Edycja fryburska „Rozmyślania przemyskiego” a obraz składni polszczyzny XV wieku

Abstract

Article reflects selected syntactic differences in the two transcriptions of “Rozmyślanie przemyskie” and attempt to answer the question of how to change the image of Old Polish syntax depending on the transcription. RP is a comprehensive, medieval apocrypha. In view of the fact that this text comes from the Old Polish, and for her there is not enough text credentials, researchers often use it as a source of knowledge about inflection, vocabulary or syntax of the fifteenth-century Polish. In the studies on the history of syntax there are many examples of RP to be an illustration of syntactic phenomena Old Polish period. They are cited as transcription, which - as it turns out - is a form of presentation of the text is different from the original: publisher transcription must make arbitrary decisions that are syntax.

Artykuł ma na celu zobrazowanie wybranych różnic składniowych w dwóch transkrypcjach „Rozmyślania przemyskiego” („Chrestomatii staropolskiej” i tzw. wydania fryburskiego) i próbę odpowiedzi na pytanie: jak zmienia się obraz składni staropolskiej w zależności od transkrypcji, po którą sięgnie badacz. RP to obszerny, średniowieczny apokryf. W związku z tym, że zabytek ten pochodzi z tego okresu rozwoju polszczyzny, dla którego istnieje niewiele poświadczeń tekstowych, badacze często korzystają z niego, jako ze źródła wiedzy na temat fleksji, leksyki czy też składni XV-wiecznej polszczyzny. W opracowaniach na temat historii składni pojawia się wiele przykładów z RP, które mają być ilustracją zjawisk składniowych epoki staropolskiej. Przytaczane są one w postaci transkrypcji, która – jak się okazuje – jest formą prezentacji tekstu znacznie już przetworzoną w stosunku do oryginału: wydawca transkrypcji musi podjąć arbitralne decyzje, które mają charakter składniowy.