To break “the Black Wall”. The motif of fear in plays by Henri-René Lenormand

Abstract

Henri-René Lenormand refreshed theatre, defining a new domain for it: the mysteries of the human soul. In all of his plays, he strived to explain the secret of internal life, as well as to solve the mystery that people are to themselves. Therefore, dramaturgy was for the author of La Folle du Ciel not only a means of literary expression, but also a kind of therapy, enabling him to combat his depression. In this article, three plays are discussed: Le Temps est un songe, Les Ratés, and Le Lâche, in which the French playwright diagnosed cases of melancholia by describing the psychotic world from the perspectives of the suffering protagonists. He presented them in closure, isolated from the rest of the world, suffocating in claustrophobic rooms under mansard roofs which symbolised their strained mental conditions. Apart from physical walls, in Lenormand’s works there is also the invisible to the eye yet pervasive “black wall”, in front of which a human being stands completely defenceless and mentally broken, trying to find in it even the slightest crack enabling them to escape the delusional world.

Henri-René Lenormand odnowił teatr wyznaczając mu jako domenę tajniki duszy ludzkiej. We wszystkich swych sztukach dążył do wyjaśnienia tajemnicy życia wewnętrznego, do rozwikłania zagadki, jaką jest człowiek dla samego siebie. Dramaturgia była więc dla autora Wariatki z niebios nie tylko środkiem ekspresji literackiej, ale i swego rodzaju terapią, pozwalającą mu zwalczyć depresję. W niniejszym artykule przywołano trzy dramaty: Czas jest snem, Wykolejeńcy, Tchórz, w których Francuz diagnozuje przypadki melancholii, opisując świat psychotyczny z perspektywy cierpiących postaci. Ukazuje on swoich bohaterów w zamknięciu, odizolowanych od reszty świata, duszących się w klaustrofobicznych mansardach, które symbolizują ich nadwerężony stan psychiczny. Poza tymi ścianami fizycznymi istnieje też w utworach Lenormanda niewidzialna dla oka, choć wszechobecna „czarna ściana”, przed którą staje zupełnie bezbronny, załamany psychicznie człowiek, szukający w niej chociażby najmniejszej szczeliny umożliwiającej mu wydostanie się na zewnątrz z urojonego świata.