Biel staje się bielsza. O Wyjściu

Abstract

Otwierający tom Wyjście wiersz *** biel się nie smuci autorka traktuje jako istotne wprowadzenie do tomu, którego interpretację zaczyna od konfrontacji tytułu z obrazem na okładce. Wagę wiersza o bieli podkreśla dwojaki zapis – wersja drukowana (czarne litery) i negatyw rękopisu (białe litery). Motyw bieli – w twórczości Różewicza stale obecny, będący znakiem wielofunkcyjnym, odsyła autorkę do wiersza Biel, w którym poeta opłakiwał baranka. Analiza utworu pozwala wnioskować, że jest on zapisem zamierania zmysłów, wrażeń, pamięci, słów. Aluzyjnie przywołana figura baranka, który „gładzi grzechy świata” wnosi sens eschatologiczny. Biel rozjaśnia śmierć, jest tutaj znakiem doskonałej niewiedzy, tego, co niepoznawalne i niewyrażalne. Biel łączy „szarą strefę” z cierpieniem (które oczyszcza) i śmiercią (człowieka, poezji). Wobec bankructwa słów zużytych, biel jako znak ciszy i milczenia prowadzi poetę do „wyjścia” – poza rzeczywistość otaczającego świata, w strefę ciszy i milczenia. O śmierci poeta nie mówi, wyręcza się typografią (na białej kartce czarne litery, na czarnej – białe), dialogiem, grą z jej kulturowymi wyobrażeniami.