Drugi etap rokoszu Zebrzydowskiego (X 1606 – VI 1608) w świetle wybranych druków ulotnych

Abstract

This article introduces selected printed materials, which came into being from October 1606 to June 1608, during the second phase of the rebellion of Zebrzydowski (i.e. from the Janowiec compromise to the first royal resolution which declared amnesty). Most of the writings from the time of rebellion are collected and published by Jan Czubek in his three-volume work. It contains documents of handwritten poems and propaganda leaflets which were to win new supporters.For the article, 22 printed materials from the third volume the above of this collection were selected. It seems that the authors of most of them were the dissidents. The target of some, was their own party indicating a certain ideological breakdown occurring after the Janowiec compromise. This article does not concentrate on explaining political rebellion issues, because it was considered that in order to do this, the official documentation must be used.

W tekście omówiono wybrane druki ulotne powstałe od października 1606 r. do czerwca 1608 r., w trakcie drugiej fazy rokoszu Zebrzydowskiego, tj. od ugody zawartej pod Janowcem do pierwszego uniwersału królewskiego ogłaszającego amnestię. Większość pism z czasów wspomnianego wystąpienia szlacheckiego zebrał i wydał Jan Czubek w trzytomowej edycji źródłowej. Zawiera ona utwory o charakterze literackim oraz broszury propagandowe mające na celu pozyskanie nowych stronników.Na potrzeby artykułu wybrano 22 druki z trzeciego tomu zbioru. Zdaje się, że autorami większości z nich byli opozycjoniści. Niektóre wymierzone były w ich własne stronnictwo, co wskazuje na pewne rozbicie ideologiczne zaistniałe po październikowej ugodzie. W pracy nie skupiano się na wyjaśnieniu politycznych zagadnień rokoszu, ponieważ uznano, że w tym celu należałoby skorzystać z dokumentacji wychodzącej z kancelarii królewskiej.