dc.contributor.author | Swoboda, Szymon | |
dc.date.accessioned | 2018-06-20T12:23:22Z | |
dc.date.available | 2018-06-20T12:23:22Z | |
dc.date.issued | 2016 | |
dc.identifier.isbn | 978-83-7901-093-6 | |
dc.identifier.issn | 1506-6541 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/25146 | |
dc.description.abstract | Myth is a socially functioning, vivid narration which is created by mythical
consciousness. It is created for the world, in the need of the hour. When a myth
is formed, it absorbs and bases reality, which then appears as if it was a brand
new reality. This is possible by turning to the archetype. This way new heroes,
ages of glory and downfall, new worlds and whole eras get included in the
mythological area. In 1947 Józef Kuraś alias – Ogień (The Fire) dies by suicide
during ambush. He was one of the greatest heroes of postwar Poland. The last
point of anti-communist resistance at Podhale dies with him. Less than 20 years
later in 1966, a famous Polish artist Władysław Hasior designs a monument
called The Iron Organ. The monument was built on Snozka mountain pass,
however it was not built as a homage for Ogień’s soldiers but for the sake of
oblivion. It commemorated the UB functionaries. Throughout the years,
the history of the monument has become a myth. Finally, the monument and his
history were forgotten. With time, it has fallen into ruin and become a pile of
unnecessary scrap. After 1989, in the free Poland the myth of the monument has
become alive again along with a political war. The main questions of the article
are: Who was the monument dedicated to truly? Why is it controversial till this
day? How does the monument’s history relate to the myth of the Cursed Soldiers? | pl_PL |
dc.description.sponsorship | Tekst wygłoszony 12 III 2015 r. na Interdyscyplinarnej Konferencji Nukowej pt: Tropem
Wilczym. O micie Żołnierzy Wyklętych. | pl_PL |
dc.language.iso | pl | pl_PL |
dc.publisher | Interdyscyplinarny Zespół Badania Wsi UŁ; Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego | pl_PL |
dc.relation.ispartofseries | Zeszyty Wiejskie;22 | |
dc.subject | Żelazne Organy Władysław Hasior | pl_PL |
dc.subject | pomnik na Snozce | pl_PL |
dc.subject | Józef Kuraś "Ogień" | pl_PL |
dc.subject | mit żołnierzy wyklętych | pl_PL |
dc.subject | spór o pomnik | pl_PL |
dc.title | Komu grają Organy? Wokół historii i mitów pomnika na Przełęczy Snozka | pl_PL |
dc.title.alternative | For Whom the Organs Play? Around the history and myths about the Snozka Monument | pl_PL |
dc.type | Article | pl_PL |
dc.page.number | 169-184 | pl_PL |
dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Łódzki, Katedra Historii Sztuki | pl_PL |
dc.references | S. Vincenz, Na wysokiej połoninie. Prawda starowieku. Obrazy, dumy i gawędy z wierchowiny huculskiej, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1980. | pl_PL |
dc.references | J. Tokarska, S.J. Wasilewski, M. Zmysłowska, Śmierć jako organizator kultury, „Etnografia Polska” 1982, z. 1, 1982, s. 79–114. | pl_PL |
dc.references | M. Kępiński, Podróż w ciemności. Kulturowe obrazy wojny, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Łódź 2012. | pl_PL |
dc.references | A. Zugaj, Artysta niejednoznaczny i jego pomniki. Burzliwe dzieje „Żelaznych organów” Władysława Hasiora, „Cenne, Bezcenne, Utracone” 2011, nr 3, s. 22. | pl_PL |
dc.references | M. Szczygieł- Gajewska, Władysław Hasior, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2011. | pl_PL |
dc.references | H. Kirchner, Hasior. Opowieść na dwa głosy, Rosner & Wspólnicy, Warszawa 2005. | pl_PL |
dc.references | E. Niemczyk, Cztery żywioły w architekturze, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław 2008. | pl_PL |
dc.references | P. Kowalski, Leksykon znaki świata. Omen, przesąd, znaczenie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa– Wrocław 1998 | pl_PL |
dc.references | D. Forstner, Świat symboliki chrześcijańskiej, tłum. W. Zakrzewska, R. Turzyński, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1990. | pl_PL |
dc.references | K. Krajewski, Mała encyklopedia architektury i wnętrz, Wrocław–Warszawa–Kraków 1974. | pl_PL |
dc.references | Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007. | pl_PL |
dc.references | R.M. Remiszewski, Władysław Hasior – za i przeciw, „Prace Pienińskie”, t. 19, 2009, s. 262. | pl_PL |
dc.references | B. Kuraś, P. Smoleński, Bedzies wisioł za cosik. Godki podhalańskie, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2010, s. 8. | pl_PL |
dc.references | M. Korkuć, Józef Kuraś „Ogień”. Podhalańska wojna 1939–1945, IPN, Kraków 2011. | pl_PL |
dc.references | B. Dereń, Józef Kuraś „Ogień”. Partyzant Podhala, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Warszawa 2004, s. 125. | pl_PL |
dc.references | J. Campbell, Bohater o tysiącu twarzy, tłum. A. Jankowski, Wydawnictwo NOMOS, Kraków 2013. | pl_PL |
dc.references | Z. Benedyktowicz, Portrety „obcego”. Od stereotypu do symbolu, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000. | pl_PL |
dc.references | ALHA, M. Marczak, J. Wiktor, Ilustrowany przewodnik po Pieninach i Szczawnicy, Kraków 1927. | pl_PL |
dc.references | R. Malczewski, Tatry i Podhale, Wydawnictwo Polskie R. Wagner, Poznań 1935. | pl_PL |
dc.references | W. Frodl, Pojęcia i kryteria wartościowania zabytków. Ich oddziaływanie na praktykę konserwatorską, tłum. M. Arszyński, ODZ, Warszawa 1966. | pl_PL |
dc.references | W. Bonowicz, Tischner, Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2001. | pl_PL |