Wizja współczesnego państwa w trzecim milenium według Jana Adama II, księcia Liechtensteinu

Żelichowski, Ryszard

dc.contributor.author	Żelichowski, Ryszard
dc.contributor.editor	Rykała, Andrzej
dc.date.accessioned	2023-03-24T11:14:53Z
dc.date.available	2023-03-24T11:14:53Z
dc.date.issued	2023
dc.identifier.citation	Żelichowski R., Wizja współczesnego państwa w trzecim milenium według Jana Adama II, księcia Liechtensteinu, [w:] W kręgu geografii politycznej i dyscyplin „okolicznych”. Studia dedykowane Profesorowi Markowi Sobczyńskiemu, A. Rykała (red.), WUŁ, Łódź 2023, https://doi.org/10.18778/8331-035-0.10	pl_PL
dc.identifier.isbn	978-83-8331-035-0
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11089/46396
dc.description.abstract	Podstawowa teza księcia brzmi, że obywatele nie powinni być już dłużej postrzegani jako słudzy państwa, ale państwo powinno zostać przekształcone w firmę usługową służącą ludziom dla ich dobra. Tezę tę opiera na swoich obserwacjach drogi Liechtensteinu do formy ustrojowej, która dała temu państwu stabilizację i dobrobyt.	pl_PL
dc.language.iso	pl	pl_PL
dc.publisher	Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego	pl_PL
dc.relation.ispartof	W kręgu geografii politycznej i dyscyplin „okolicznych”. Studia dedykowane Profesorowi Markowi Sobczyńskiemu;
dc.rights	Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/	*
dc.subject	geografia polityczna	pl_PL
dc.subject	państwo	pl_PL
dc.subject	Księstwo Liechtenstein	pl_PL
dc.subject	książę Jan Adam II Liechtenstein	pl_PL
dc.title	Wizja współczesnego państwa w trzecim milenium według Jana Adama II, księcia Liechtensteinu	pl_PL
dc.type	Book chapter	pl_PL
dc.page.number	249-289	pl_PL
dc.contributor.authorAffiliation	Polska Akademia Nauk	pl_PL
dc.identifier.eisbn	978-83-8331-036-7
dc.references	Bartmann B., From the wings to the footlights: the international relations of Europe’s smallest states, „Commonwealth & Comparative Politics” 2012, vol. 50, no. 4, s. 535–554.	pl_PL
dc.references	Bazak M., Pozycja ustrojowa księcia Liechtensteinu, [w:] M. Jabłoński, M. Abu Gholeh (red.), Specyfika organizacji i funkcjonowania organów władzy publicznej. Analiza porządków prawnych państw współczesnych, Wrocław 2019, s. 25–37.	pl_PL
dc.references	Bijak-Kaszuba M., Europejski Obszar Gospodarczy, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Economica” 1995, nr 136, s. 15–24.	pl_PL
dc.references	CIA The World Factbook, b.d., www.cia.gov/the-world-factbook/countries/liechtenstein/# people-and-society (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Ciekawostki o Liechtensteinie – 22 ciekawostki, które warto znać, b.d., https://kolejnapodroz.pl/ciekawostki-o-liechtensteinie-22-ciekawostki-ktore-warto-znac/ (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Corbett J., Veenendaal W., Ugyel L., Why monarchy persists in small states: the cases of Tonga, Bhutan and Liechtenstein, „Democratization” 2017, vol. 24, no. 4, s. 689–706.	pl_PL
dc.references	Cytaty sławnych ludzi, b.d., https://quotepark.com/pl/cytaty/350491-john-fitzgerald-kennedy-nie-pytajcie-co-kraj-moze-zrobic-dla-was-pytajci/ (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Das Fürstenhaus, b.d., https://fuerstenhaus.li/das-fuerstenhaus/ (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Das Fürstenhaus, S.D. Fürst Hans-Adam II, b.d., https://fuerstenhaus.li/fuerstenfamilie/s-d-fuerst-hans-adam-ii/ (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Davies N., Europa. Rozprawa historyka z historią, Kraków 2010.	pl_PL
dc.references	Decyzja Rady EOG nr 1/95 z dnia 10 marca 1995 r. w sprawie wejścia w życie Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) dla Księstwa Liechtensteinu (Dz.U.UE.L.1995.86.58), https://sip.lex.pl/akty-prawne/ dzienniki-UE/decyzja-1-95-w-sprawie-wejscia-w-zycie-porozumienia-o-europejskim-obszarze-67587261 (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Delmartino B., The end of the road for the prince? Sixty years after the Czechoslovak Confiscation of Liechtenstein property, „Leiden Journal of International Law” 2006, vol. 19, issue 2, s. 441–458.	pl_PL
dc.references	Die Monarchie, Monarchie heute, b.d., https://fuerstenhaus.li/die-monarchie/ (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Einstellung zur EWR-Mitgliedschaft Liechtensteins, 2020, https://www.liechtenstein-institut.li/news/einstellung-zur-ewr-mitgliedschaft-liechtensteins (dostęp: 31.01.2021).	pl_PL
dc.references	Encyklopedia PWN, hasło: Związek Niemiecki, b.d., https://encyklopedia.pwn.pl/ haslo/;4002357 (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Europejski Obszar Gospodarczy (EOG), Szwajcaria i kraje Północy, b.d., https://www. europarl.europa.eu/factsheets/pl/sheet/169/the-european-economic-areaeea- switzerland-and-the-north (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Frommelt Ch., Liechtenstein’s tailor-made arrangements in the EEA: a small state’s creative solutions in European integration, [w:] S. Wolf (red.), State Size Matters. Politik und Recht im Kontext von Kleinstaatlichkeit und Monarchie, Wiesbaden 2016, s. 131–159.	pl_PL
dc.references	Fürst Hans-Adam II. von Liechtenstein, Der Staat im dritten Jahrtausend, Triesen 2009.	pl_PL
dc.references	Georgina A., Czech-Liechtenstein cultural détente, „The Art Newspaper”, 23 czerwca 2010 r.	pl_PL
dc.references	Hausgesetz des fürstlichen Hauses Liechtenstein vom 26. Oktober 1993, http:// www.fuerstenhaus.li/de/fuerstenhaus/geschichte/hausgesetz.html (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Historisches Lexicon des Fürstentums Liechtenstein online, Liechtenstein, Alois von (1968), 2011, https://historisches-lexikon.li/Liechtenstein,_Alois_von_ (1968) (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Historisches Lexicon des Fürstentums Liechtenstein online, Liechtenstein, Hans-Adam II. von, 2011, https://historisches-lexikon.li/Liechtenstein,_Hans-Adam_II._von?marker=Hans-Adam+II (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Historisches Lexicon des Fürstentums Liechtenstein online, Verfassung, 2011, https://historisches-lexikon.li/Verfassung#Verfassungsaenderung_2003 (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Jan Adam II Liechtenstein, Czy państwo przetrwa III tysiąclecie? Wykład wygłoszony przez księcia Liechtensteinu Jana Adama II w Stanford na Freeman Spogli Institute for International Studies dnia 9 listopada 2010 r., przeł. J. Tyszkiewicz, https:// mises.pl/blog/2014/05/21/jan-adam-ii-liechtenstein-panstwo-przetrwa-iii-tysiaclecie/ (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Jasińska K., Liechtenstein: Zmarła księżna Maria, żona Jana Adama II, 2021, https:// www.rmf24.pl/fakty/swiat/news-liechtenstein-zmarla-ksiezna-maria-zona-jana-adama-ii,nId,5435788#crp_state=1https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2021-08-22/liechtenstein-zmarla-ksiezna-maria-zona-jana-adama-ii/ (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Jureczko A., Wac E., Historia Liechtensteinu, [w:] J. Łaptos (red.), Historia małych krajów Europy. Andora, Liechtenstein, Luksemburg, Malta, Monako, San Marino, Wrocław‒Warszawa‒Kraków 2007, s. 67–149.	pl_PL
dc.references	Konstytucja Księstwa Liechtensteinu. Verfassung des Fürstentums Liechtenstein, przeł. R. Grabowski, Warszawa 2013.	pl_PL
dc.references	Kosicki A., Problem podmiotowości europejskich „minipaństw” w świetle prawa międzynarodowego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2002, R. LXIV, z. 1, s. 105–122.	pl_PL
dc.references	Kosowska A., Definiowanie – czyli co jest małe, a co nie?, [w:] R. Żelichowski (red.), Małe państwa Europy Zachodniej i terytoria o statusie specjalnym, Warszawa 2008, s. 19–23.	pl_PL
dc.references	Kostrzębski K., Liechtenstein – między monarchią a republiką, [w:] D. Popławski (red.), Małe państwa Europy. Specyfika systemu politycznego i aktywności międzynarodowej, Warszawa 2009, s. 313–332.	pl_PL
dc.references	Koźbiał K., Pozycja ustrojowa głowy państwa w Księstwie Liechtensteinu, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021, nr 3(61), s. 277–287.	pl_PL
dc.references	Koźbiał K., Stosunki konsularne mikropaństw na przykładzie Księstwa Liechtensteinu, [w:] P. Czubik, W. Burek (red.), Wybrane zagadnienia współczesnego prawa konsularnego (z perspektywy prawa i praktyki międzynarodowej oraz polskiej), Kraków 2014, s. 150–160, https://europeistyka.uj.edu.pl/documents/3458728/983f1851-a121-4f0d-a63a-eeba0e7de821 (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Koźbiał K., System polityczny Księstwa Liechtensteinu, Kraków 2013.	pl_PL
dc.references	Książę Liechtensteinu chciał ustąpić ze stanowiska, „Newsweek”, 4 lipca 2012 r., https://www.newsweek.pl/swiat/liechtenstein-ksiaze-jan-adam-chcial-odejsc/wennpn3 (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Liechtenstein in Figures 2022, Office of Statistics Principality of Liechtenstein, 2022, https://www.llv.li/inhalt/11443/amtsstellen/liechtenstein-in-figures (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Łaptos J. (red.), Historia małych krajów Europy. Andora, Liechtenstein, Luksemburg, Malta, Monako, San Marino, Wrocław‒Warszawa‒ Kraków 2007.	pl_PL
dc.references	Łowińska J., Najbogatszy monarcha, o którym nigdy nie słyszeliście. Tak, Liechtenstein ma swoją rodzinę książęcą!, 2021, https://natemat.pl/355453,rodzina-ksiazeca-w-liechtensteinie-kim-jest-ksiaze-hans-adam-ii (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Łukaszewski M., A big prince in his tiny realm. Effectiveness of political system of Principality of Liechtenstein – interview with His Serene Highness Prince Alois, Hereditary Prince of Liechtenstein, „Przegląd Politologiczny” 2015, nr 2, s. 177–183.	pl_PL
dc.references	Łukaszewski M., Czy renesans monarchii absolutnej? Zmiany w Konstytucji Księstwa Lichtensteinu z 2003 roku, „Refleksje. Pismo Naukowe studentów i doktorantów WNPiD UAM” 2010, nr 1, s. 151–166, https://pressto.amu.edu.pl/index. php/r/article/view/8696 (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Łukaszewski M., Research on european microstates in social science. Selected methodological and definitional problems, „Ad Alta Journal of Interdisciplinary Research” 2011, vol. 1(2), s. 74–77, http://www.magnanimitas.cz/ADALTA/ 0102/papers/A_lukaszewski.pdf (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Martin G., The Principality of Liechtenstein – a living fossil from the time of the Holy Roman Empire?, „German Life and Letters” 1988, vol. 42, no. 1, s. 72–90.	pl_PL
dc.references	Mielcarek R., Mikrokraje Europy, seria „Przewodniki obieżyświata”, Poznań 2006.	pl_PL
dc.references	Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Wymiana materiałów archiwalnych z Księstwem Liechtensteinu, 22 marca 2017 r., http://www.mkidn. gov.pl/pages/posts/wymiana-materialow-archiwalnych-z-ksiestwem-liechtensteinu-7223.php (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Musiał-Karg M., Instytucje demokracji bezpośredniej w procesie integracji europejskiej – od referendum ogólnonarodowego do europejskiej inicjatywy obywatelskiej, „Rocznik Integracji Europejskiej” 2012, nr 6, s. 203–202, https://pressto.amu. edu.pl/index.php/rie/article/view/10639/10227 (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Myszczyszyn J., Niemiecki Związek Celny (Deutscher Zollverein) i koleje żelazne a rozwój gospodarczy Niemiec w XIX w. – próba oceny, „Kultura i Historia”, 28 lutego 2011 r., http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/pl/archives/ 2476 (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Osóbka P., Systemy konstytucyjne Andory, Liechtensteinu, Monako, San Marino, Warszawa 2008.	pl_PL
dc.references	Oxman B.H., Fassbender B., Confiscation of property in Czechoslovakia in 1945 – exclusion of German jurisdiction – Convention on the Settlement of Matters Arising out of the War and the Occupation – nationality in international law – neutrality of Liechtenstein in World War II, „American Journal of International Law” 1999, vol. 93, issue 1, s. 215–219.	pl_PL
dc.references	Para S., Liechtenstein – raj nie tylko podatkowy, [w:] D. Popławski (red.), Państwa niemieckojęzyczne w procesie integracji europejskiej. Austria, Liechtenstein, Szwajcaria, Warszawa 2011.	pl_PL
dc.references	Perspektywa członkostwa europejskich mikropaństw w Unii Europejskiej w kontekście negocjacji układu stowarzyszeniowego, „The Warsaw Institute Review”, 5 maja 2021 r., https://warsawinstitute.review/pl/1-2021/perspektywa-czlonkostwa-europejskich-mikropanstw-w-unii-europejskiej-w-kontekscie-negocjacji-ukladu-stowarzyszeniowego/ (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Popławski D. (red.), Małe państwa Europy. Specyfika systemu politycznego i aktywności międzynarodowej, Warszawa 2009.	pl_PL
dc.references	Prezydent RP z Małżonką przyjęli Parę Książęcą Liechtensteinu, 2017, https://www. prezydent.pl/aktualnosci/wydarzenia/prezydent-rp-z-malzonka-przyjeli-pare-ksiazeca-liechtensteinu,526 (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Rada Unii Europejskiej, Rozszerzenie strefy Schengen: Liechtenstein zostaje 26. państwem członkowskim, Bruksela, 13 grudnia 2011 r., https://www.consilium.europa.eu/ uedocs/cms_data/docs/pressdata/PL/jha/126862.pdf (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Salter A.W., A monarchical perspective on constitutional governance: H.S.H. Prince Hans-Adam II of Liechtenstein and The State in the Third Millennium, „Journal of Private Enterprise” 2015, vol. 30(1), s. 121–130, http://ssrn.com/abstract= 2395441 (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, Księstwo Liechtenstein, b.d., https://www.gov. pl/web/szwajcaria/ksiestwo-liechtensteinu (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Sobczyński M., Międzynarodowe uznanie państwa. Kwestia suwerenności, [w:] M. Sobczyński, Państwa i terytoria zależne. Ujęcie geograficzno-polityczne, oprac. kartograficzne i rysunkowe A. Wosiak, Toruń 2006, s. 50–57.	pl_PL
dc.references	Sobczyński M., Państwa i terytoria zależne. Ujęcie geograficzno-polityczne, oprac. kartograficzne i rysunkowe A. Wosiak, Toruń 2006.	pl_PL
dc.references	Śmigasiewicz M., System polityczny Księstwa Liechtenstein, seria „Studia nad polityką”, Warszawa 1999.	pl_PL
dc.references	The Liechtenstein Institute on Self-Determination at Princeton University, Mission Statement, b.d., https://lisd.princeton.edu/mission-statement (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Trauer um Fürstin Marie, 2021, https://www.volksblatt.li/nachrichten/Liechtenstein/ Vermischtes/vb/284878/trauer-um-furstin-marie (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Turner B., Liechtenstein, seria „The Statesman’s Yearbook”, London 2008, s. 797– 799, https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-349-74027-7_209 (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Vorst Hans-Adam II von Liechtenstein, De Staat in het Derde Millenium, Rijswijk 2012.	pl_PL
dc.references	Wiszowaty M.M., Liechtenstein, [w:] A. Rakowska-Trela, A. Rytel-Warzocha, K. Skotnicki, P. Uziębło (red.), Inicjatywa ustawodawcza obywateli. Raport 2020, Łódź–Gdańsk 2020, s. 30–34.	pl_PL
dc.references	Wuermeling H.-B., „Der Staat im dritten Jahrtausend”. Der Fürst von Liechtenstein als Architekt des Zukunftsstaates, b.d., http://web.tuomi-media.de/dno2/Dateien/ NO111-8.pdf (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Załuski Ł., „Jestem spokojny o przyszłość monarchii w Europie”. Rozmawiamy z księciem Liechtensteinu, 2016, https://www.focus.pl/artykul/quotjestem-spokojny-o-przyszo-monarchii-w-europiequot-rozmawiamy-z-ksiciem-liechtensteinu (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Zmarła księżna Maria, żona Jana Adama II, księcia Liechtensteinu, 2021, https:// wyborcza.pl/7,75399,27483551,zmarla-ksiezna-maria-zona-jana-adama-ii-ksiecia-liechtensteinu.html?disableRedirects=true (dostęp: 17.11.2022).	pl_PL
dc.references	Żejmo M., Polityka Szwajcarii wobec Unii Europejskiej, „Krakowskie Studia Małopolskie” 2014, nr 19, s. 144–165.	pl_PL
dc.references	Żelichowski R. (red.), Małe państwa Europy Zachodniej i terytoria o statusie specjalnym, Warszawa 2008.	pl_PL
dc.identifier.doi	10.18778/8331-035-0.10