Kontrowersje wokół tzw. uszczelniania systemu podatkowego w kontekście ostatnich zmian odnoszących się do podatku od towarów i usług

Abstract

The paper therefore explores the analysis of selected changes which have been implemented and which are commonly referred to as “the tightening of the tax system.” This is the reaction to those behaviors within legal and commercial exchanges which could be classified as a misuse of the tax system. The paper collates the most important, in the author’s opinion, possible legal responses to exchange situations having as their consequence an impairment or threat to the financial interest of the state, including, in particular, the phenomenon for which the standard term in criminal law dogma is the tax loss. In the paper, possible methods of countering tax losses in the tax system will be addressed, while identifying mechanisms which are relevant for the legal construction and specificities of the tax on goods and services. The existing legal regulations are not sufficient for preventing fiscal fraud; the structure of the tax itself and the rules on setting the tax rates are the source of the threats encountered, while the expectations placed upon the valued added tax by the EU and the Member States are not met.

Przedmiotem rozważań jest analiza dokonanych wybranych zmian, które zwykło się powszechnie nazywać „uszczelnianiem systemu podatkowego”. Jest to reakcja na te zachowania obrotu prawno gospodarczego, które można kwalifikować jako nadużycia systemu podatkowego. Artykuł stanowi zestawienie najistotniejszych w ocenie autora możliwych środków reakcji prawnej na zaistnienie w obrocie zdarzeń, których konsekwencją jest naruszenie lub zagrożenie naruszenia interesów finansowych państwa, w tym w szczególności wystąpienie zjawiska określanego normatywnie w dogmatyce prawa karnego jako uszczuplenie podatków. W artykule poruszona zostanie problematyka możliwych sposobów przeciwdziałania „nieszczelności” w systemie podatkowym, ze wskazaniem mechanizmów właściwych dla konstrukcji prawnej i specyfiki podatku od towarów i usług. Istniejące regulacje prawne nie są wystarczające, aby uniknąć występowania nadużyć fiskalnych, konstrukcja samego podatku i zasady ustalania stawek są źródłem występujących zagrożeń, oczekiwania jakie UE i państwa członkowskie pokładają w podatku od wartości dodanej nie są spełnione.