dc.contributor.author | Lemann, Natalia | |
dc.date.accessioned | 2023-02-17T07:58:03Z | |
dc.date.available | 2023-02-17T07:58:03Z | |
dc.date.issued | 2012 | |
dc.identifier.issn | 0084-4446 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/46033 | |
dc.description.abstract | The aim of the article is to juxtapose literary studies, literature and history as neighboring
branches of humanistic knowledge. The author compares the methodologies of history
and literary studies in the field of narrativity, and, in accordance with Hayden
White, comprehends history as a type of fiction, historio-graphia, literary artifact. In
this optic historiography and literary studies are diagnosed as forming a sisterhood relationship.
When the opportunity arises it is shown that the idea of postmodern history
is no novelty, since until the decline of the XVIIIth century history and literary were
not opposite at all. Actually, the way of thinking about history as an (literary) art has
a splendid tradition rooted in antiquity. In the scope of Braudel`s history of the “longue
durée” it is the model of history as a (hard) science separated from literary studies as an
art and ideographical science that constitutes a methodological aberration. Comparative
analyzes leads to the conclusion, that both these “scientific” branches developed almost
simultaneously (cf. feminism, gender, postcolonialism, posthumanism, animal studies).
Also the literary genres, such as the (post)modern historical novels, alternate histories
or historical fantasy, opened the space of convergation between history and literary, because
of the mutual fluctuation and “parasiting” of the ideas, topics and poetic. The participation
of popular culture makes the history and literary studies more transgressive,
widely open for the contemporary forms of communication and more hearable. In this
scope, the author presents historical gamebooks, facebook`s historical events, transmedia
historical stories. | pl_PL |
dc.language.iso | pl | pl_PL |
dc.publisher | Łódzkie Towarzystwo Naukowe | pl_PL |
dc.relation.ispartofseries | Zagadnienia Rodzajów Literackich;2 | |
dc.subject | literary studies | pl_PL |
dc.subject | historio-graphia | pl_PL |
dc.subject | popculture | pl_PL |
dc.subject | (post)modern historical novels | pl_PL |
dc.subject | alternate histories | pl_PL |
dc.subject | new forms of communication | pl_PL |
dc.title | Literatura, historia, kultura popularna - przestrzeni konwergencji. Wprowadzenie | pl_PL |
dc.title.alternative | Literary Studies, History and Popular Culture — the Spaces of Convergation. Introduction | pl_PL |
dc.type | Article | pl_PL |
dc.page.number | 127-152 | pl_PL |
dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Łódzki, Współczesnej Wydział Filologiczny, Instytut Kultury, Pracownia Antropologii Literatury, | pl_PL |
dc.identifier.eissn | 2451-0335 | |
dc.references | Ankersmit F. (2002), Pochwała subiektywności, przeł. T. Sikora, [w:] Pamięć. Etyka i historia. Anglo-amerykańska teoria historiografii lat dziewięćdziesiątych. Antologia przekładów, red. E. Domańska, przeł. E. Domańska i in., Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2002, s. 55-83. | pl_PL |
dc.references | Ankersmit F. (2004), Postmodernistyczna „prywatyzacja” przeszłości, przeł. M. Zapędowska, [w:] tenże, Narracja, reprezentacja, doświadczenie, Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z teorii historiografii, red. E. Domańska, Kraków, s. 367-401. | pl_PL |
dc.references | Arystoteles (1983), Poetyka, przeł. i oprac. H. Podbielski, Ossolineum, Wrocław. | pl_PL |
dc.references | Barthes R. (1984), Dyskurs historii, przeł. A. Rysiewicz i Z. Kloch, „Pamiętnik Literacki”, z. 3, s. 237-256. | pl_PL |
dc.references | Barthes R. (1982), The Reality Effect, in: French Literary Theory Today. A Reader, ed. By Tzvetan Todorov, Cambridge, s. 11-17. | pl_PL |
dc.references | Beevor A., Stasiński M., (2009), Historia to bestseller, „Gazeta Wyborcza” nr z dn. 19 marca 2009, cyt za:http://wyborcza.pl/dziennikarze/1,84011,6399794,Historia_to_ bestseller__a_Brytyjczycy_wiedza__jak.html?as=1&startsz=x [dostęp z dnia 18 września 2012] | pl_PL |
dc.references | Bereś S., Sapkowski A. (2005), Historia i fantastyka, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Bikont A. (2004), My z Jedwabnego, Wołowiec. | pl_PL |
dc.references | Bloom H. (2002), Lęk przed wpływem. Teoria poezji, przeł. A. Bielik-Robson, M. Szuster, Kraków. | pl_PL |
dc.references | Bocheński J. (1974), Nazo poeta, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Čapský M. (2005), Vévoda Přemek Opavský (1366-1433). Ve słužbach posledních Lucemburků, Brno-Opava. | pl_PL |
dc.references | Chiger K. (2011), Dziewczynka w zielonym sweterku, przeł. D. Paisner, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Cichocki M. (2006), Polityka historyczna za i przeciw, „Mówią wieki”, nr 8, s. 11. | pl_PL |
dc.references | Clarke S. (2004), Jonathan Strange i pan Norrell, t. 1-3, przeł. M. Hesko-Kołodzińska, Kraków. | pl_PL |
dc.references | Culler J. (1998), Teoria literatury. Bardzo krótkie wprowadzenie, przeł. M. Bassaj, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Daly M. (1973), Beyond God the Father, toward a Philosophy of Women’s Liberation, Boston. | pl_PL |
dc.references | Danto A. (1965), Analytical Philosophy of History, Cambridge University Press. | pl_PL |
dc.references | Darnton R. (1984), The Great Cat Massacre and Other Episodes in French Cultural History, New York. | pl_PL |
dc.references | Domańska E. (1994), Historia feminizmu i feministyczna historia, „Odra” nr 7-8, s. 22-28. | pl_PL |
dc.references | Domańska E.(1996), Montaillou — Arkadia „heretyckiego” historyka, [w:] Historia. Mity. Interpretacji, red. H. Barszczewska-Krupy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 89-111. | pl_PL |
dc.references | Domańska E. (1999), Mikrohistorie. Spotkania w międzyświatach, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań. | pl_PL |
dc.references | Domańska E. (2005), Diatantaty. Prochy, diamenty i metafizyka obecności, „Czas Kultury” nr 3-4. | pl_PL |
dc.references | Domańska E. (2006), Historie niekonwencjonalne. Refleksja o przeszłości w nowej humanistyce, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań. | pl_PL |
dc.references | Domańska E. (2008), „O poznawczym uprzywilejowaniu ofiary. (Uwagi metodologiczne)”, [w:] (Nie)obecność. Pominięcia i przemilczenia w narracjach XX wieku, pod red. Hanny Gosk i Bożeny Karwowskiej, Warszawa, s. 19-36. | pl_PL |
dc.references | Dziamski G. (1995), Co oznacza formuła „kryzys estetyki”, „Kultura Współczesna”, nr 3-4, http://kulturawspolczesna.pl/sites/default/files/artykuly/662.pdf ds. 19.09. 2012 | pl_PL |
dc.references | Englund P. (2011), Piękno i smutek wojny. Dwadzieścia niezwykłych losów z czasów światowej pożogi, Kraków. | pl_PL |
dc.references | Gajewska a (2008), Hasło: Feminizm, Poznań. | pl_PL |
dc.references | Gawin D. (2006), Wspólnota przeszłości, „Rzeczpospolita”, nr z dn. 7 października. Cyt za: http://www.teologiapolityczna.pl/gawin_06_10_wspolnota_przeszlosci, ds. 30.12.2011. | pl_PL |
dc.references | Gawin D. (2009), Polityka historyczna — próba bilansu, „Arkana”, nr 6 (90), cyt. za: http://www.teologiapolityczna.pl/dariusz-gawin-polityka-historyczna--probabilansu- arcana-nr-90-#p,1 ds. 30.12.2011. | pl_PL |
dc.references | Ginzburg C.(1989), Ser i robaki:wizja świata pewnego młynarza z XVI wieku, przeł. R. Kłos, posłowie L. Szczucki, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Grabski A. F (2003), Dzieje historiografii, wprowadzenie R. Stobiecki, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań. | pl_PL |
dc.references | Gross J. T.(2008a), Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka, Kraków. | pl_PL |
dc.references | Gross J. T. (2008b), Strach: Antysemityzm w Polsce, Historia moralnej zapaści, Kraków. | pl_PL |
dc.references | Gross J. T. (2011), Złote żniwa. Rzecz o tym, co się działo na obrzeżach zagłady Żydów, Kraków. | pl_PL |
dc.references | Heintel E. (1979), „Jak to właściwie było?”. Historiozoficzny przyczynek do problemu metody w historii, w:Perspektywy historiozoficzne, red. J. Litwin, Wrocław- Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Izdebska A. (2011), Opowieść dla „Braci śmiertelników”, czyli „Łaskawe” Jonathana Littella, „Zagadnienia Rodzajów Literackich”, 54, z. 1, s. 209-231. | pl_PL |
dc.references | Jak niedźwiedź Wojtek został polskim żołnierzem. http://www.zsth.home.pl/etwinning/ nasz_komiks.html | pl_PL |
dc.references | Jauss H. R. (2003), Historia jest tekstem. O metamorfozach dyskursu historycznego, [w:] Opowiadanie historii w niemieckiej refleksji teoretycznohistorycznej i literaturoznawczej od oświecenia do współczesności, wybór, przekład i opracowanie Jerzy Kałążny, Poznań, s. 406-412. | pl_PL |
dc.references | Jenkins H. (2007), Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów, przeł. M. Bernatowicz, M. Filiciak, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Koronkiewicz M. (2008), Kto się boi Littela? http://ogrodynauk.pl/Czasopismo/ Artykul/52 | pl_PL |
dc.references | Koselleck R. (2001), Sematyka historyczna, wybór i oprac. H. Orłowski, przeł. W. Kunicki, Poznań. | pl_PL |
dc.references | Koselleck R. (2009), Dzieje pojęć. Studia z semantyki i pragmatyki języka społecznopolitycznego, przeł. J. Merecki, W. Kunicki, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Królik po berlińsku (film), (2009), reż. B. Konopka. | pl_PL |
dc.references | Krwawy Abraham Lincoln, http://kultura.gazeta.pl/kultura/2029020,114438,11799341. html | pl_PL |
dc.references | Kula M. (2011), Reportaż historyczny jako rodzaj współczesnej historiografii, [w:] Historia w kulturze współczesnej. Niekonwencjonalne podejścia do przeszłości, red. P. Witek, M. Mazur, E. Solska, Lublin. | pl_PL |
dc.references | Kulisy katastrofy powstania warszawskiego 1944. Wybrane publikacje i dokumenty: (2009) http://powstanie.pl/ ds. 19.09. 2012. | pl_PL |
dc.references | Kwintylian (1951), Kształcenie mówcy, przeł. i oprac. M. Brożek, Wrocław. | pl_PL |
dc.references | LaCapra D. (1985), History and Criticism, Ithaca-London. | pl_PL |
dc.references | Ladurie Le Roy E.(1998), Montaillou: wioska heretyków. 1294-1324, przeł. E. Żółkiewska, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Lasocki W. A. (1966), Zwierzęta i żołnierze, Londyn. | pl_PL |
dc.references | Lasocki W. A. (1968), Wojtek spod Monte Cassino:opowieść o niezwykłym niedźwiedziu, Londyn. | pl_PL |
dc.references | Lasocki W. A. (1986), Wojtek. Niedźwiedź-żołnierz, Londyn. | pl_PL |
dc.references | Le Roy Ladurie E. (1988), Mantaillou. Wioska heretyków 1294 — 1324, tłum. Ewa Dorota Żółkiewska, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | LeGoff J. (2007), Historia i pamięć, przeł. A. Gronowska, J. Stryjczyk, wstęp. P. Rodak, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Lemann N. (2008), Epicka historiografia we współczesnej prozie polskiej, Łódź. | pl_PL |
dc.references | Lemann N. (2010), Fabularyzacja i re— narracja źródeł historycznych w powieści historycznej na przykładzie „Listów staropolskich z epoki Wazów” i „Panów Leszczyńskich” Hanny Malewskiej, [w:] Zapisywanie historii. Literaturoznawstwo i historiografia, red. W. Boleckiego i J. Madejskiego, Warszawa, s. 217-233. | pl_PL |
dc.references | Lemann N. (2011a), Czy można uchronić się od przeszłości? — historie alternatywne i uchronie jako literackie aporie wiedzy historycznej i polityki, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 2011/2, t. 54, s. 339-356; | pl_PL |
dc.references | Lemann N.(2011b), PODobna historia, czyli rzecz o historii alternatywnej i jej miejscu we współczesnej historiografii i literaturoznawstwie, [w:] Exploring the Benefits of the Alternate History Genre/W poszukiwaniu pożyteczności gatunku historii alternatywnych, red. Z. Wąsik, M. Oziewicz, J. Deszcz-Tryhubczak, Philologica Wratislaviensia:Acta et Studia. Vol. 5, Wrocław, s. 21–38. | pl_PL |
dc.references | Lemann N. (2011c), Literackie metamorfozy Owidiusza w cieniu wieży Babel. Powieści „Nazo poeta” Jacka Bocheńskiego i Ostatni świat Christopha Ransmayra — czyli pożytki płynące z rozplenienia dyskursów (historia-literatura-fantastyka), [w:] My w wieży Babel. Między przekleństwem, a błogosławieństwem, red. M. Cieszkowski, J. Szczepaniak. Bydgoszcz, s. 129-148. | pl_PL |
dc.references | Lemann N. 2012b, PODobni NiePODobni. „Muza dalekich podróży” Teodora Parnickiego i „Lód” Jacka Dukaja jako przykład dwóch sposobów relatywizacji historii, „PORÓWNANIA” 10, 2012, Vol. X, , s. 173–188. | pl_PL |
dc.references | Lemann N. (2012a), Czy historia może być skandalem? Rzecz o historiach alternatywnych i ich sporach z przeszłością/teraźniejszością, [w:] Skandal w kulturze, red. B. Płona- Syroka, Seria Tabu-trend-transgresja, t. 1, Warszawa, s. 123-138. | pl_PL |
dc.references | Littel J. (2006), Łaskawe, przeł. M. Kamińska-Maurogeon, Kraków. | pl_PL |
dc.references | Machocka A. (2009), Między interaktywnością a intermedialnością. Książka jako przestrzeń gry, „Homo ludens” nr 1, s. 155-176. | pl_PL |
dc.references | Malewska H. (1959), Listy staropolskie z epoki Wazów, Kraków. | pl_PL |
dc.references | Malewska H. (1961), Panowie Leszczyńscy, Kraków. | pl_PL |
dc.references | Marshall R. (2011), W kanałach Lwowa, przeł. K. Puławski, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Michałowski P. (2003), Strategie skandalu i stereotypy odbioru, „Przestrzenie teorii” nr 2, s. 73-88. | pl_PL |
dc.references | Miejsce urodzenia (1992), reż. P. Łoziński. | pl_PL |
dc.references | Narracja i tożsamość (I). Narracje w kulturze, (2004a) red. W. Bolecki, R. Nycz, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Narracja i tożsamość (II). Antropologiczne problemy literatury, (2004b), red. W. Bolecki, R. Nycz, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Neuger L. (2009), Splot. Refleksje nad „Naszą klasą” Tadeusza Słobodzianka, [w:] T. Słobodzianek, Nasza klasa Historia w XIV lekcjach, Gdańsk. | pl_PL |
dc.references | Novik N. (2008), Smok Jego Królewskiej Mości, przeł. P. Kruk, Poznań. | pl_PL |
dc.references | O niedźwiedziu co poszedł na wojnę (film) (2011), reż. W. Hood, A. Lavis, TVP i BBC | pl_PL |
dc.references | Ohrn D. (1995), Herstory:Women Who Changed the World | pl_PL |
dc.references | Oprawcy milczą, wywiad z Jonathennem Litellem, „Le Monde”, za www.maxaue.pl dostęp z dnia 18 września 2012. | pl_PL |
dc.references | Orr L., Jules Michelet (1976), Nature, History, Language, Cornell University Press. | pl_PL |
dc.references | Pajewski J. (1991), Pierwsza wojna światowa 1914-1918, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Pietrasik Z. (2002), Widok z wieży błaznów, „Polityka” nr 43, http://archiwum.polityka. pl/art/widok-znbsp;wiezy-blaznow,376224.html ds. 19.09.2012. | pl_PL |
dc.references | Pięciak W. (2008), Historia w oczach psychopaty, „Tygodnik Powszechny” nr 40/2008. | pl_PL |
dc.references | Piwko dla niedźwiedzia (2008), reż. M. Dłużewska, TVP | pl_PL |
dc.references | Polityka historyczna: historycy-politycy-prasa. Konferencja pod honorowym patronatem Jana Nowaka Jeziorańskiego, 2005, pod red. A. Cichockiej, A. Paneckiej, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Pomian K. (2006), Historia— nauka wobec pamięci, Lublin. | pl_PL |
dc.references | Radomski A. (2010), Internet-Nauka-Historia, Lublin. | pl_PL |
dc.references | Ranke von L. (2003), Idea historii powszechnej, [w:] Opowiadanie historii w niemieckiej refleksji teoretycznohistorycznej i literaturoznawczej od oświecenia do współczesności, wybór, przeł. i oprac. Jerzy Kałążny, Poznań, s. 82-96. | pl_PL |
dc.references | Ransmayr Christoph (1998), Ostatni świat, przeł. Jacek Buras, wstęp, Andrzej Szczypiorski, Warszawa | pl_PL |
dc.references | Recenzja gry „Mali Powstańcy http://www.planszowki.gildia.pl/gry/mali_powstancy_ warszawa_1944/mali_powstancy_-_recenzja_gry | pl_PL |
dc.references | Roskowiński R. (2008), Wizna 1939, 40:1, http://www.wojsko-polskie.pl/articles/view/13 197,KOMIKS+%E2%80%9EWizna+1939%E2%80%9D.html | pl_PL |
dc.references | Chwin S. (2008), Erynie wybaczą każdemu, „Tygodnik Powszechny” nr 40/2008. | pl_PL |
dc.references | Sapkowski A. (2002), Narrenturm, SuperNOWA, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Sapkowski A. (2004), Boży wojownicy, SuperNOWA, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Sapkowski A. (2006), Lux perpetua, SuperNOWA, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Saramago J. (2012), Podróż słonia, przeł. W. Charchalis, Poznań. | pl_PL |
dc.references | Saryusz-Wolska M. (2009), Pamięć zbiorowa i kultura: współczesna perspektywa niemiecka, Kraków. | pl_PL |
dc.references | Sąsiedzi (film) (2001), reż. A. Arnold | pl_PL |
dc.references | Schama S. (1991), Dead Certaines. (Unwarranted Speculations), New York 1991 | pl_PL |
dc.references | Shtetl (film), (1996), reż. M. Marzyński | pl_PL |
dc.references | Shusterman R. (1998), Estetyka pragamtyczna:żywe piękno i refleksja nas sztuką, przeł. A. Chmilowski, Wrocław | pl_PL |
dc.references | Słobodzianek T. (2009), Nasza klasa. Historia w XIV lekcjach, Gdańsk | pl_PL |
dc.references | Słomczyński M., Muszyński B. (2011), Janek. Historia małego powstańca, Chojnice, www.masz-wybor.com.pl | pl_PL |
dc.references | Smith G. Seth (2012), Abraham Lincoln łowca wampirów, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Solska E. (2011), Komemoracja w społeczeństwie sieciowym. Dyskursywne konsekwencje projektu „Henio on Facebook”, [w:] Historia w kulturze współczesnej. Niekonwencjonalne podejścia do przeszłości, red. P. Witek, M. Mazur, E. Solska, Lublin. | pl_PL |
dc.references | Szeja J. (2008), Nowa forma kultury:wyzwanie pedagogiki?, w:„Kultura i Historia” nr 14. | pl_PL |
dc.references | Tazbir J. (1960), Listy staropolskie. Recenzja, „Nowe Książki” w roku 1960. | pl_PL |
dc.references | Tazbir J. (2003), Czytając Hannę Malewską. Panowie Leszczyńscy po latach, „Tygodnik Powszechny” 2003, nr 13. | pl_PL |
dc.references | Topolski J. (1996), Jak się pisze i rozumie historię. Tajemnice narracji historycznej, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Topolski J. (1998), Od Achillesa do Béatrice de Planissoles. Zarys historii historiografii, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | W ciemności (2011), reż. A. Holland | pl_PL |
dc.references | Wesołowski T., Żmijewska M., 2009, http://bialystok.gazeta.pl/bialystok/1,100421,700 7423,Wizna__nieslychany_mit_kampanii_wrzesniowej_.html?as=2&startsz=x ds. 18.09. 2009 | pl_PL |
dc.references | White H. (2000), Poetyka pisarstwa historycznego, red. E. Domańska, M. Wilczyński, Kraków. | pl_PL |
dc.references | White H. (2009), Proza historyczna, red. E. Domańska, przeł. P. Borysławski i in., Kraków. | pl_PL |
dc.references | Wokół Jedwabnego (2002), pod red. Pawła Machcewicza i Krzysztofa Persaka, t. 1 Studia, s. 525, t. 2 Dokumenty, s. 1034, Warszawa. | pl_PL |
dc.relation.volume | 55 | pl_PL |
dc.discipline | literaturoznawstwo | pl_PL |