Krajobraz jako przedmiot doświadczania w geografii i krajoznawstwie

Bernat, Sebastian

dc.contributor.author	Bernat, Sebastian
dc.contributor.editor	Wojciechowska, Jolanta
dc.contributor.editor	Makowska-Iskierka, Marzena
dc.date.accessioned	2021-03-15T10:26:39Z
dc.date.available	2021-03-15T10:26:39Z
dc.date.issued	2020
dc.identifier.citation	Bernat S., Krajobraz jako przedmiot doświadczania w geografii i krajoznawstwie, [w:] Warsztaty z Geografii Turyzmu, Tom 10, Krajoznawstwo a turystyka, Wojciechowska J., Makowska-Iskierka M. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020, s. 15-31, doi: 10.18778/8220-355-4.03	pl_PL
dc.identifier.isbn	978-83-8220-355-4
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11089/34174
dc.description.abstract	Celem artykułu jest wykazanie ważnej roli doświadczania krajobrazu w geografii i krajoznawstwie. Po opisaniu związku między krajoznawstwem i geografią scharakteryzowano problematykę percepcji krajobrazu. Następnie opisano przykład organów w krajobrazie jako zagadnienie, w którym doświadczanie krajobrazu odgrywa znaczącą rolę. Wykazano, że zwrócenie uwagi na przedmiot ludzkiego doświadczenia, jakim jest krajobraz postrzegany multisensorycznie, pozwala na odkrywanie niezwykłości w tym, co zwyczajne, codzienne, zbliża do spojrzenia na rzeczywistość z perspektywy zwykłego człowieka. Docenianie roli doświadczenia w poznaniu stwarza zatem perspektywę rozwoju nie tylko samej geografii, ale także krajoznawstwa.	pl_PL
dc.description.abstract	The purpose of the article is to demonstrate the importance of landscape as experience in both geography and regional and cultural tourism studies. After describing the relationship between geography and cultural tourism studies, the author discusses different aspects of landscape perception. Next, he presents images from the website “Geological Organs” confirming the significance of landscape as actually experienced. It was demonstrated that focusing on landscape, perceived with multiple senses, makes it possible to discover the unique in the everyday and to look at reality from the point of view of an ordinary person. Appreciating the role of experience in cognition creates development opportunities, not only for geography itself, but also for cultural tourism.	pl_PL
dc.language.iso	pl	pl_PL
dc.publisher	Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego	pl_PL
dc.relation.ispartof	Wojciechowska J., Makowska-Iskierka M. (red.), Warsztaty z Geografii Turyzmu, Tom 10, Krajoznawstwo a turystyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020;
dc.rights	Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/	*
dc.subject	krajobraz	pl_PL
dc.subject	percepcja	pl_PL
dc.subject	geografia humanistyczna	pl_PL
dc.subject	krajoznawstwo	pl_PL
dc.subject	organy	pl_PL
dc.subject	landscape	pl_PL
dc.subject	perception	pl_PL
dc.subject	human geography	pl_PL
dc.subject	regional and cultural studies	pl_PL
dc.title	Krajobraz jako przedmiot doświadczania w geografii i krajoznawstwie	pl_PL
dc.title.alternative	Landscape as experience in both geography and regional and cultural studies	pl_PL
dc.type	Book chapter	pl_PL
dc.page.number	15-31	pl_PL
dc.contributor.authorAffiliation	Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie	pl_PL
dc.identifier.eisbn	978-83-8220-356-1
dc.contributor.authorBiographicalnote	Bernat Sebastian – dr hab., Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Zainteresowania: geografia krajobrazu, krajobraz dźwiękowy, turystyka doświadczeń, planowanie przestrzenne, ochrona środowiska, muzyka sakralna/organowa; e-mail: sebastian.bernat@poczta.umcs.lublin.pl.	pl_PL
dc.references	Bac-Moszaszwili, M., Gąsienica-Szostak, M. (1990). Tatry Polskie. Przewodnik geologiczny dla turystów. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne.	pl_PL
dc.references	Bartkowski, T. (1985). Nowy etap dyskusji nad pojęciem krajobrazu. Czasopismo Geograficzne, 56 (1), 73–79.	pl_PL
dc.references	Bernat, S. (2001). Organy w muzyce i przyrodzie. Geografia w szkole, 2, 109–114.	pl_PL
dc.references	Cosgrove, P. (2003). Landscape and the European sense of sight – eying, nature. W: K. Anderson, M. Domosh, S. Pile, N. Thrift, Handbook of cultural geography. Londyn: SAGE.	pl_PL
dc.references	CroLove.pl (2019). Pobrano z: https://crolove.pl/morskie-organy-w-zadarze/ (18.09.2019).	pl_PL
dc.references	Drzał, M. (1961). Kras w kredzie w Mielniku nad Bugiem. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 169, 241–245.	pl_PL
dc.references	Dziewiecki, M. (2013). Od urwisa do bohatera. Warszawa: Wydawnictwo eSPe.	pl_PL
dc.references	Europejska Konwencja Krajobrazowa. Dz.U. 2006, nr 14, poz. 98.	pl_PL
dc.references	Frydryczak, B. (2013). Krajobraz. Od estetyki the picturesque do doświadczenia topograficznego. Poznań: PTPN.	pl_PL
dc.references	Granö, J.G. (1929/1997). Pure geography. Baltimore: Johns Hopkins Press.	pl_PL
dc.references	Janeczek, J., Kozłowski, K., Żaba, J. (1991). Zbieramy minerały i skały. Przewodnik po Dolnym Śląsku. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne.	pl_PL
dc.references	Kolbuszewski, J. (1985). Krajobraz i kultura. Sudety w literaturze i kulturze polskiej. Katowice: Wydawnictwo Śląsk.	pl_PL
dc.references	Konstytucja o liturgii świętej (2020). Pobrane z: http://ptm.rel.pl/files/swii/139-sacrosanctum-concilium.pdf (23.09.2020).	pl_PL
dc.references	Kotański, Z. (1971). Przewodnik geologiczny po Tatrach. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne.	pl_PL
dc.references	Kowalczyk, A. (1992). Badanie spostrzegania krajobrazu multisensorycznego – podstawą kształtowania obszarów rekreacyjnych. Bydgoszcz: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy.	pl_PL
dc.references	Kowalczyk, A. (2008). Preferencje dźwięków w krajobrazie. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, 11, 36–43.	pl_PL
dc.references	Kunsky, J. (1956). Zjawiska krasowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.	pl_PL
dc.references	Landscapes and individual and social well-being (2003). European Landscape Convention Report on Theme of the 2003 Workshop. Strasburg: Council of Europe Strasbourg.	pl_PL
dc.references	Landscape and sustainable development: Challenges of the European Landscape Convention (2006). Strasbourg: Council of Europe.	pl_PL
dc.references	Losiak, R. (2017). Instrumenty muzyczne w pejzażach dźwiękowych – instrumentologia wobec „soundscape studies”. Audiosfera. Koncepcje – Badania – Praktyki, 2 (6), 11–19.	pl_PL
dc.references	Maruszczak, H. (1964). Wycieczka na Roztocze. VIII Ogólnopolski Zjazd PTG. Przewodnik wycieczkowy. Lublin: [b.w.].	pl_PL
dc.references	Nałkowski, W. (1910). Krajoznawstwo i jego stosunek do geografii. Ziemia, 2, 1–20.	pl_PL
dc.references	Parafia Nowa Cerkiew (2019). Pobrano z: http://www.parafianowacerekwia.pl/nc/images/folder.pdf (18.09.2019).	pl_PL
dc.references	Pociej, B. (1995). Jan Sebastian Bach i jego muzyka. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.	pl_PL
dc.references	Podhale24.pl (2019). Pobrano z: http://podhale24.pl/aktualnosci/artykul/13153/Kluszkowce_odnowione_8222Organy8221_Hasiora_graja_na_Snozce_zdjecia.html (18.09.2019).	pl_PL
dc.references	Przewodnik Pasym (2019). Pobrano z: http://przewodnik.pasym-parafia.pl/ (18.09.2019).	pl_PL
dc.references	Pulina, M. (1999). Kras. Formy i procesy. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.	pl_PL
dc.references	Relph, E. (1989). Doznania geograficzne a bycie w świecie. Fenomenologiczne pochodzenie geografii. Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej, 2, 51–75.	pl_PL
dc.references	Richling, A., Solon, J. (2011). Ekologia krajobrazu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.	pl_PL
dc.references	Rodaway, P. (1994). Sensous geograhies. Body, sense and place. Londyn: Routledge.	pl_PL
dc.references	Rzechowski, J. (1962). Kopalne formy krasowe z kamieniołomu w Rejowcu. Kwartalnik Geologiczny, 6, 109–123.	pl_PL
dc.references	Saint-Exupéry, A. (2013). Mały Książę. Warszawa: Wydawnictwo Literackie MUZA SA.	pl_PL
dc.references	Sawicki, L. (1909). Geografia a krajoznawstwo. Odczyt wygłoszony na posiedzeniu Towarzystwa Krajoznawczego w Warszawie dnia 10 listopad 1909 roku. Warszawa: Drukarnia L. Bogusławskiego.	pl_PL
dc.references	Stasiak, A., Włodarczyk, B., Śledzińska, J. (2016). Wczoraj, dziś i jutro krajoznawstwa. W: A. Stasiak, J. Śledzińska, B. Włodarczyk (red.), Współczesne oblicza krajoznawstwa (s. 9–27). Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”.	pl_PL
dc.references	Tuan, Y.-F. (1979). Thought and landscape. The eye and the mind’s eye. W: D.W. Meinig (red.), The interpretation of ordinary landscapes. Geographical essays (s. 103–125). Nowy Jork–Oksford: The Oxford University Press.	pl_PL
dc.references	Tuan, Y.-F. (1987). Przestrzeń i miejsce. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.	pl_PL
dc.references	Wilczyński, W. (1996). Geografia jako sztuka edukacji. W: M. Pulinowa (red.), Człowiek bliżej Ziemi. O teoretycznych podstawach nauczania geografii i ich praktycznym zastosowaniu (s. 86–101). Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.	pl_PL
dc.references	Wilczyński, W. (2011). Ideowe źródła i tożsamość geografii. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.	pl_PL
dc.references	Wojciechowski, K.H. (1986). Problemy percepcji i oceny estetycznej krajobrazu. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.	pl_PL
dc.references	Wojciechowski, K.H. (1994). O przydatności badań percepcji krajobrazu. Zeszyty Naukowe PAN, 9, 109–124.	pl_PL
dc.references	Wojciechowski, K.H. (1999). Refleksje o istocie geografii. W: B. Domański, W. Widacki (red.), Geografia polska u progu trzeciego tysiąclecia (s. 41–44). Kraków: Uniwersytet Jagielloński.	pl_PL
dc.references	Wojciechowski, K.H. (2008). Doświadczenie krajobrazu jako koncepcja naukowa J.G. Granö. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, 11, 22–28.	pl_PL
dc.references	Wójcik, Z. (1959). Fosforyty Mielnika nad Bugiem. Przegląd Geologiczny, 4, 172–173.	pl_PL
dc.references	Wrota lubuskie (2019). Pobrano z: http://wrotalubuskie.eu/PL/636/646/Lubuski_Szlak_Organowy/k/ (18.09.2019).	pl_PL
dc.contributor.authorEmail	sebastian.bernat@poczta.umcs.lublin.pl	pl_PL
dc.identifier.doi	10.18778/8220-355-4.03
dc.relation.volume	10	pl_PL