Pokaż uproszczony rekord

dc.contributor.authorKurkiewicz, Marek
dc.contributor.editorZatora, Anna
dc.contributor.editorStaszenko-Chojnacka, Dominika
dc.contributor.editorPłuciennik, Jarosław
dc.date.accessioned2025-09-12T10:09:57Z
dc.date.available2025-09-12T10:09:57Z
dc.date.issued2025
dc.identifier.citationKurkiewicz, M. (2025). Audialny wymiar grozy we wczesnej prozie Jakuba Małeckiego. Zagadnienia Rodzajów Literackich, 68(1), 277-294. https://doi.org/10.26485/ZRL/2025/68.1/17pl_PL
dc.identifier.issn0084-4446
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/56271
dc.description.abstractA horror story, a genre whose primary role is to instill fear in its audience, uses a variety of methods to achieve its goal. One of these is the skillful building of a mood using the acoustic plane. The following article is an attempt to show the role of (broadly understood) sound in the process of inducing fear in the reader of a horror story, using the example of the first two books by contemporary Polish prose writer Jakub Małecki (Błędy; Przemytnik cudu). The article also refers to the reflections of sound theorist and practitioner David TooP: as well as to the findings of other researchers (Brzostek, Carroll, Marak, Misiak, Regiewicz et al.), who deal with sound on the one hand and horror on the other, it is shown how the writer uses stereotypical ways of provoking fear in his prose (e.g. creaking doors, mysterious moans, howling wails), proposing also original solutions (e.g. an extended motif of eavesdropping). The realm of this type of sound proves to be an attractive platform for building extreme emotions in these publications. Silence and quiet, the sounds of nature and civilization, and all somatic sounds play a similar role, allowing Małecki’s early prose to be read through the prism of somato-aesthetics. The analysis of the selected texts shows that the hitherto existing hierarchy of the senses, favouring sight as the one through which we perceive the world most fully, is not always justified, as hearing plays an equally important role in a horror story. Sometimes the sound overtakes the image, provokes visions or frightens us with something we cannot see, something we only imagine.pl_PL
dc.language.isoplpl_PL
dc.publisherŁódzkie Towarzystwo Naukowe; Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiegopl_PL
dc.relation.ispartofseriesZagadnienia Rodzajów Literackich;1
dc.rightsUznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by/4.0/*
dc.subjectJakub Małeckipl_PL
dc.subjectBłędypl_PL
dc.subjectPrzemytnik cudupl_PL
dc.subjecthorrorpl_PL
dc.subjectsound studiespl_PL
dc.titleAudialny wymiar grozy we wczesnej prozie Jakuba Małeckiegopl_PL
dc.title.alternativeThe Auditory Dimension of Horror in the Early Prose of Jakub Małeckipl_PL
dc.typeArticlepl_PL
dc.page.number277-294pl_PL
dc.contributor.authorAffiliationUniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Literaturoznawstwapl_PL
dc.identifier.eissn2451-0335
dc.referencesBrzostek Dariusz (2014), Szepty i wrzask. O straszeniu przez uszy [w:] D. Brzostek, Nasłuchiwanie hałasu. Audioantropologia między ekspresją a doświadczeniem, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.pl_PL
dc.referencesBrzostek Dariusz (2015), Tyrania oka, pokora ucha?, „Teksty Drugie” nr 5.pl_PL
dc.referencesCarroll Noël (2024), Filozofia horroru albo paradoksy uczuć, przeł. M. Przylipiak, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk.pl_PL
dc.referencesHas-Tokarz Anita (2011), Horror w literaturze współczesnej i filmie, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.pl_PL
dc.referencesJacko Jan F. (2011), Cisza jako pojęcie analogiczne. Próba analizy ontologiczno-semiotycznej [w:] Przestrzeń ciszy 2. Przestrzenie wizualne i akustyczne człowieka. Antropologia audiowizualna jako przedmiot i metoda badań, red. J. Harbanowicz, A. Janiak, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.pl_PL
dc.referencesJapoński ogrodnik (2012), [rozmowa Karoliny Sulej z Davidem Toopem], „Dwutygodnik” nr 81, www.dwutygodnik.com/artykul/3440-japonski-ogrodnik.html [dostęp 23.04.2025].pl_PL
dc.referencesJasieński Bruno (2006), Przejechali (kinematograf) [w:] B. Jasieński, But w butonierce i inne wiersze, oprac. K. Jaworski, Iskry, Warszawa.pl_PL
dc.referencesKerckhove Derrick de (2003), Słuch oralny a słuch pisemny, przeł. R. Chymkowski [w:] Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac. G. Godlewski, A. Mencwel, R. Sulima, wstęp i red. G. Godlewski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.pl_PL
dc.referencesKubicka Halina (2010), Tam, gdzie czai się zło. Przestrzeń w horrorze jako mechanizm budzenia strachu, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Literatura i Kultura Popularna” t. 16.pl_PL
dc.referencesKurkiewicz Marek (2019), Dźwięki w słowach, słowa na tle dźwięków. O korelacjach akustyczno-tekstowych w literaturze i muzyce, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz.pl_PL
dc.referencesKruszelnicki Michał (2003), Oblicza strachu. Tradycja i współczesność horroru literackiego, Adam Marszałek, Toruń.pl_PL
dc.referencesMałecki Jakub (2008a), Błędy, Red House, Ożarów Mazowiecki.pl_PL
dc.referencesMałecki Jakub (2008b), Przemytnik cudu, Red House, Ożarów Mazowiecki.pl_PL
dc.referencesMarak Katarzyna (2015), Odgłosy w bezgłosie: niesamowitość dźwięku według Davida Toopa, „Teksty Drugie” nr 5.pl_PL
dc.referencesMikinka Jan (2014), Moc dźwięku — czemu ucho przeraża nas bardziej niż oko [w:] Spotkania z gatunkami filmowymi. Horror, red. B. Fiołek-Lubczyńska, A. Barczyk, R. Nolbrzak, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.pl_PL
dc.referencesMisiak Tomasz (2013), Kulturowe przestrzenie dźwięku, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.pl_PL
dc.referencesMisiak Tomasz (2014), W stronę kulturowych badań nad dźwiękiem. Przypadek Sound Studies, „Muzyka” nr 1.pl_PL
dc.referencesMisiak Tomasz (2016), Konteksty i pytania badań nad dźwiękiem w kulturze współczesnej. Wprowadzenie [w:] Audiosfera. Studia, red. A. Kil-Matlak i in., Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocław.pl_PL
dc.referencesOng Walter J. (2003), Psychodynamika oralności, przeł. J. Japola [w:] Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac. G. Godlewski, A. Mencwel, R. Sulima, wstęp i red. G. Godlewski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.pl_PL
dc.referencesOzimek Edward (2002), Dźwięk i jego percepcja. Aspekty fizyczne i psychoakustyczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Poznań.pl_PL
dc.referencesPapenburg Jens Gerrit, Schulze Holger (2012), Pięć pojęć dźwięku. Dyscyplinarne przyporządkowania i zagęszczenia „Sound Studies”, „Kultura Współczesna” nr 1.pl_PL
dc.referencesPuzyna Czesław (1985), Podstawowe wiadomości o dźwiękach i ich oddziaływaniu na człowieka, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa.pl_PL
dc.referencesRegiewicz Adam (2022), Słownik odgłosów somatycznych (na podstawie prozy polskiej po 1989 roku), Słowo/obraz terytoria, Gdańsk.pl_PL
dc.referencesRegiewicz Adam (2023), Audioantropologia odgłosu wobec somatopoetyki, „Pamiętnik Literacki” nr 1.pl_PL
dc.referencesWydmuch Marek (1975), Gra ze strachem. Fantastyka grozy, Czytelnik, Warszawa.pl_PL
dc.referencesŻurowski Sebastian (2009), Wokół problemu definiowania pojęcia ‘dźwięk’, „Linguistica Copernicana” nr 1.pl_PL
dc.identifier.doi10.26485/ZRL/2025/68.1/17
dc.relation.volume68pl_PL
dc.disciplineliteraturoznawstwopl_PL


Pliki tej pozycji

Thumbnail
Thumbnail

Pozycja umieszczona jest w następujących kolekcjach

Pokaż uproszczony rekord

Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
Poza zaznaczonymi wyjątkami, licencja tej pozycji opisana jest jako Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe