O racjonalności teoretycznej, praktycznej i globalnej w filozofii Roberta Audiego

Dąbrowski, Andrzej

dc.contributor.author	Dąbrowski, Andrzej
dc.contributor.editor	Maciaszek, Janusz
dc.date.accessioned	2020-12-30T11:40:54Z
dc.date.available	2020-12-30T11:40:54Z
dc.date.issued	2020
dc.identifier.citation	Dąbrowski A., O racjonalności teoretycznej, praktycznej i globalnej w filozofii Roberta Audiego, [w:] Analiza, racjonalność, filozofia religii. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Ryszardowi Kleszczowi, Maciaszek J. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020, s. 171-187, doi: 10.18778/8220-034-8.12	pl_PL
dc.identifier.isbn	978-83-8220-034-8
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11089/32994
dc.description	Głównym celem artykułu jest przedstawienie filozofii racjonalności Roberta Audiego. Czynię to na tle analiz oraz podstawowych rozstrzygnięć zawartych w koncepcji racjonalności Ryszarda Kleszcza. Ten ostatni najpierw dokonuje krytycznego przeglądu najważniejszych pojęć racjonalności stosowanych w różnych kontekstach, a zwłaszcza w dyskursie filozoficznym, a następnie proponuje własne rozwiązanie: dwupiętrowy model racjonalności. Na pierwszym poziomie tego modelu znajdują się ogólne zasady („metazasady”). Na drugim zaś bardziej szczegółowe typy racjonalności. A zatem inaczej niż Audi. Amerykański filozof wychodzi od elementarnego doświadczenia zmysłowego i bada dynamikę procesu poznawczego. Zestawia obok siebie dwie podstawowe racjonalności: teoretyczną i praktyczną. Omawia podstawowe źródła wiedzy i uzasadnienia, w tym uzasadnienie inferencyjne. Analizuje podstawowe źródła racjonalności praktycznej: pragnienia, motywy, intencje, środki i cele. Wydobywa podobieństwa i różnice między racjonalnością teoretyczną i praktyczną, a następnie sprawdza, na ile podobieństwa te mogą być zintegrowane i na ile dostarczają adekwatnego wyjaśnienia racjonalności globalnej.	pl_PL
dc.language.iso	pl	pl_PL
dc.publisher	Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego	pl_PL
dc.relation.ispartof	Maciaszek J. (red.), Analiza, racjonalność, filozofia religii. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Ryszardowi Kleszczowi, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020;
dc.relation.ispartofseries	Bibliotheca Philosophica;6
dc.rights	Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/	*
dc.subject	teoria racjonalności	pl_PL
dc.subject	racjonalność teoretyczna	pl_PL
dc.subject	racjonalność praktyczna	pl_PL
dc.subject	dwupiętrowy model racjonalności	pl_PL
dc.subject	racjonalność globalna	pl_PL
dc.title	O racjonalności teoretycznej, praktycznej i globalnej w filozofii Roberta Audiego	pl_PL
dc.type	Book chapter	pl_PL
dc.page.number	171-187	pl_PL
dc.contributor.authorAffiliation	Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie	pl_PL
dc.identifier.eisbn	978-83-8220-035-5
dc.references	Audi R. (2001), The Architecture of Reason: The Structure and Substance of Rationality, Oxford University Press, Oxford.	pl_PL
dc.references	Audi R. (2002), Sources of Knowledge. [w:] P.K. Moser (red.), The Oxford Handbook of Epistemology, Oxford University Press, Oxford.	pl_PL
dc.references	Audi R. (2004), Reasons, Practical Reason, and Practical Reasoning, „Ratio (New Series)” 17, 2, s. 119–149.	pl_PL
dc.references	Audi R. (2004), Theoretical Rationality: Its Sources, Structure, and Scope, [w:] A.R. Mele, P. Rawling (red.), The Oxford Handbook of Rationality, Oxford University Press, Oxford, s. 17–44.	pl_PL
dc.references	Audi R. (2006), Practical Reasoning and Ethical Decision, Routledge, London–New York.	pl_PL
dc.references	Audi R. (2010), Epistemology: A Contemporary Introduction to the Theory of Knowledge, wyd. 3, Routledge, London–New York.	pl_PL
dc.references	Audi R. (2015), Rational Belief: Structure, Grounds, and Intellectual Virtue, Oxford University Press, Oxford.	pl_PL
dc.references	Bronner G., Di Iorio F. (red.) (2018), The Mystery of Rationality: Mind, Beliefs and the Social Sciences, Springer, Cham.	pl_PL
dc.references	Bunge M. (1987), Seven Desiderata For Rationality, Rationality: The Critical View, Nijhoff International Philosophy Series, 23, s. 5–15.	pl_PL
dc.references	Kleszcz R. (1994), O rozumie, racjonalizmie i racjonalności, [w:] T. Buksiński (red.), Filozofia w dobie przemian, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii, Poznań, s. 347–361.	pl_PL
dc.references	Kleszcz R. (1996a), Kryteria racjonalności, „Filozofia Nauki” 2, s. 121–133.	pl_PL
dc.references	Kleszcz R. (1996b), Racjonalność logiczna, „Filozofia Nauki” 4, s. 39–49.	pl_PL
dc.references	Kleszcz R. (1998), O racjonalności. Studium epistemologiczno–metodologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.	pl_PL
dc.references	Kleszcz R. (2001), O dwu rodzajach racjonalności działania, [w:] W.P. Glinkowski, A. Nowaczyk, J. Piórczyński (red.), Rozum w dziejach. Księga jubileuszowa Profesora Ryszarda Panasiuka, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 223–236.	pl_PL
dc.references	Kleszcz R. (2003), O racjonalności i jej granicach, „Roczniki Filozoficzne” 1, s. 171–190.	pl_PL
dc.references	Kleszcz R. (2007a), O racjonalności w filozofii, [w:] W. Kowalski, S. Wszołek (red.), Ponad demarkacją, Biblos, Tarnów, s. 7–24.	pl_PL
dc.references	Kleszcz R. (2007b), O rozumie i wartościach, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno- -Ekonomicznej w Łodzi, Łódź.	pl_PL
dc.references	Kleszcz R. (2008), Czy nauka jest racjonalna?, „Zagadnienia Naukoznawstwa” 3–4, s. 345– 354.	pl_PL
dc.references	Schroeder T. (2004), Three Faces of Desire, Oxford University Press, New York.	pl_PL
dc.references	Sinhababu N. (2017), Human Nature: How Desire Explains Action, Thought, and Feeling, Oxford University Press, Oxford.	pl_PL
dc.identifier.doi	10.18778/8220-034-8.12