„Ten żył zdrowo, a ten żył choro”. O rozumieniu zdrowia i ruchu przez dzieci

Abstract

This text presents the results of a research project conducted with children aged 8–11, and shows how children understand various aspects of health or healthy lifestyles. Physical activity and sport are, according to children, among the most important elements in healthy lifestyle. What is important here is the moral value ascribed to these activities. One who „runs, rides a bike, swims”, almost automatically becomes not only healthy, but also moral. An opposite attitude is not only lack of health, but also poor moral conduct (eg. addictions). In the children’s narratives such concepts as „good” and „healthy” were used interchangeably. While children present ambivalent attitudes towards various requirements of modern healthy lifestyles, physical activity and sport are positively valued areas. Children defined activity as not only „good”, meaning healthy, but also satisfactory. In the opinions of children, physical activity and sport can take place in various spaces, and practitioning them goes in line with their concept of a child.

Opracowanie to przedstawia wyniki badań prowadzonych wśród dzieci w wieku 8–11 lat, dotyczących tego, jak rozumieją one różne aspekty zdrowia czy zdrowego stylu życia. Wśród najistotniejszych komponentów dbania o zdrowie dzieci wymieniały ruch. W zebranym materiale istotne jest przypisywanie przez rozmówców wartości moralnych tym aktywnościom. Człowiek, który „biega, jeździ na rowerze, pływa”, jest kimś nie tylko zdrowym, ale i moralnym. Przeciwieństwem zaś takiej postawy jest nie tylko niezdrowy tryb życia, lecz także niski poziom moralny (np. uleganie nałogom) oraz wzmacniająca ten nieprzychylny obraz odpychająca fizyczność. W narracjach dzieci określenia „zdrowe” i „dobre” traktowane były często wymiennie. Dzieci traktują ruch nie tylko jako obszar „dobry”, czyli zdrowy, lecz także – przynoszący satysfakcję. W opinii uczestników badań, dla sportu i ruchu jest miejsce w różnych, nie zawsze kojarzonych z nimi przestrzeniach, a ich praktykowanie jest spójne z ich wizją tego, co to znaczy być dzieckiem.