Scottish Gaelic Language and Literature: Notes on History and Recent Developments

Abstract

Język gaelicki pojawił się w Szkocji w pierwszych wiekach naszej ery. Jako Język Celtów przybyłach z Irlandii. Na przełomie pierwszego i drugiego tyciąclecia język gaelicki był dominującym Językiem północno-zachodniej Szkocji, już jednakże od wieku XIII zaczął tracić swoje znaczenie, aż do niemal całkowitego upadku w wieku XX. Literatura gaelicka, początkowo tworzona we wspólnym z Irlandią języku staroirlandzkim, a zwłaszcza poezja ma bardzo bogatą historię. Poezja gaelicka związana była z celtycką organizacją iycia - wokół ksiąiąt i władców gromadzili się bardowie - wyszkoleni poeci i recytatorzy. Po upadku klanowego systemu społecznego w XVIII wieku poezja zaczęła powstawać poza dworami, a w wieku XIX przeniosła się do miast, zwłaszcza do Glasgow i Edynburga. Druga połowa XX wieku przyniosła ze sobą dwa, pozornie sprzeczne zjawiska - gwałtowny spadek liczby użytkowników języka (ok. 90 tysięcy w 1981 r.) i rozwój współczesnej poezji, a takie innych rodzajów literackich. Współczesna poezja gaelicka nawiązuje do tradycji celtyckich, a takie do współczesnych literatur europejskich, zarówno w formie, jak i w treści.