| dc.contributor.author | Hundert, Zbigniew | |
| dc.date.accessioned | 2018-06-12T13:58:50Z | |
| dc.date.available | 2018-06-12T13:58:50Z | |
| dc.date.issued | 2017 | |
| dc.identifier.issn | 0208-6050 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/25051 | |
| dc.description.abstract | Offices of Grand and Field Guardian (strażnik wielki and strażnik polny) existed in Polish army since 16th century. Since first half of the 17th century they also have their equivalent in Lithuanian army. One of the main role of such officers was to take care of security of the marching army. During Sobieski’s time (as hetman and then king) this office was held by very experienced and well respected officers, who at the same time were politically connected to Sobieski. Politics could also affect and limit the role, as it happened with Grand Crown Guardian Stefan Bidziński after 1683, when he was in open conflict with Grand Crown Hetman Stanisław Jan Jabłonowski. | en_GB |
| dc.description.abstract | Urzędy strażnika wielkiego i wojskowego (polnego) w wojsku koronnym istniały od XVI w. Od pierwszej połowy XVII w. miały one także swoje odpowiedniki w armii Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jednym z głównych zadań osób sprawujących te stanowiska było ubezpieczanie maszerujących armii. W czasach Sobieskiego urzędy strażników pełniły osoby o dużym doświadczeniu wojskowym i autorytecie w armii, ale także osoby zależne politycznie od osoby hetmana, a później króla Jana Sobieskiego. Od czynnika politycznego zależne było także ograniczenie prerogatyw strażnika wielkiego Stefana Bidzińskiego po 1683 r., albowiem znajdował się on w otwartym konflikcie z ówczesnym hetmanem wielkim koronnym Stanisławem Janem Jabłonowskim. | pl_PL |
| dc.language.iso | pl | pl_PL |
| dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl_PL |
| dc.relation.ispartofseries | Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica;99 | |
| dc.subject | Grant Crown Guardian | en_GB |
| dc.subject | Field Crown Guardian | en_GB |
| dc.subject | king Jan III Sobieski | en_GB |
| dc.subject | the Crown Army 1667–1696 | en_GB |
| dc.subject | strażnik wielki koronny | pl_PL |
| dc.subject | strażnik wojskowy koronny | pl_PL |
| dc.subject | Jan III Sobieski | pl_PL |
| dc.subject | armia koronna 1667–1696 | pl_PL |
| dc.title | Strażnicy koronny i wojskowy w dobie Jana Sobieskiego (1667–1696). Kilka uwag o osobach odpowiedzialnych za organizowanie przemarszów armii koronnej | pl_PL |
| dc.title.alternative | Offices of Grand and Field Guardian in Jan Sobieski period (1667–1696). A few remakes about persons who organised the Crown Army marches | en_GB |
| dc.type | Article | pl_PL |
| dc.rights.holder | © Copyright by Authors, Łódź 2017; © Copyright for this edition by Uniwersytet Łódzki, Łódź 2017 | pl_PL |
| dc.page.number | [149]-170 | |
| dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Wydział Nauk Historycznych i Społecznych, Instytut Nauk Historycznych, Katedra Historii Nowożytnej | |
| dc.identifier.eissn | 2450-6990 | |
| dc.references | Akta Skarbowo-Wojskowe, dz. 85, sygn. 88, 96, 109; dz. 86, sygn. 65. [Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie]. | pl_PL |
| dc.references | Archiwum Skarbu Koronnego, dz. II, sygn. 60, 62, 65, 74; dz. III, sygn. 7; dz. V, sygn. 10, 11; dz. VI, sygn. 14, 23. [Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie]. | pl_PL |
| dc.references | Nabytki Niedokumentowe Oddziału I, sygn. 36. [Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie]. | pl_PL |
| dc.references | Zbiór Aleksandra Czołowskiego, sygn. 17. [Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie]. | pl_PL |
| dc.references | Księgi Grodzkie Sądeckie, Relacyjne, sygn. 131. [Archiwum Narodowe w Krakowie]. | pl_PL |
| dc.references | rkps 368, 1855. [Biblioteka Naukowa Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk w Krakowie]. | pl_PL |
| dc.references | rkps 2563. [Biblioteka XX. Czartoryskich w Krakowie]. | pl_PL |
| dc.references | rkps 11906/III, t. I. [Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu]. | pl_PL |
| dc.references | f. 5 (Ossolińscy), op. 2, nr 45, 46. [Lwowska Narodowa Naukowa Biblioteka Ukrainy im. Wasyla Stefanyka (Львівська Національна Наукова Бібліотека України імені Василя Стефаника)]. | pl_PL |
| dc.references | Akta do dziejów króla Jana III sprawy roku 1683, a osobliwie wyprawy wiedeńskiej wyjaśniające, oprac. F. Kluczycki, Kraków 1883. | pl_PL |
| dc.references | Dupont F., Pamiętniki historyi życia i czynów Jana III Sobieskiego, przekł. B. Spieralska, oprac. D. Milewski, Warszawa 2011. | pl_PL |
| dc.references | Epistolarum historico-familiarum, t. I, cz. 2, ed. A.Ch. Załuski, Brunsbergae (Braniewo) 1710. | pl_PL |
| dc.references | [Gniński J.], Relacja na sejm koronacyjny 1676 r. o pierwszym dwuleciu rządów Jana III, oprac. J. Woliński, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1938, t. X, z. 1, s. 125–137. | pl_PL |
| dc.references | Kochowski W., Roczniki Polski. Klimakter IV (1669–1673), oprac. L. A. Wierzbicki, Warszawa 2011. | pl_PL |
| dc.references | Komput wojska koronnego na potrzeby podziału hiberny w 1686 roku, oprac. Z. Hundert, [w:] Studia nad staropolską sztuką wojenną, t. V, red. Z. Hundert, K. Żojdź, J.J. Sowa, Oświęcim 2017, s. 314–321. | pl_PL |
| dc.references | Komput wojsk koronnych z podziałem chorągwi jazdy zaciągu polskiego na pułki 1673, oprac. Z. Hundert, „Studia z Dziejów Wojskowości” 2013, t. II, s. 311–323. | pl_PL |
| dc.references | [Krasiński J.D.], Relacja wyprawy wiedeńskiej 1683 roku, oprac. O. Laskowski, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1930, t. II, z. 1, s. 156–169. | pl_PL |
| dc.references | Listy Jana Sobieskiego do żony Marii Kazimiery, oprac. A.Z. Helcel, Kraków 1860. | pl_PL |
| dc.references | Materiały do dziejów wojny polsko-tureckiej 1672–1676, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1967, t. XIII, cz. 2; 1968, t. XIV, cz. 2; 1970, t. XVI, cz. 2. | pl_PL |
| dc.references | Pamiętnik Jana Stanisława Jabłonowskiego, wojewody ruskiego, oprac. A. Bielowski, Lwów 1862. | pl_PL |
| dc.references | Pisma do wieku i spraw Jana Sobieskiego, oprac. F. Kluczycki, t. I, cz. 1–2, Kraków 1880–1881. | pl_PL |
| dc.references | Relacja Dymitra Wiśniowieckiego z kampanii 1676, oprac. J. Woliński, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1930, t. II, z. 2, s. 143–156. | pl_PL |
| dc.references | Sarnecki K., Pamiętniki z czasów Jana Sobieskiego. Diariusze i relacje z lat 1691–1696, oprac. J. Woliński, Wrocław 1958. | pl_PL |
| dc.references | Ułamek diariusza pisanego w obozie królewskim na Podolu roku 1694, [oprac. E. Kotłubaj?], „Athenaeum” 1848, oddz. II, t. V, s. 35–44. | pl_PL |
| dc.references | Werdum U., Dziennik podróży 1670–1672. Dziennik wyprawy polowej 1671, przekł. z niemieckiegoD. Urbonaite, oprac. D. Milewski, Warszawa 2012. | pl_PL |
| dc.references | Źródła do dziejów wojny polsko-tureckiej w latach 1683–1699, oprac. M. Wagner, Oświęcim 2016. | pl_PL |
| dc.references | Bobiatyński K., W drodze pod Chocim. Litewskie przygotowania do wojny przeciwko Turkom w 1673 roku, [w:] Studia z dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego (XVI–XVIII wieku),red. M. Nagielski, S. Górzyński, Warszawa 2014, s. 27–47. | pl_PL |
| dc.references | Bobiatyński K., W walce o hegemonię. Rywalizacja polityczna w Wielkim Księstwie Litewskim w latach 1667–1674, Warszawa 2016. | pl_PL |
| dc.references | Bobiatyński K., Walka Sapiehów o odzyskanie wpływów w armii litewskiej w latach 1666–1683 [w druku, artykuł udostępniony przez autora]. | pl_PL |
| dc.references | Ciara S., Senatorowie i dygnitarze koronni w drugiej połowie XVII wieku, Wrocław–Warszawa–Kraków 1990. | pl_PL |
| dc.references | Czamańska I., Wiśniowieccy. Monografia rodu, Poznań 2007. | pl_PL |
| dc.references | Czarniecka A., Nikt nie słucha mnie za życia… Jan III Sobieski w walce z opozycyjną propagandą (1684–1696), Warszawa 2009. | pl_PL |
| dc.references | Horwat J., Młodość księcia Dymitra Wiśniowieckiego, „Rocznik Historyczno-Archiwalny” 1989, t. VI, s. 19–35. | pl_PL |
| dc.references | Hundert Z., Dyslokacja partii wojska koronnego w 1677 roku. Przyczynek do badań pogranicza polsko-tureckiego oraz organizacji armii w dobie pokoju 1677–1683, „Klio: Czasopismo poświęconedziejom Polski i powszechnym” 2016, nr 1 (36), s. 41–67. | pl_PL |
| dc.references | Hundert Z., Husaria koronna w wojnie polsko-tureckiej 1672–1676, Oświęcim 2014 (wyd. 1, Oświęcim 2012). | pl_PL |
| dc.references | Hundert Z., Między buławą a tronem. Wojsko koronne w walce stronnictwa malkontentów z ugrupowaniem dworskim w latach 1669–1673, Oświęcim 2014. | pl_PL |
| dc.references | Hundert Z., Wojsko koronne wobec elekcji 1669 roku, „Studia z Dziejów Wojskowości” 2014, t. III, s. 91–114. | pl_PL |
| dc.references | Hundert Z., Wykaz koronnych chorągwi i regimentów w okresie 1 V 1679 – 30 IV 1683. Przyczynek do organizacji wojska koronnego w dobie pokoju 1677–1683, [w:] Studia Historyczno-Wojskowe, t. V, red. M. Nagielski, K. Bobiatyński, P. Gawron, Zabrze–Tarnowskie Góry 2015, s. 274–287. | pl_PL |
| dc.references | Kaźmierczyk A., Sobieski Jan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXXIX, z. 4, Warszawa–Kraków 1999–2000, s. 497–498. | pl_PL |
| dc.references | Kriegseisen W., Samorząd szlachecki w Małopolsce w latach 1669–1717, Warszawa 1989. | pl_PL |
| dc.references | Majewski A.A., Aleksander Hilary Połubiński (1626–1679). Marszałek wielki litewski, Warszawa 2017. | pl_PL |
| dc.references | Majewski A.A., Zagon Aleksandra Hilarego Połubińskiego w głąb Państwa Moskiewskiego w 1664 roku, [w:] Studia z dziejów stosunków Rzeczypospolitej z Państwem Moskiewskim w XVI–XVII wieku, red. M. Nagielski, K. Bobiatyński, P. Gawron, Zabrze–Tarnowskie Góry 2013, s. 345–354. | pl_PL |
| dc.references | Majewski W., Najazd Tatarów w lutym 1695 r., „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1963, t. IX, s. 125–178. | pl_PL |
| dc.references | Majewski W., Potocki Jakub, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVIII, z. 1, Wrocław–Kraków 1984, s. 21–23. | pl_PL |
| dc.references | Majewski W., Sieniawski Mikołaj Hieronim, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXXVII, z. 1, Warszawa–Kraków 1996, s. 137–142. | pl_PL |
| dc.references | Nagielski M., Druga wojna domowa w Polsce. Z dziejów polityczno-wojskowych u schyłku rządów Jana Kazimierza Wazy, Warszawa 2011. | pl_PL |
| dc.references | Piwarski K., Bidziński Stefan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. II, Kraków 1936, s. 20–22. | pl_PL |
| dc.references | Plewczyński M., Wojny i wojskowość polska XVI wieku, t. I (Lata 1500–1548), Oświęcim 2017. | pl_PL |
| dc.references | Sikorski M., Wyprawa Sobieskiego na czambuły tatarskie 1672, Zabrze 2007. | pl_PL |
| dc.references | Sokalski M., Między królewskim majestatem a szlachecką wolnością. Postawy polityczne szlachty małopolskiej w czasach Michała Korybuta Wiśniowieckiego, Kraków 2002. | pl_PL |
| dc.references | Sowa J.J., Jednostki komputowe Adama Mikołaja Sieniawskiego do 1702 roku. Część II, [w:] Studia nad staropolską sztuką wojenną, t. V, red. Z. Hundert, J.J. Sowa, K. Żojdź, Oświęcim 2017,s. 247–264. | pl_PL |
| dc.references | Stolicki J., Wobec wolności i króla. Działalność polityczna szlachty ruskiej, ukrainnej i wołyńskiej w latach 1673–1683, Kraków 2007. | pl_PL |
| dc.references | Trawicka Z., Sejmik województwa sandomierskiego w latach 1572–1696, Kielce 1985. | pl_PL |
| dc.references | Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII–XVIII wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski, t. IV, z. 3 (Urzędnicy województwa sandomierskiego XVI–XVIII wieku. Spisy), oprac. K. Chłapowski, A. Falniowska-Gradowska, Kórnik 1993; t. X (Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV–XVIII wieku. Spisy), oprac. K. Chłapowski et al., Kórnik 1992; t. XI (Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV–XVIII wieku. Spisy), oprac. L. Lulewicz, A. Rachuba, Kórnik 1994. | pl_PL |
| dc.references | Wagner M., Kampania kamieniecka 1687 roku, [w:] Hortus bellicus. Studia z dziejów wojskowości nowożytnej, red. K. Bobiatyński, P. Gawron, K. Kossarzecki, D. Milewski, P. Kroll, „Biblioteka Epoki Nowożytnej” 2017, z. 5, s. 467–486. | pl_PL |
| dc.references | Wagner M., Korpus oficerski wojska polskiego w drugiej połowie XVII wieku, Oświęcim 2015. | pl_PL |
| dc.references | Wagner M., Słownik biograficzny oficerów polskich w drugiej połowie XVII wieku, t. I–II, Oświęcim 2013–2014. | pl_PL |
| dc.references | Wagner M., Stanisław Jabłonowski (1634–1702). Polityk i dowódca, t. I, Siedlce 1997. | pl_PL |
| dc.references | Wagner M., Towarzysze broni Jana Sobieskiego, [w:] Jan Sobieski – wódz i polityk (1629–1696) w trzechsetną rocznicę śmierci, red. J. Wojtasik, Siedlce 1997, s. 55–63. | pl_PL |
| dc.references | Wagner M., Wojna polsko-turecka w latach 1672–1676, t. I–II, Zabrze 2009. | pl_PL |
| dc.references | Wimmer J., Materiały do zagadnienia liczebności i organizacji armii koronnej w latach 1683–1689, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1962, t. VIII, s. 243–279. | pl_PL |
| dc.references | Wimmer J., Materiały do zagadnienia organizacji i liczebności armii koronnej w latach 1673–1679, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1961, t. VII, cz. 2, s. 394–437. | pl_PL |
| dc.references | Wimmer J., Materiały do zagadnienia organizacji i liczebności armii koronnej w latach 1690–1696, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1963, t. IX, cz. 2, s. 237–275. | pl_PL |
| dc.references | Wimmer J., Modrzewski Andrzej, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXI, z. 3, Wrocław 1976, s. 543–545. | pl_PL |
| dc.references | Wimmer J., Wiedeń 1683. Dzieje kampanii oraz bitwy, Warszawa 1983. | pl_PL |
| dc.references | Wimmer J., Wojsko polskie w drugiej połowie XVII wieku, Warszawa 1965. | pl_PL |
| dc.contributor.authorEmail | zb.hundert@gmail.com | |
| dc.identifier.doi | 10.18778/0208-6050.99.08 | |
