Orthography beyond belief. A case of Stanisław Baczyński

Abstract

The article deals with the use of majuscule in religious terms in the context of editing the unfinished typescript of Stanisław Baczyński’s Propozycje. Nowa kultura – nowa cywilizacja. The author spelled the words such as Kościoł (as an institution, a population of worshippers), Boży, Chrystusowy (as possessive adjectives) inconsistently – once in uppercase, once in lowercase (the latter more frequently). The author of the article (and the editor of Baczyński’s work) analyzes orthographic norms, both present ones and those contemporary with Baczyński, and on this basis decides to leave unchanged the spelling inconsistencies in religion-related words. These inconsistencies are considered a result of the clash between the atheist worldview and the repressive function of orthography, and at the same time a proof of the author’s linguistic struggle, telling a lot not only about the creative process, but also about the idea of the work.

Artykuł podejmuje problem używania majuskuły w nazwach religijnych, w kontekście pracy edytorskiej nad niedokończonym maszynopisem Stanisława Baczyńskiego zatytułowanym Propozycje. Nowa kultura – nowa cywilizacja. Autor zapisywał słowa takie jak Kościoł (w znaczeniu instytucji, ogółu wiernych), Boży, Chrystusowy (jako przymiotniki dzierżawcze) niekonsekwentnie – raz dużą, raz małą literą (z przewagą stosowania minuskuły). Autorka artykułu (jednocześnie edytorka rozprawy Baczyńskiego) analizuje dzisiejsze, a także współczesne Baczyńskiemu normy ortograficzne i na tej podstawie podejmuje decyzję o pozostawieniu niekonsekwencji w zapisie słów związanych z religią. Uważa je bowiem za rezultat zderzenia ateistycznego światopoglądu z represywną funkcją ortografii, a jednocześnie za dowód językowych zmagań autora, wiele mówiący nie tylko o procesie tworzenia, ale też o idei dzieła.