetts, Da Capo Lifelong. | pl |
dc.references | Bachmann-Medick D. (2012) Cultural Turns. Nowe kierunki w naukach o kulturze, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa, Oficyna Naukowa ENS. | pl |
dc.references | Bal M. (2012) Wędrujące pojęcia w naukach humanistycznych. Krótki przewodnik, tłum. M. Bucholc, Warszawa, Narodowe Centrum Kultury. | pl |
dc.references | Barnbaum D. (2008) The Ethics of Autism. Among Them, but Not of Them, Bloomington, Indiana University Press. | pl |
dc.references | Bauman T. (2010) Poznawczy status danych jakościowych, w: Metodologiczne problemy tworzenia wiedzy w pedagogice. Oblicza akademickiej praktyki, J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając, K. J. Szmidt (red.), Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 90–105. | pl |
dc.references | Bielik-Robson A. (2005) Do dekonstrukcji i z powrotem, Przestrzenie Teorii, nr 5, s. 27–38, https://doi.org/10.14746/pt.2005.5.2 | pl |
dc.references | Bohuszewicz P. (2010) Po czy w ramach poststrukturalizmu? „Zwroty” badawcze wobec przełomów w najnowszym literaturoznawstwie polskim, w: „Zwroty” badawcze w humanistyce. Konteksty poznawcze, kulturowe i społeczno-instytucjonalne, J. Kowalewski, W. Piasek (red.), Olsztyn, Colloquia Humaniorum, s. 15–43. | pl |
dc.references | Burzyńska A. (2004) Kariera narracji. O zwrocie narratywistycznym w humanistyce, w: Narracja i tożsamość (II). Antropologiczne problemy literatury, W. Bolecki, R. Nycz (red.), Warszawa, Wydawnictwo IBL PAN, s. 101–121. | pl |
dc.references | Chown N. (2019) Are the ‘Autistic Traits’ and ‘Broader Autism Phenotype’ Concepts Real or Mythical?, Autism Policy and Practice, nr 2(1), s. 46–63. | pl |
dc.references | Chown N. (2020) Language Games Used to Construct Autism as Pathology, w: Neurodiversity Studies. A New Critical Paradigm, H. Rosqvist, A. Stenning, N. Chown (red.), New York, Routledge, s. 27–38, https://doi.org/10.4324/9780429322297-4 | pl |
dc.references | Deleuze G., Guattari F. (2015) Tysiąc Plateau, tłum. B. Banasiak, Warszawa, Fundacja Bęc Zmiana. | pl |
dc.references | Eriksen T. H. (2003) Tyrania chwili. Szybko i wolno płynący czas w erze informacji, tłum. G. Sokół, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy. | pl |
dc.references | Fleck L. (1986) Powstanie i rozwój faktu naukowego. Wprowadzenie do nauki o stylu myślowym i kolektywie myślowym, tłum. M. Tuszkiewicz, Lublin, Wydawnictwo Lubelskie. | pl |
dc.references | Fung K. L., Doyle N. (2021) Neurodiversity: The New Diversity, w: Neurodiversity: From Phenomenology to Neurobiology and Enhancing Technologies, L. K. Fung (red.), Washington DC, American Psychiatric Association Publishing, s. 1–18, https://doi.org/10.1176/appi.books.9781615379514.lg01 | pl |
dc.references | Hastrup K. (2005) Social Anthropology: Towards a Pragmatic Enlightenment?, Social Anthropology, nr 13, s. 133–149, https://doi.org/10.1111/j.1469-8676.2005.tb00003.x | pl |
dc.references | Hejnicka-Bezwińska T. (1997) Tożsamość pedagogiki. Od ortodoksji ku heterogeniczności, Warszawa, Wydawnictwo 69. | pl |
dc.references | Hejnicka-Bezwińska T. (2010) Tworzenie – przekazywanie – wykorzystywanie wiedzy pedagogicznej (w perspektywie poznawczej rozwoju nauk humanistycznych), w: Metodologiczne problemy tworzenia wiedzy w pedagogice. Oblicza akademickiej praktyki, J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając, K. J. Szmidt (red.), Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 41–53. | pl |
dc.references | Hejnicka-Bezwińska T. (2020) Pamięć i tradycja w kulturze zaufania (vs. nieufności), w: Pedagogika i edukacja wobec kryzysu zaufania, wspólnotowości i autonomii, J. Madalińska-Michalak, A. Wiłkomirska (red.), Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, s. 116–133, https://doi.org/10.31338/uw.9788323542957.pp.116-133 | pl |
dc.references | Janion M. (1980) Odnawianie znaczeń, Kraków, Wydawnictwo Literackie. | pl |
dc.references | Jaworska-Witkowska M., Witkowski L. (2010) Przeżycie – przebudzenie – przemiana. Inicjacyjne dynamizmy egzystencjalne w prozie Hermanna Hessego (tropy i kategorie pedagogiczne), Łódź, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Edukacji Zdrowotnej i Nauk Społecznych. | pl |
dc.references | Jendza J., Rzeplińska A. (2012) Od pedagogiki krytycznej ku postkrytycznej pedagogii (z metodą Montessori w tle), Ars Educandi, nr 9, s. 272–283, https://doi.org/10.26881/ae.2012.09.17 | pl |
dc.references | Kamińska-Jatczak I. (2024) Praktyka tworzenia opowieści na przykładzie fotogłosu rodziców w sytuacjach wieloproblemowych, Przegląd Socjologiczny, nr 73(3), s. 121–148, https://doi.org/10.26485/PS/2024/73.3/6 | pl |
dc.references | Kapp S. K., Gillespie-Lynch K., Sherman L. E., Hutman T. (2013) Deficit, Difference, or Both? Autism and Neurodiversity, Developmental Psychology, nr 49(1), s. 59–71, https://doi.org/10.1037/a0028353 | pl |
dc.references | Kojs W. (2004) Edukacja, pedagogika i prakseologia – wybrane płaszczyzny współdziałania, w: Pogranicza pedagogiki i nauk pomocniczych, S. Palka (red.), Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 97–109. | pl |
dc.references | Lagemann E. C. (2000) An Elusive Science: The Troubling History of Education Research, Chicago, University of Chicago Press, s. XIV. | pl |
dc.references | Lefebvre H. (1991) The Production of Space, Oxford, Blackwell Publishing. | pl |
dc.references | Leppert R. (2001) Heterogeniczność współczesnej pedagogiki, w: Rozwój pedagogiki ogólnej. Inspiracje i ograniczenia kulturowe oraz poznawcze, A. Bogaj (red.), Warszawa, Wydawnictwo Instytut Badań Edukacyjnych, s. 191–196. | pl |
dc.references | Massey D. (1994) Space, Place and Gender, Minneapolis, University of Minnesota Press. | pl |
dc.references | Massey D. (2005) For Space, London, Sage Publications. | pl |
dc.references | McGuire A. (2016) War on Autism. On the Cultural Logic of Normative Violence, Michigan, University of Michigan Press, https://doi.org/10.3998/mpub.7784427 | pl |
dc.references | Melosik Z. (1995) Postmodernistyczne kontrowersje wokół edukacji, Toruń–Poznań, Wydawnictwo „Edytor”. | pl |
dc.references | Melosik Z. (2024) Dyscyplina naukowa i tożsamość naukowca, Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM. | pl |
dc.references | Mendel M. (2017) Pedagogika miejsca wspólnego. Miasto i szkoła, Gdańsk, Wydawnictwo Naukowe Katedra. | pl |
dc.references | Mouffe Ch. (2015) Agonistyka, tłum. B. Szelewa, Warszawa, Wydawnictwo Krytyki Politycznej. | pl |
dc.references | Nycz R. (2017) Kultura jako czasownik. Sondowanie nowej humanistyki, Warszawa, Instytut Badań Literackich PAN, https://doi.org/10.4000/books.iblpan.1656 | pl |
dc.references | Orsini M., Davidson J. (2013) Critical Autism Studies. Notes on an Emerging Field, w: Worlds of Autism: Across the Spectrum of Neurological Difference, M. Orsini, J. Davidson (red.), Minneapolis, MN, University of Minnesota Press, s. 1–28, https://doi.org/10.5749/minnesota/9780816688883.003.0001 | pl |
dc.references | Ostrowicka H. (2022) Problematyzacje. Studia nad dyskursem w badaniach edukacyjnych, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”. | pl |
dc.references | Piekarski J. (2004) Trzy uwagi na temat pogranicza pedagogiki społecznej, w: Pogranicza pedagogiki i nauk pomocniczych, S. Palka (red.), Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 183–197. | pl |
dc.references | Pufund D. (2023) Doświadczanie szkolnych i pozaszkolnych przestrzeni edukacyjnych przez osoby w spektrum autyzmu [niepublikowana praca doktorska], Bydgoszcz, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego. | pl |
dc.references | Russell G. (2021) The Rise of Autism. Risk and Resistance in the Age of Diagnosis, New York, NY, Routledge, https://doi.org/10.4324/9780429285912 | pl |
dc.references | Silberman S. (2017) Neuroplemiona. Dziedzictwo autyzmu i przyszłość neuroróżnorodności, tłum. B. Kotarski, Białystok, Wydawnictwo Vivante. | pl |
dc.references | Silberman S. (2021) Autyzm. Historia geniuszu natury i różnorodności neurologicznej, tłum. B. Kotarski, Białystok, Wydawnictwo Kobiece. | pl |
dc.references | Soja E. (1996) Thirdspace. Journeys to Los Angeles and Other Real-and-Imagined Places, Malden–Oxford, Blackwell Publishers. | pl |
dc.references | Śliwerski B. (2009) Współczesna myśl pedagogiczna. Znaczenia, klasyfikacje, badania, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 43. | pl |
dc.references | Tuchańska B. (2010) Nieuniwersalność praw nauki, historyczność wszystkiego i specyfika humanistyki, Prace Kulturoznawcze, nr 11, s. 15–26. | pl |
dc.references | Ulicka D. (2007) Czy jest możliwa inna historia teorii (literatury)?, Przestrzenie Teorii, nr 7, s. 9–29, https://doi.org/10.14746/pt.2007.7.1 | pl |
dc.references | Urbaniak-Zając D., Piekarski J. (2022) Metodologiczna rekonstrukcja warunków tworzenia wiedzy, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, https://doi.org/10.18778/8220-912-9 | pl |
dc.references | Witkowski L. (2013) Przełom dwoistości w pedagogice polskiej. Historia, teoria, krytyka, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”. | pl |
dc.references | Wróbel A. (2022) Badania metateoretyczne jako źródło świadomości metodologicznej pedagogów, Pedagogia Christiana, nr 2(50), s. 68–81, https://doi.org/10.12775/PCh.2022.015 | pl |
dc.references | Yergeau M. (2018) Authoring Autism. On Rhetoric and Neurological Queerness, Durham, NC, Duke University Press, https://doi.org/10.1215/9780822372189 | pl |
dc.references | Zamojski P. (2010) Pytanie o cel kształcenia – zaproszenie do debaty, Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego. | pl |
dc.references | Zamojski P. (2011) Pomyśleć szkołę inaczej… Edukacja matematyczno-przyrodnicza w toku debat publicznych, Gdańsk, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego. | pl |
dc.references | Wielki Słownik Języka Polskiego PAN, https://wsjp.pl/ (dostęp: 16.09.2024). | pl |
dc.contributor.authorEmail | czasopismo.naukiowychowaniu@uni.lodz.pl | |
dc.identifier.doi | 10.18778/2450-4491.20.04 | |
dc.relation.volume | 20 | |