dc.contributor.author | Rejter, Artur | |
dc.date.accessioned | 2024-02-16T13:28:51Z | |
dc.date.available | 2024-02-16T13:28:51Z | |
dc.date.issued | 2023-12-30 | |
dc.identifier.issn | 0208-6077 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/50272 | |
dc.description.abstract | The article attempts to describe the communal aspect of the former scientific (academic) discourse using the example of Polish herbals from the 16th and 17th centuries. The methodological basis of the work is primarily the assumptions of discourse linguistics. Three types of communities were distinguished: the community of scholars, the community of doctors (medics), and the ethnic community, and then their linguistic and textual exponents were indicated. The described communities have an appropriate character: professional and specialized, practical and vocational, and cultural. The conducted analyses led to the conclusion about an important communal aspect of the former scientific discourse, drawing from foreign foundations but also containing native elements. | en |
dc.description.abstract | Artykuł stanowi próbę opisu wymiaru wspólnotowego dawnego dyskursu naukowego na przykładzie zielników polskich z XVI i XVII wieku. Metodologiczne podstawy pracy stanowią przede wszystkim założenia lingwistyki dyskursu. Wyodrębniono trzy typy wspólnoty: wspólnota uczonych, wspólnota lekarzy, wspólnota etniczna, a następnie wskazano ich językowe i tekstowe eksponenty. Opisane wspólnoty mają odpowiedni charakter: profesjonalny i specjalistyczny, praktyczny i zawodowy oraz kulturowy. Przeprowadzone analizy doprowadziły do wniosku o ważnym wspólnotowym aspekcie dawnego dyskursu naukowego, czerpiącego z podstaw obcych, ale też zawierającego elementy rodzime. | pl |
dc.language.iso | pl | |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl |
dc.relation.ispartofseries | Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica | pl |
dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 | |
dc.subject | discourse | en |
dc.subject | scientific (academic) discourse | en |
dc.subject | history of the Polish language | en |
dc.subject | discourse linguistics | en |
dc.subject | stylistics | en |
dc.subject | dyskurs | pl |
dc.subject | dyskurs naukowy | pl |
dc.subject | historia języka polskiego | pl |
dc.subject | lingwistyka dyskursu | pl |
dc.subject | stylistyka | pl |
dc.title | Wspólnotowy wymiar dawnego dyskursu naukowego (XVI–XVII wiek) | pl |
dc.title.alternative | The communal aspect of the former scientific discourse (16th–17th centuries) | en |
dc.type | Article | |
dc.page.number | 33-44 | |
dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Śląski w Katowicach | pl |
dc.identifier.eissn | 2450-0119 | |
dc.references | Bajerowa I., 1980, Wpływ techniki na ewolucję języka polskiego, Wrocław: Ossolineum. | pl |
dc.references | Bajerowa I., 2008, Początki polskiego dyskursu naukowego – język dzieł Marcina Bielskiego i Stanisława Grzepskiego, „Onomastica Slavogermanica” 27, s. 73–79. | pl |
dc.references | Biniewicz J., 2002, Kształtowanie się polskiego języka nauk matematyczno–przyrodniczych, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego. | pl |
dc.references | Czachur W., 2020, Lingwistyka dyskursu jako integrujący program badawczy, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut. | pl |
dc.references | Duszak A., 1998, Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa. | pl |
dc.references | Fairclough N., 1995, Critical Discourse Analysis, Boston: Taylor & Francis. | pl |
dc.references | Foucault M., 2006, Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych, przeł. T. Komendant, Gdańsk. | pl |
dc.references | Foucault M., 2009, O archeologii nauk, przeł. A. Bandura, w: L. Rasiński (red.), Język, dyskurs, społeczeństwo. Zwrot lingwistyczny w filozofii społecznej, Warszawa, s. 307–333. | pl |
dc.references | Foucault M., 2010, Historia seksualności, przeł. B. Banasiak, T. Komendant, K. Matuszewski, wstęp T. Komendant, Gdańsk. | pl |
dc.references | Gajda A., 2021, Początki zorganizowanego ruchu naukowego – Warszawskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, w: S. Borawski, M. Uździcka (red.), Historia języka polskiego jako doświadczenia wspólnotowego, t. 2, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 341–350. | pl |
dc.references | Grzmil-Tylutki H., 2007, Gatunek w świetle francuskiej teorii dyskursu, Kraków. | pl |
dc.references | Hawrysz M., 2021, Rozwój funkcjonalny i genologiczny piśmiennictwa XVI wieku jako wyraz zmian w sposobach życia i źródło wzorów dla czasów późniejszych, w: S. Borawski, M. Uździcka (red.), Historia języka polskiego jako doświadczenia wspólnotowego, t. 2, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 27–43. | pl |
dc.references | Iłowiecki M., 1981, Dzieje nauki polskiej, Warszawa: Interpress. | pl |
dc.references | Ostaszewska D., 1994, Z zagadnień ewolucji stylu naukowego: XVI-wieczne początki kształtowania się wyznaczników przebiegu procesu myślowego, „Prace Językoznawcze”, t. 22: Studia historycznojęzykowe, red. A. Kowalska, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 85–94. | pl |
dc.references | Przywara P., 2010, Wspólnota i język, w: M. Żarnecka-Nowak, P. Paczkowski (red.), Wspólnota i wspólnotowość w filozofii dawnej i współczesnej, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, s. 69–79. | pl |
dc.references | Rejter A., 2018a, Między podmiotowością tekstu a ewolucją dyskursu naukowego, w: M. Mączyński, E. Horyń, E. Zmuda (red.), W kręgu dawnej polszczyzny, t. 5, Kraków: Wydawnictwo Ignatianum, s. 11–23. | pl |
dc.references | Rejter A., 2018b, Styl czy dyskurs naukowy? Perspektywa historyczna, „Forum Lingwistyczne” 5, s. 17–25. | pl |
dc.references | Rejter A., 2019, Strukturalnotekstowe wyznaczniki dyskursu naukowego wieków dawnych, w: B. Ciesek-Ślizowska, B. Duda, E. Ficek, K. Sujkowska-Sobisz (red.), Reprezentacje świata w dyskursach (modele, obrazy, wizje), Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 178–195. | pl |
dc.references | Rejter A., 2020, Poradnikowy wymiar dyskursu naukowego wieków dawnych, w: M. Hawrysz, M. Jurewicz-Nowak, I. Kotlarska (red.), „Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2019”: Dyskursy o przeszłości. Dyskursy w przeszłości, Zielona Góra: Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego, s. 81–90. | pl |
dc.references | Szczaus A., 2013, Leksyka specjalistyczna w „Informacyi matematycznej” Wojciecha Bystrzonowskiego z 1749 roku na tle polszczyzny XVIII wieku, Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego. | pl |
dc.references | Uździcka M., 2021, Przedświt nowoczesności – oświeceniowe początki i XIX-wieczne kontynuanty komunikatywnych wspólnot poznawczych – początki i rozwój komunikacji naukowej, w: S. Borawski, M. Cybulski (red.), Historia języka polskiego jako doświadczenia wspólnotowego, t. 1, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 203–224. | pl |
dc.references | Witosz B., 2009, Dyskurs i stylistyka, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. | pl |
dc.references | Witosz B., 2016, Kategoria dyskursu w polonistycznej edukacji akademickiej, w: W. Czachur, A. Kulczyńska, Ł. Kumięga (red.), Jak analizować dyskurs? Perspektywy dydaktyczne, Kraków: Universitas, s. 19–39. | pl |
dc.references | Wodak R., 2008, Dyskurs populistyczny: retoryka wykluczenia a gatunki języka pisanego, w: A. Duszak, N. Fairclough (red.), Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do analizy społecznej, Kraków: Universitas, s. 185–215. | pl |
dc.references | Wojtak M., 2011, O relacjach dyskursu, stylu, gatunku i tekstu, „Tekst i Dyskurs – Text und Diskurs”, nr 4, s. 69–78. | pl |
dc.contributor.authorEmail | artur.rejter@op.pl | |
dc.identifier.doi | 10.18778/0208-6077.57.02 | |
dc.relation.volume | 57 | |