Wpływ zmian w strukturze pracujących na konwergencję kapitału ludzkiego w Polsce i Europie

Abstract

The main purpose of this paper is the analysis of internal and external convergence processes and to present changes in working force structure in cross-section level of education and major occupational groups in Poland on regional level and in the European Union countries. Spatial differentiation of human capital quality is the main element of education policy. Also, the assessment of the transformation process to knowledge-based economy requires spatial as well as multi cross-section data analysis. The study attempts to in-depth analysis of the problem, assuming that beyond the level of education a significant differentiating of human capital quality in the spatial and cross-section level can be a course of education (occupation). Data which concern labour force structure in level of education and major occupational groups taken from Labour Force Survey have been used in this paper. The data source specificity enables the assessment of labour force professional specialization and the changes of this specialization with time. Combined analysis of spatial and structural changes with the method of time-series-cross-section data analysis makes it possible to draw conclusions about processes occurring on national and regional labour markets. In-depth analysis of the labor market occupational structure in the spatial cross-section is an important theoretical and practical area of study necessary for an effective labor market policies and education system.

Głównym celem opracowania jest zbadanie zależności procesów konwergencji kapitału ludzkiego ze zmianami struktury pracujących według poziomu wykształcenia oraz w przekroju wielkich grup zawodowych w Polsce na poziomie wojewódzkim, jak również w krajach Unii Europejskiej. Jakość kapitału ludzkiego oraz jego przestrzenne zróżnicowanie stanowi główny element zainteresowania polityki kształcenia. Także ocena procesu przechodzenia do gospodarki opartej na wiedzy wymaga analizy danych wieloprzekrojowych, w tym przestrzennych. W opracowaniu podjęto próbę pogłębionej analizy problemu, zakładając, że poza poziomem wykształcenia, znaczącym czynnikiem różnicującym jakość kapitału ludzkiego w przekroju przestrzennym może być kierunek wykształcenia (zawód). W badaniu wykorzystano dane dotyczące struktury pracujących według poziomu wykształcenia oraz wielkich grup zawodowych, pochodzące z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (Labour Force Survey). Specyfika źródła danych pozwala na ocenę specjalizacji (lokalizacji) siły roboczej oraz zmian tej specjalizacji w czasie. Łączna analiza zmian przestrzennych i strukturalnych przy wykorzystaniu metod przekrojowo-czasowej analizy danych daje możliwość wnioskowania o procesach zachodzących na krajowych i regionalnych rynkach pracy. Pogłębione analizy struktury zawodowej rynku pracy w przekroju przestrzennym stanowią ważny teoretycznie i praktycznie obszar badań niezbędny dla prowadzenia efektywnej polityki rynku pracy i systemu edukacji.