La littérature "gauchesca"

Abstract

Rozpowszechniona w trzech krajach — w Argentynie, Urugwaju i Brazylii — w języku hiszpańskim w dwóch pierwszych, a w języku portugalskim w trzecim literatura ,„gauchesca” jest zjawiskiem literackim godnym badawczego zainteresowania. Krystalizuje się ona wokół szczególnego społecznego typu człowieka, typu, który pojawił się w pampasach pod koniec XVI wieku: gaucho. Ujmując rzecz historycznie, nie sposób odłączyć go od życia tych trzech krajów. Niektóre właściwe mu rysy psychiczne zdeterminowane przez środowisko oddalają go jako typ człowieka od innych południowoamerykańskich ludzi, decydująco jego unikalności. Stanowiąc przykład odwagi, dumy i lojalności, stał się on mitem, który utwierdzony został zwłaszcza przez literaturę. Najpierw weszła w grę bezpośrednia jego inspiracja, a to w spontanicznej poezji gauchów. Następnie rozwinęła się proza literacka, poezja, dramat i czasopisma, w których gaucho występował jako postać centralna. To on, jego idiosynkrazje, jego nawyki, jego praca zainspirowały i inspirują całą tę literaturę. Bardzo często właśnie on dostarcza jej swoich sposobów wyrazu, gdy wypowiada się ona w „„mowie gauchesco”, Stąd literatura „,gauchesca” jest w wysokim stopniu regionalna. A jednak niektóre spośród objętych nią utworów — Martin Fierro, Santas Vega,Don Segundo Sombra,El inglés de los güesos, Ismael, Antonio Chimango, O Continente — mają charakter uniwersalny i zasługują na to, aby przekroczyć granice krajów, które ją wydały i w których rozkwitła.