Umieralność w starszych grupach wieku – ujęcie chorologiczne

Abstract

The aim of the presented analysis was to update the knowledge on the topic of mortality among senior citizens in Poland. The following article presents a compilation of data concerning mortality rate in relation to various age groups, divided by location and by causes of death. The authors have managed to confirm that the spatial distribution of mortality in relation to various age groups changes in accordance with the specificity of a particular region in respect of the general mortality trend. Higher mortality among younger age groups was noticed in regions with lower life expectancy, whereas, locations with a larger proportion of the old were characterised by the highest values only among senior citizens. It was also proved that together with the transition from one age group to another, the causes of death differ; firstly, cancer dominates, while in the later age deaths are usually caused by the failure of the circulatory system. Moreover, a territorial distribution was confirmed as northern Poland is characterised by higher mortality caused by tumours, while in southern Poland circulatory problems predominate. There are also some regions were those tendencies vary from relatively high to rather low values.

Celem analizy było poszerzenie i zaktualizowanie wiedzy na temat zjawiska umieralności wśród seniorów w Polsce. W pracy prześledzono zmienność współczynnika umieralności w wybranych grupach wieku w układzie terytorialnym oraz określono główne przyczyny zgonów. Potwierdzono, że przestrzenny rozkład natężenia umieralności w poszczególnych grupach wieku ludności zmienia się wraz ze specyfiką danego obszaru w zakresie ogólnej umieralności. Tam, gdzie jest ona wyższa, pojawia się większa umieralność w niższych badanych przedziałach wieku i odwrotnie, tam, gdzie czas trwania życia ludności Polski jest najdłuższy, współczynnik najsilniej zaznacza się w najstarszych grupach wieku. Udowodniono także, że wraz z wiekiem istotnej modyfikacji podlegają przyczyny zgonów, przechodząc od większego udziału umieralności związanej z chorobami nowotworowymi ku zgonom wywołanym przez choroby układu krążenia. Stwierdzone terytorialne prawidłowości wskazują, iż północną część Polski można kojarzyć z większym natężeniem umieralności na skutek chorób nowotworowych a południową z istotniejszym wpływem na zgony chorób układu krążenia, jednak zidentyfikowano regiony, w których udział zgonów zmieniał się od relatywnie wysokiego do relatywnie niskiego.