„Pamiętaj, duszo ma, słowo to, co jesteśmy pielgrzymami”. O kondycji przechodnia-gościa w siedemnastowiecznych Medytacjach Teresy Petrycówny

Abstract

The subject of this article is the presentation of issues futility and transience found in the manuscript of Medytacje (“Meditations”) by Teresa Petrycówna (about 1629-1700), a Norbertine nun in the Krakow monastery in Zwierzyniec. The first part of the ar - ticle gives the story of the Norbertine monastery in Zwierzyniec, presents characte- ristics of the congregation, and describes the figure and works of Teresa Petrycówna. Attention is also drawn to the inspiration and interpretive contexts present in her re- flections. The core part of the paper shows, based on the example of Petrycówna’s thought, that the idea of futility and transience of the world and the misery of the human condition also guided the Krakow Norbertine. The vanitative topoi used by her, as well as metaphors and comparisons, are an expression of general ideas abo- ut temporality. The theme of mortality present in these meditations was intended to encourage nuns to proper conduct during their earthly pilgrimage.

Tematem artykułu jest przedstawienie problematyki marności i przemijalności występującej w rękopiśmiennych Medytacjach Teresy Petrycówny (ok. 1629–1700), norbertanki krakowskiego klasztoru na Zwierzyńcu. We wstępnej części artykułu przybliża się m.in. historię klasztoru Norbertanek na Zwierzyńcu, przedstawia charakterystyczne cechy duchowości zgromadzenia, prezentuje sylwetkę oraz rękopiśmienną twórczość Teresy Petrycówny. Zwraca się również uwagę na inspiracje i konteksty interpretacyjne obecne w rozmyślaniach. W zasadniczej części artykułu pokazuje się na przykładzie rozmyślań Petrycówny, że idea marności, przemijalności świata oraz nędzy kondycji ludzkiej przyświecała również krakowskiej norbertance. Wykorzystane przez nią wanitatywne toposy, metafory oraz porównania służą wyrażeniu ogólnej myśli o doczesności. Występująca w medytacjach myśl o kresie życia doczesnego miała za zadanie zachęcić zakonnice do właściwego postępowania podczas ziemskiej peregrynacji.