Pomiędzy historią a pamięcią: archeologia rodziny
| dc.contributor.author | Kobiałka, Dawid | |
| dc.date.accessioned | 2024-02-22T14:48:45Z | |
| dc.date.available | 2024-02-22T14:48:45Z | |
| dc.date.issued | 2023-12-19 | |
| dc.identifier.issn | 0208-6034 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/50314 | |
| dc.description.abstract | The article discusses the archaeological value of the heritage of the recent past taking a certain gold ring as a case study. The artefact provides a context for the analysis of two issues concerning the archaeological study of the recent past. The first issue concerns the perception of contemporary archaeology as a practice of memory rather than a history of past communities. The other issue is a discussion of so-called family archaeology as a research perspective where archaeologists explore their own past and family roots. The aim is to present archaeology as a valuable method of discovering, analysing, and restoring social and material memories of the near past. | en |
| dc.description.abstract | Artykuł omawia archeologiczną wartość dziedzictwa niedawnej przeszłości, biorąc za studium przypadku pewien złoty pierścionek. Artefakt stanowi kontekst do analizy dwóch zagadnień dotyczących archeologicznych badań nad niedawną przeszłością. Pierwsza kwestia dotyczy postrzegania współczesnej archeologii jako praktyki pamięci niż historii minionych społeczności. Drugi problem stanowi omówienie tzw. archeologii rodziny (family archaeology) jako perspektywy badawczej, gdzie archeolodzy badają własną przeszłość i korzenie rodzinne. Celem pracy jest prezentacja archeologii jako wartościowej metody odkrywania, analizowania i przywracania społecznych i materialnych wspomnień z bliskiej przeszłości. | pl |
| dc.language.iso | pl | |
| dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl |
| dc.relation.ispartofseries | Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica;38 | pl |
| dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 | |
| dc.subject | archeologia | pl |
| dc.subject | historia | pl |
| dc.subject | pamięć | pl |
| dc.subject | kultura materialna | pl |
| dc.subject | archaeology | en |
| dc.subject | history | en |
| dc.subject | memory | en |
| dc.subject | material culture | en |
| dc.title | Pomiędzy historią a pamięcią: archeologia rodziny | pl |
| dc.title.alternative | Between History and Memory: Family Archaeology | en |
| dc.type | Article | |
| dc.page.number | 7-29 | |
| dc.contributor.authorAffiliation | University of Lodz, Faculty of Philosophy and History, Institute of Archaeology | pl |
| dc.identifier.eissn | 2449-8300 | |
| dc.references | Appadurai A. (1986), The Social Life of Things: Commodities in Cultural Perspective, Cambridge University Press, Cambridge, https://doi.org/10.1017/CBO9780511819582 | pl |
| dc.references | Archeologia frontu wschodniego Wielkiej Wojny jako wyzwanie (2021), A. Zalewska (ed.), Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Warszawa–Lublin. | pl |
| dc.references | Archeologia totalitaryzmu. Ślady represji 1939–1956 (2015), O. Ławrynowicz, J. Żelazko (ed.), Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego; Instytut Pamięci Narodowej; Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Łodzi, Łódź. | pl |
| dc.references | Archeologia współczesności (2016), A. Zalewska (ed.), Wydawnictwo Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich, Warszawa. | pl |
| dc.references | Archaeologies of Europe. History, Methods and Theories (2002), P. Biehl, A. Gramsch, A. Marciniak (ed.), Waxman, Münster. | pl |
| dc.references | Bjerck H.B. (2014), My Father’s Things, [in:] B. Olsen, Þ. Pétursdóttir (ed.), Ruin Memories. Materialities, Aesthetics and the Archaeology of the Recent Past, Routledge, Abingdon–New York, p. 109–127. | pl |
| dc.references | Blomberg M.M. (2016), Archeologowie a Zbrodnia Katyńska, [in:] A. Zalewska (ed.), Archeologia współczesności, Wydawnictwo Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich, Warszawa, p. 43–54. | pl |
| dc.references | Buchli V., Lucas G. (2001), The Absent Present. Archaeologies of the Contemporary Past, [in:] V. Buchli, G. Lucas (ed.), Archaeologies of the Contemporary Past, Routledge, London–New York, p. 3–18, https://doi.org/10.4324/9780203185100 | pl |
| dc.references | Campbell F., Ulin J. (2004), Borderline Archaeology: a Practice of Contemporary Archaeology. Exploring Aspects of Creative Narratives and Performative Cultural Production, University of Göteborg, Göteborg. | pl |
| dc.references | Contemporary Archaeologies – Excavating Now (2009), C. Holtorf, A. Piccini (ed.), Peter Lang, Frankfurt am Main. | pl |
| dc.references | Crossland Z. (2000), Buried Lives. Forensic Archaeology and the Disappeared in Argentina, “Archaeological Dialogues”, 7.2, p. 146–159, https://doi.org/10.1017/S1380203800001707 | pl |
| dc.references | Domańska E., Olsen B. (2008), Wszyscy jesteśmy konstruktywistami. Odpowiedź na artykuł Jacka Kowalewskiego i Wojciecha Piaska ‘W poszukiwaniu utraconej rzeczywistości. Uwagi na marginesie projektu ‘zwrotu ku rzeczom’ w historiografii i archeologii, [in:] J. Kowalewski, W. Piasek (ed.), Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności, Wydawnictwo Instytutu Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, p. 83–100. | pl |
| dc.references | Głosek M. (2013), Udział profesora Andrzeja Nadolskiego w badaniach cmentarzy polskich oficerów na wschodzie, “Acta Archaeologica Lodziensia”, 59, p. 75–80. | pl |
| dc.references | González-Ruibal A. (2014), Od pola bitewnego do obozu pracy: archeologia wojny domowej i dyktatury w Hiszpanii, “Przegląd Archeologiczny”, 62, p. 165–182. | pl |
| dc.references | Harrison R. (2013), Heritage. Critical Approaches, Routledge, Abingdon–New York. | pl |
| dc.references | Harrison R., Schofield J. (2010), After Modernity. Archaeological Approaches to the Contemporary Past, Oxford University Press, New York, https://doi.org/10.1093/oso/9780199548071.001.0001 | pl |
| dc.references | Hodder I. (1995), Czytanie przeszłości. Współczesne podejścia do interpretacji w archeologii, Wydawnictwo Obserwator, Poznań. | pl |
| dc.references | Holtorf C. (2002), Notes on the Life History of a Pot Sherd, “Journal of Material Culture”, 7.1, p. 49–71, https://doi.org/10.1177/1359183502007001305 | pl |
| dc.references | Holtorf C. (2014), Time for Archaeology! A Personal Portfolio of Fieldwork, [in:] H. Alexandersson, A. Andreeff, A. Bünz (ed.), Med Hjärtaochhjärna. Envänbook till Professor Elisabeth Arwill-Nordbladh, University of Göteborg, Göteborg, p. 51–64. | pl |
| dc.references | Johanson K. (2006), The Contribution of Stray Finds for Studying Everyday Practices: the Example of Stone Axes, “Estonian Journal of Archaeology”, 10.2, p. 99–131, https://doi.org/10.3176/arch.2006.2.01 | pl |
| dc.references | Joy J. (2002), Biography of a Medal: People and the Things they Value, [in:] J. Schofield, W.G. Johnson, C.M. Beck (ed.), Materiel Culture: the Archaeology of Twentieth-Century Conflict, Routledge, London, p. 132–142, https://doi.org/10.4324/9780203165744_chapter_12 | pl |
| dc.references | Kajda K. (2013), Muzeum w pamięci czy niepamięci? (Muzeum Martyrologii Wielkopolan Fort VII), [in:] M. Fabiszak, M. Owsiński (ed.), Obóz – muzeum. Trauma we współczesnym muzealnictwie, Universitas, Kraków, p. 97–114. | pl |
| dc.references | Kajda K., Kostyrko K. (2016), Contemporary Dimension of Heritage Promotion – Towards Socially Engaged Archaeology, “Sprawozdania Archeologiczne”, 68, p. 9–23, https://doi.org/10.23858/SA68.2016.001 | pl |
| dc.references | Kiarszys G. (2019), Atomowi żołnierze wolności. Archeologia magazynów atomowych w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin. | pl |
| dc.references | Kobiałka D. (2008), Z życia dwóch naszyjników: Problemy biograficznego podejścia do rzeczy, “Kultura Współczesna”, 57.3, p. 201–216. | pl |
| dc.references | Kobiałka D. (2014), Let Heritage Die! The Ruins of Trams at Depot no. 5 in Wrocław, Poland, “Journal of Contemporary Archaeology”, 1.2, p. 351–368, https://doi.org/10.1558/jca.v1i2.18438 | pl |
| dc.references | Kobiałka D., Kajda K., Frąckowiak M. (2015), Archaeologies of the Resent Past and the Soviet Remains of the Cold War in Poland: A Case Study of Brzeźnica-Kolonia, Kłomino and Borne Sulinowo, “Sprawozdania Archeologiczne”, 67, p. 9–22. | pl |
| dc.references | Kobiałka D., Kostyrko M., Kajda K. (2017), The Great War and its Landscapes Between Memory and Oblivion: The Case of Prisoners of War Camps in Tuchola and Czersk, Poland, “International Journal of Historical Archaeology”, 21.1, p. 134–151, https://doi.org/10.1007/s10761-016-0348-3 | pl |
| dc.references | Kobyliński Z. (2014), Krajobraz i pamięć, [in:] J. Wysocki (ed.), Archaeologica hereditas. Konserwacja zapobiegawcza środowiska, vol. II, Krajobraz kulturowy, Wydawnictwo Fundacji Archeologicznej, Warszawa–Zielona Góra, p. 13–22. | pl |
| dc.references | Kola A. (2000), Hitlerowski obóz zagłady Żydów w Bełżcu w świetle źródeł archeologicznych. Badania 1997–1999, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa; United States Holocaust Memorial Muzeum, Warszawa–Washington. | pl |
| dc.references | Kola A. (2005), Archeologia zbrodni. Oficerowie polscy na cmentarzu ofiar NKWD w Charkowie, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń. | pl |
| dc.references | Konczewski P. (2015), Groby ofiar stalinizmu na cmentarzu osobowickim we Wrocławiu w świetle badań archeologicznych z lat 2011–2012, [in:] O. Ławrynowicz, J. Żelazko (ed.), Archeologia totalitaryzmu. Ślady represji 1939–1956, Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego; Instytut Pamięci Narodowej; Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Łodzi, Łódź, p. 349–382. | pl |
| dc.references | Kopytoff I. (2005), Kulturowa biografia rzeczy: utowarowienie jako proces, [in:] M. Kempny, E. Nowickia (ed.), Badanie Kultury. Elementy teorii antropologicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, p. 249–274. | pl |
| dc.references | Kurkowska M. (1998), Archiwa pamięci – oral history, “Historyka”, 28, p. 67–76. | pl |
| dc.references | Lucas G. (2004), Modern Disturbances: on the Ambiguities of Archaeology, “Modernism/Modernity”, 11.1, p. 109–120, https://doi.org/10.1353/mod.2004.0015 | pl |
| dc.references | Ławrynowicz O. (2013), Archeologiczne weryfikacje miejsc pamięci w Lasach Zgierskich w latach 2011–2012, “Prace i Materiały Muzeum Miasta Zgierza”, 8, p. 281–313. | pl |
| dc.references | Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia. Interdyscyplinarne badania na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Raport z badań, vol. II, Gmina Mostów (2019), A. Krupa-Ławrynowicz, O. Ławrynowicz (ed.), Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. | pl |
| dc.references | Modern Material Culture: the Archaeology of Us (1981), R. Gould, M. Schiffer (ed.), Academic Press, New York. | pl |
| dc.references | Nekropolia z terenu byłego poligonu wojskowego na Brusie w Łodzi. Mogiła ekshumowana w 2008 roku (2010), M. Głosek (ed.), Uniwersytet Łódzki, Łódź. | pl |
| dc.references | Olivier L. (2011), The Dark Abyss of Time. Archaeology and Memory, Altamira Press, Walnut Creek, Lahman. | pl |
| dc.references | Olivier L. (2013), The Business of Archaeology is in the Present, [in:] A. González-Ruibal (ed.), Reclaiming Archaeology. Beyond the Tropes of Modernity, Routledge, London, p. 117–129, https://doi.org/10.4324/9780203068632.ch9 | pl |
| dc.references | Olsen B. (2013), W obronie rzeczy. Archeologia i ontologia przedmiotów, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, Warszawa. | pl |
| dc.references | Olsen B., Shanks M., Webmoor T., Witmore C. (2012), Archaeology. The Discipline of Things, University of California Press, Berkeley–Los Angeles–London, https://doi.org/10.1525/9780520954007 | pl |
| dc.references | The Oxford Handbook of the Archaeology of the Contemporary World (2013), P. Graves-Brown, R. Harrison, A. Piccini (ed.), Oxford University Press, Oxford. | pl |
| dc.references | Pétursdóttir Þ., Olsen B. (2014), An Archaeology of Ruins, [in:] B. Olsen, Þ. Pétursdóttir (ed.), Ruin Memories. Materialities, Aesthetics and the Archaeology of the Recent Past, Routledge, Abingdon–New York, p. 3–29. | pl |
| dc.references | Renshaw L. (2011), Exhuming Loss. Memory, Materiality and Mass Graves of the Spanish Civil War, Left Coast Press, Walnut Creek, CA. | pl |
| dc.references | Rola J., Stasiak M., Kwiatkowska M. (2015), Badania sondażowe na terenie obozu jenieckiego z I wojny światowej w Pile, “Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne”, 16, p. 253–258. | pl |
| dc.references | Ruin Memories: Materialities, Aesthetics and the Archaeology of the Recent Past (2014), B. Olsen, Þ. Pétursdóttir (ed.), Routledge, Abingdon–New York. | pl |
| dc.references | Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności (2008), J. Kowalewski, W. Piasek (ed.), Wydawnictwo Instytutu Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn. | pl |
| dc.references | Schnapp A. (1996), The Discovery of the Past. The Origins of Archaeology, British Museum Press, London. | pl |
| dc.references | Shanks M. (2012), The Archaeological Imagination, Left Coast Press, Walnut Creek. | pl |
| dc.references | Solli B., Burström M., Domanska E., Edgeworth M., González-Ruibal A., Holtorf C., Lucas G., Oestigaard T., Smith L. (2011), Some Reflections on Heritage and Archaeology in the Anthropocene, “Norwegian Archaeological Review”, 44.1, p. 40–88, https://doi.org/10.1080/00293652.2011.572677 | pl |
| dc.references | Stępniewska D. (2015), Borowiec – biografia miejsca, biografia człowieka, “Biografia Archeologii”, 1.2, p. 23–26. | pl |
| dc.references | Thomas J. (2004), Archaeology and Modernity, Routledge, New York, https://doi.org/10.4324/9780203491119 | pl |
| dc.references | Trigger B. (2006), A History of Archaeological Thought, Cambridge University Press, Cambridge, https://doi.org/10.1017/CBO9780511813016 | pl |
| dc.references | Ulin J. (2009), Into the Space of the Past: A Family Archaeology, [in:] C. Holtorf, A. Piccini (ed.), Contemporary Archaeology – Excavating Now, Peter Lang, Frankfurt am Main, p. 145–160. | pl |
| dc.references | Współczesne oblicza przeszłości (2011), A. Marciniak, D. Minta-Tworzowska, M. Pawleta (ed.), Wydawnictwo Poznańskie, Poznań. | pl |
| dc.references | Zalewska A. (2013), Relevant and Applied Archaeology. The Material Remains of the First World War: Between ‘Foundational’ and ‘Biographical’ Memory, Between ‘Black Archaeology’ and ‘Conflict Archaeology’, “Sprawozdania Archeologiczne”, 65, p. 9–49. | pl |
| dc.references | Zalewska A. (2016), Archeologia czasów współczesnych w Polsce. Tu i teraz, [in:] A. Zalewska (ed.), Archeologia współczesności, Wydawnictwo Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich, Warszawa, p. 21–39. | pl |
| dc.contributor.authorEmail | dawidkobialka@filhist.uni.lodz.pl | |
| dc.identifier.doi | 10.18778/0208-6034.38.01 |
Files in this item
This item appears in the following Collection(s)
Except where otherwise noted, this item's license is described as https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0