"W obronie kobiet": Marie Dentière (1490/95–1561) jako prekursorka teologii feministycznej w czasach reformacji

Abstract

W niniejszym artykule przedstawiam sylwetkę Marie Dentiere (1490/95– 1561) oraz jej teologiczne dzieła, głownie L’Epistre tresutile faicte ey composée par une femme chrestienne de Tornay (Bardzo potrzebny list napisany i zredagowany przez chrześcijankę z Tournai). Urodzona w 1495 roku w Tournai (Flandria) Dentiere, jeszcze jako augustiańska mniszka opowiedziała się za ideami reformacji, za co w 1524 roku wyrzucona została z klasztoru Saint-Nicolas-des-Pres. Wraz z drugim swoim mężem Antoinem Fromentem zamieszkała nieopodal Genewy, w Thonon. Jako zwolenniczka Jana Kalwina i Wilhelma Farela opublikowała w 1539 Bardzo potrzebny list adresowany do Małgorzaty de Valois, w którym nie tylko stanęła w ich obronie, lecz również domagała się zrównania praw kobiet i mężczyzn w kwestiach wolności słowa i zwiastowania Słowa Bożego. Marie Dentiere, przez wieki zapomniana, odkryta została na nowo w drugiej połowie XX wieku. Swojemu zaangażowaniu w szerzenie idei reformacji Dentiere zawdzięcza fakt, że w 2003 roku wyryto jej imię i nazwisko na pomniku reformacji w Genewie. Po dziś dzień jako jedynej kobiecie.

The article presents the life and theological work of Marie Dentiere (1490/95–1561), focusing on her L’Epistre tresutile faicte ey composée par une femme chrestienne de Tornay (A Very Useful Epistle, Made and Composed by a Christian Woman of Tournai). Born in 1495 in Tournai (Flanders), Dentiere stood for Reformation ideals when she was still an Augustinian nun; for that, she was expelled from the Saint-Nicolas-des-Pres nunnery. She settled in Thonon near Geneva with her second husband Antoine Froment. As a supporter of John Calvin and William Farel, she published in 1539 her Very useful epistle... addressed to Queen Margaret of Valois. In her letter, Dentiere not only stood up for both thinkers, but also demanded equal rights for women and men concerning freedom of speech and preaching the word of God. Forgotten for many centuries, Marie Dentiere was rediscovered in the second half of the 20th century. In 2003, to honor her commitment to promulgating Reformation ideals, her name was inscribed on the Reformation Wall in Geneva, the only female name to this day.