Doświadczenie lektury wobec praktyk codzienności (od afirmacji do kontestacji)

Abstract

The author considers the idea of a reader, which he borrows from the sociological theory of everyday by Michel de Certeau. He dissociates himself from the majori- ty of structuralist and communication approaches, considering them to be too op- pressive, using the "reader" dominated by textocentric vision of work. Aside from a specific reader or a readership, the author presents the "regular reader" from the writings of the French sociologist as an empty and utopian figure, but thanks to his/ her indeterminate nature and anarchic freedom capable of eluding classic sociologi- cal and literary depictions. Then, hejuxtaposes such figure with the idea of biopoli- tical (immaterial) labour by M. Hardt and A. Negri, presenting reading practice as an important part of social activities of an emancipatory character.

Autor przygląda się idei czytelnika, którą zapożycza z socjologicznej teorii codzienności Michela de Certeau. Dystansuje się od większości ujęć strukturalistycznych i komunikacyjnych, uznając je za nazbyt opresyjne, posługujące się "czytelnikiem" zdominowanym przez tekstocentryczną wizję dzieła. Abstrahując od konkretnego czytelnika lub grupy czytelniczej, autor prezentuje "zwykłego czytelnika" z pism francuskiego socjologa jako figurę pustą i utopijną, ale właśnie dzięki swojej niedookreśloności i anarchicznej swobodzie zdolną wymykać się klasycznym ujęciom socjologicznym i literackim. Następnie zestawia tę figurę z ideą pracy biopolitycznej (niematerialnej) M. Hardta i A. Negriego, przedstawiając praktykę czytelniczą jako ważną część działań społecznych o charakterze emancypacyjnym.