Travail et nature dans ľantiquité. A propos de la distinction entre les metiers serviles et les metiers libéraux

Abstract

Na podstawie analizy wypowiedzi autorów antycznych R. Muller pokazuje, że sławne Heideggerowskie przeciwstawienie rozumienia techniki w starożytności i obecnie polega na uproszczeniu. Sygnalizując wielość poglądów starożytnych na naturę technikiwyróżnia dwa zasadnicze stanowiska. Rozumienie techniki jako: 1) łagodnego środka rozwijania i potęgowania tego, co właściwe jest samej naturze i jej prawom, 2) wyzwania prowadzącego do opanowania przyrody i wykorzystania jej dla celów człowieka. O ile stanowisko pierwsze (dotyczy to w szczególności Arystotelesa) odróżnia ściśle czynności godne ludzi wolnych, pozostawiając prace służące zaspokajaniu różnych koniecznych potrzeb niewolnikom, o tyle drugie (wyrażone m. in. u Platona) ocenia pozytywnie walor działań wzmagających moc człowieka rozkazującego dzięki przemyślności żywiołom naturalnym. W dalszym biegu historii stanowisko drugie zyskało przewagę.