Die Welt der „innerlichen Bewegung" in dem Prosaband. Das dreißigste Jahr von Ingeborg Bachmann. Ein Interpretationsversuch

Abstract

W artykule podjęta zostaje próba interpretacji zbioru opowiadań Trzydziesty rok Ingeborg Bachmann w kontekście egzystencjalne pojętej „wewnętrznej ruchomości", rozumianej jako swego rodzaju „rozedrganie świadomości" bohatera, gra wewnętrznych sprzeczności, ekstremalnych napięć, psychicznego ruchu od tezy do antytezy moralnej. „Wewnętrzna ruchomość" wynika z czysto egzystencjalnego odrzucenia wszelkiego oparcia w jednolitym systemie wartościowania, pełnej tragizm u odpowiedzialności za własny byt, względności dokonywanego wyboru. Autor zauważa, że przyjęcie „wewnętrznej ruchomości" za punkt odniesienia, szukanie jej w prozie zbioru opowiadań (należy go ekspresjonistycznie interpretować jak o całość, nie zaś jako pojedyncze utwory — zdania tego jest m.in. Wilhelm Duwe) wyjaśnia przyczynę „egzystencji w nieszczęściu" bohatera Bachmann, porządku je opowiadania, ukazuje wzajemne zależności, wyrażone w zauważalnym dzięki takiemu podejściu procesie dojrzewania emocjonalnego. Autor odróżnia dwa rodzaje „wewnętrznej ruchom ości”. Pierwsza wynika z oddziaływania przyrody na człowieka, druga natomiast z przesuwania się napięć we wnętrzu bohatera: przejście przez granicę poznania określoną przez język , antagonizm ciała i ducha, walka między zamiłowaniem do luksusu a psychiczną ascezą, raptowne zmiany w nastroju bohatera. Zjawisko „wewnętrznej ruchomości” analizowane jest we wszystkich opowiadaniach zbioru.