Zabezpieczenie roszczeń dochodzonych przed sądem polubownym

Abstract

Przeprowadzenie rzetelnego postępowania rozpoznawczego, nawet w warunkach idealnej organizacji i sprawnego działania organów powołanych do rozpoznawania sporów prawnych, wymaga odpowiedniego czasu. Zarówno w postępowaniu sądowym jak i arbitrażowym, niezbędne jest zatem zastosowanie mechanizmów prawnych, które pozwolą na przeciwdziałanie niekorzystnym następstwom niemożliwości natychmiastowego uzyskania ostatecznego rozstrzygnięcia sporu. Efektywność postępowania cywilnego w dużej mierze zależy od dostępności środków tymczasowych, które pozwalają na zabezpieczenie wykonalności orzeczenia oraz na tymczasowe uregulowanie praw i obowiązków stron sporu na czas rozpoznania sprawy. Obecnie strona zapisu na sąd polubowny ma możliwość wyboru drogi prowadzącej do uzyskania zabezpieczenia roszczeń. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia może bowiem zostać złożony do sądu powszechnego bądź sądu polubownego. Dopuszczalność rozpoznania wniosku o udzielenie zabezpieczenia przez sąd polubowny wywołuje szereg wątpliwości w zakresie określenia odpowiedniego kształtu tego postępowania. Z powyższych względów podjęto próbę całościowego ujęcia problematyki zabezpieczenia roszczeń dochodzonych przed sądem polubownym. Celem pracy jest określenie ogólnego modelu ukształtowania struktury postępowania zabezpieczającego przed sądem polubownym, który najlepiej służy realizacji funkcji postępowania zabezpieczającego oraz postępowania arbitrażowego jako całości. Przedstawiono zatem problematykę przesłanek zasadności udzielenia zabezpieczenia, określono tryb rozpoznania wniosku o udzielenie zabezpieczenia, jak również wskazano dostępne sposoby zabezpieczenia. Ponadto analizie poddano postępowanie przed sądem państwowym o nadanie klauzuli wykonalności krajowym lub zagranicznym orzeczeniom sądu polubownego. W rozprawie poruszono również problematykę odpowiedzialności odszkodowawczej związanej z nieuzasadnionym udzieleniem zabezpieczenia roszczeń, które doprowadziło do wyrządzenia szkody drugiej stronie sporu. Autor przedstawia także propozycję rozwiązania problemu równoległych postępowań w przedmiocie zabezpieczenia roszczeń prowadzonych przed sądem państwowym i polubownym, jak również problemu kolizji orzeczeń dotyczących stosowania tymczasowych środków zabezpieczających.