Rola korporacji transnarodowych w procesach globalizacji. Kreowanie globalnej przestrzeni biznesowej

Abstract

Celem pracy jest wykazanie, iż rola korporacji transnarodowych w procesach globalizacji polega przede wszystkim na przyspieszeniu tworzenia globalnej przestrzeni biznesowej, w której kształtowane są znormalizowane wzorce oceny globalnej efektywności stanowiące standard minimum konkurowania w otoczeniu międzynarodowym. Korporacje wybierając ścieżkę swojego rozwoju kierują się logiką „weryfikatora efektywności” w długim okresie. Dynamiczny rozwój przedsiębiorstw międzynarodowych jest wynikiem ewolucji systemu gospodarki światowej, która wywołała zmiany w sferze funkcjonowania przedsiębiorstw polegające na nieustannym pogłębianiu stopnia umiędzynarodowienia ich działalności. Fale globalizacji (wskazane przez J. Schumpetera) stanowiące nasilenie zjawiska uaktywniały mechanizmy koncentracji kapitału na rynku przedsiębiorstw, co potwierdza współzależność obu procesów. Silne oddziaływanie korporacji transnarodowych na gospodarkę światową szczególnie widoczne jest jednak dopiero od lat 70. XX w., kiedy to zyskały one rangę podmiotów gospodarki światowej. Zmiana płaszczyzny budowania relacji państwa-korporacje stanowi, bowiem jedno z najistotniejszych przewartościowań we współczesnej gospodarce. Elementy konstytuujące współcześnie strukturę podmiotową gospodarki światowej (państwa jak i przedsiębiorstwa międzynarodowe) rywalizując o strefy wpływów na poziomie gospodarki światowej konsolidują się. Angażują się we wszelkiego typu formy integracji tworząc „układy korporacyjne”. Wydaje się, iż w konsekwencji zachodzących zmian to jednak korporacje transnarodowe skuteczniej umacniają swoje pozycje. Potwierdzają one swój status pełnoprawnych podmiotów poziomu makroekonomicznego poprzez oddziaływania na kierunki rozwoju gospodarki światowej. Opracowanie składa się z pięciu rozdziałów, które mają za zadanie wykazanie, że to postępujące procesy globalizacji są czynnikiem o kapitalnym znaczeniu w wytyczaniu ścieżek rozwojowych wszystkich typów podmiotów. Istotą obecnie zachodzących zmian jest kreowanie sprzyjających warunków rozwoju organizacjom otwartym na systematyczne zacieśnianie współpracy. Budowanie wzajemnych powiązań stanowi w dobie globalizacji fundament przewagi konkurencyjnej zwłaszcza na arenie międzynarodowej. W konsekwencji należy zwrócić uwagę na konieczność kooperencji, czyli współpracy rywalizujących ze sobą podmiotów. Zdolność do konkurencji i równoczesnego kreowania systemu wzajemnych powiązań kooperacyjnych jest wyznacznikiem nowego spojrzenia na budowanie pozycji konkurencyjnej na forum współczesnej gospodarki światowej.