„Od miedzy do miedzy”, czyli o skutkach (nie)planowania przestrzennego

Abstract

Koncepcja zajęć wynika z przekonania o potrzebie kształcenia postaw szacunku do polskiej przestrzeni, upowszechniania wiedzy i pogłębionej refleksji nad jej wartością oraz różnorodnymi kosztami nieracjonalnego nią gospodarowania. W okresie coraz szybszych i zachodzących na coraz większą skalę zmian w zagospodarowaniu terenu warto stawiać pytania o reguły, zasady postępowania człowieka wobec ogromnego dobra narodowego jakim jest przestrzeń w której żyjemy. Liberalizacja prawa planistycznego w Polsce po 1989 r. doprowadziły do wielkoskalowych, nieracjonalnych, chaotycznych, nieplanowanych i bardzo kosztownych przekształceń w zagospodarowaniu terenu i krajobrazie. Problematyka racjonalnego gospodarowania w przestrzeni, zagadnienia chaosu przestrzennego, ładu i nieładu w krajobrazie została uwzględniona w edukacji szkolnej poprzez wprowadzenie odpowiednich zapisów w obowiązujących od 2017 (szkoła podstawowa) i od 2018 roku (szkoła ponadpodstawowa) wymaganiach programowych. Celem proponowanej koncepcji zajęć terenowych jest wprowadzenie wybranych elementów edukacji przestrzennej poprzez: uzasadnienie potrzeby edukacji w zakresie racjonalnego gospodarowania przestrzenią (wskazanie na przestrzeń jako dobro narodowe), identyfikacja w terenie przykładów błędnego (nie)planowania przestrzennego, rozpraszania zabudowy, planowania „od miedzy do miedzy” oraz poznanie głównych skutków tego procesu. Jako miejsce obserwacji zaplanowano północno-wschodnią część strefy podmiejskiej Łodzi: Osiedle Nad Łódką, zabudowane tereny w sąsiedztwie ulicy Marmurowej, Olkuskiej, Nad Niemnem. Materiałami pomocniczymi są: mapy z Geoportalu i Google z zaznaczonymi działkami oraz materiały źródłowe dotyczące skutków ekonomicznych nieładu przestrzennego w Polsce.