| dc.description.abstract | Sztuka sonetu była od siedmiu wieków uprawiana przez poetów większości krajów zachodnich.
Badanie — w skali międzynarodowej — architektury wiersza, rozkładu rymów, struktury strof
odsłania, że ten poemat, o formie, jak się zwykle mniema, stałej, występuje w znamiennych wariantach.
Można wyróżnić trzy podstawowe jego typy: sonet włoski lub Petrarkowski, sonet Ronsardowski
(nieco odmienny od typu nazwanego francuskim) i sonet angielski lub Szekspirowski. Wziąwszy
pod uwagę wszystkie formy, jakie przyjął sonet w Europie, można zaproponować tylko jego
definicję empiryczną, względnie płynną: jest to poemat o czternastu wersach podzielonych nierówno
na dwie grupy czy dwa systemy, które się uzupełniają lub kontrastują ze sobą. Wszystkie inne reguły
pozostawia się decyzji poety, który je respektuje w takiej mierze, w jakiej jego zdaniem służą
osiągnięciu samego celu tego gatunku, a mianowicie wytworzeniu za pomocą minimum środków
możliwie najsilniejszego efektu poetyckiego. Co najmniej pięć literatur — gdyby im odjąć sonet —
uległoby okrutnemu okaleczeniu. Są to: literatura włoska, hiszpańska, portugalska, angielska,
francuska. Zdaje się, że kariera sonetu w różnych krajach pozostaje w jakimś związku z długością
wybrzeża morskiego w tychże krajach; trzeba jednak pamiętać, że ważne połacie Skandynawii
i Bałkanów długo trzymały się na uboczu ogólnego ruchu literatur europejskich. Może wystarczyłoby
powiedzieć, że rozprzestrzenienie się sonetu w danej literaturze wskazuje na miarę jej łacińskości. | pl_PL |
