O ekspresywności wypowiedzeń emotywnych (na materiale języka rosyjskiego i polskiego)

Abstract

The present paper discusses the linguistic markers of expressiveness in Russian and Polish utterances. Such utterances reflect the emotional condition of the speaker and his/her relationship with other people. Experiencing emotions results in the choice of the linguistic means of expression and their arrangement. It occurs that the expressive character of the utterances is achieved in the languages under investigation by the use of: reduplication of emotive lexemes, phrases and sentences; interjections; exclamatory intonation; accumulation of names of different emotional states (both – positive and negative). Syntactic means of expressing emotions usually co-occur in one utterance.

W artykule omawiane są środki językowe decydujące o ekspresywności wypowiedzeń emotywnych w języku rosyjskim i polskim. Wypowiedzi takie odzwierciedlają emocjonalny stan mówiącego i jego wzajemne relacje z innymi ludźmi. Przeżywane emocje znajdują wyraz w doborze różnorodnych środków językowych oraz w odpowiedniej ich organizacji. Okazuje się, że ekspresywność wypowiedzeń z eksplicytnie wyrażanymi stanami emocjonalnymi osiągana jest w badanych językach poprzez: reduplikację leksyki emotywnej, grup wyrazowych oraz całych zdań; użycie interiekcji; intonację wykrzyknikową; nagromadzenie nazw różnych stanów emocjonalnych (zarówno pozytywnych, jak i negatywnych); użycie w bezpośrednim lub dalszym sąsiedztwie również innych markerów emotywnych (wykrzyknień, wulgaryzmów, pauz, konstrukcji ułomnych). Środki składniowe służące ekspresywności wypowiedzi zwykle współwystępują, a nawet nakładają się na siebie.