| dc.description.abstract | Satyr albo Dziki człowiek (Satir iliti diwji ćovik, 1162, wyd. popr. 1779) kroackiego
poety Matija Antuna Reljkovicia to satyryczno-dydaktyczny poemat dostarczający
rad chłopom rolniczej Słowenii, jak mają sobie polepszyć życie. Podczas gdy satyryczny
aspekt utworu można wiązać z tradycją satyrów i satyr mającą swój początek w literaturze
greckiej, stronę dydaktyczną dzieła wolno odnieść do poezji bukolicznej.
"Ten właśnie gatunek, który rozwinął Wergiliusz, sławił radości wiejskiego życia,
podkreślając potrzebę i zdolność człowieka do panowania nad swym środowiskiem.
Zachodnioeuropejscy poeci XVIII w. ożywili tę formę, czyniąc z niej w dodatku
nosiciela zainteresowań epoki Oświecenia i kładąc szczególny nacisk na pojęcie postępu,
który można osiągnąć dzięki racjonalizmowi, nowemu humanitaryzmowi,
powrotowi do natury i przywiązywaniu wagi do zagadnień moralnych i teologicznych.
Reljković cytując Wergiliusza ujawnia znajomość starożytnej bukoliki, ale nie
wiadomo, czy znał współczesną zachodnioeuropejską wersję gatunku. Jednakowoż
fakt, że jest zwolennikiem bardziej racjonalnego podejścia do uprawy roli, zmian
w organizacji społeczności wiejskiej, skończenia z dyskryminacją, jego podkreślanie
wszechobeeności Boga w przyrodzie, jego moralne napomnienia, zwłaszcza w satyrycznych
elementach poematu, dają jako wynik dzieło, które — opiewając specyficzne
problemy nierozwiniętej Słowenii — tematycznie odpowiada ówczesnej zachodnioeuropejskiej
bukolice. | pl_PL |
