Ewolucja stylowa twórczości architekta Dawida Lande na przełomie XIX i XX wieku

Abstract

Celem rozprawy jest przybliżenie sylwetki architekta Dawida Lande (1868–1928), należącego do grona najwybitniejszych twórców w środowisku łódzkim i niewątpliwie zaliczającego się do czołówki polskich architektów przełomu XIX i XX wieku. Łódzka twórczość Landego kojarzy się na ogół z kilkoma reprezentacyjnymi gmachami użyteczności publicznej, takimi jak łódzki oddział rosyjskiego Banku Państwa czy budynek poczty. Nie dostrzeżono natomiast jak dotąd, faktycznej wartości bogatej spuścizny twórczości tego architekta (ponad 200 budowli). Na podstawie okresów wyodrębnionych w twórczości Dawida Lande skonstruowany został schemat poszczególnych rozdziałów części pierwszej. Po krótkim rysie biograficznym w rozdziale I, w kolejnych zamieszczona została analiza następujących po sobie przemian stylowych w twórczości architekta. Ostatni rozdział zawiera analizę twórczości Landego w dobie rodzącego się modernizmu lat dziesiątych i tradycjonalizmu lat dwudziestych XX stulecia. Autorka starała się uwypuklić najważniejszą cechę prac architekta, a mianowicie jego zachowawczą postawę wobec nowych tendencji w architekturze i, mimo pewnych udanych prób, jego niemożność odnalezienia się w nich. Osobny dział stanowi katalog projektów i realizacji Dawida Lande, zestawiony dzięki kwerendzie archiwalnej i zaznajomieniu się z materiałami prasowymi z epoki. Zawiera on około dwustu pozycji i stanowi, jak dotąd, pierwszy kompletny wykaz prac tego architekta.