Zjawiska propagandy i manipulacji w prasie, telewizji, radiu i Internecie. Tom III

Abstract

Zjawiska propagandy, perswazji i manipulacji niezmiennie silnie oddziałują w przestrzeni medialnej. Celem niniejszego tomu jest wskazanie mechanizmów wykorzystywanych w różnych obszarach miediów, służących celowemu kształtowaniu sposobu myślenia i działania odbiorców masowej komunikacji – zarówno współcześnie, jak i z perspektywy historycznej. W tomie zastosowano zróżnicowane metody badawcze z pogranicza nauk humanistycznych i społecznych, m.in. analizę zawartości i treści, studium przypadku, analizę ramowania, krytyczną analizę dyskursu oraz analizę lingwistyczną (w tym ujęcie metaoperatorów perswazyjnych) z użyciem narzędzi cyfrowych. Autorzy poszczególnych opracowań pokazują m.in. prototyp „berluskonizmu” – sprzężenie władzy, rynku i telewizji włoskiej lat 80. na tle boom economico oraz jego długofalowy wpływ na system wartości i praktyki wyborcze; analizują, jak tygodnik „Polityka” (roczniki 2006 i 2023) wykorzystuje daty historyczne jako zasób perswazyjny w relacjonowaniu konfliktu izraelsko-palestyńskiego; identyfikują dominujące metaoperatory w wystąpieniach Władimira Putina z początku inwazji na Ukrainę. Kolejne rozdziały ukazują ramowanie wizyty prezydenta Andrzeja Dudy i premiera Donalda Tuska w USA na portalach PR24, RMF24, TOK FM i Radia ZET, językowe techniki delegitymizacji społeczności LGBTQ+ na łamach „Naszego Dziennika” (2023) oraz rolę pasków informacyjnych w serwisie „Dzisiaj” Telewizji Republika jako form perswazji. Z przeprowadzonych badań wynika, że repertuar środków oddziaływania w mediach ulega ciągłym przekształceniom i dostosowuje się do zmiennych okoliczności politycznych, kulturowych i technologicznych, co wzmacnia potrzebę rozwijania kompetencji krytycznego odbioru i edukacji medialnej.

The phenomena of propaganda, persuasion, and manipulation continue to exert a strong influence in the media space. The aim of this volume is to identify the mechanisms used across various areas of the media to intentionally shape the ways of thinking and acting of mass communication audiences - both in the present day and from a historical perspective. The volume employs diverse research methods from the intersection of the humanities and social sciences, including content and discourse analysis, case studies, framing analysis, critical discourse analysis, and linguistic analysis(including the framework of persuasive metaoperators) using digital tools. The authors of the individual studies present, among other topics, the prototype of “Berlusconism” – the interconnection of power, market, and Italian television in the 1980s against the background of the boom economico, as well as its long-term impact on value systems and electoral practices; they analyze how the weekly Polityka (issues from 2006 and 2023) uses historical dates as persuasive resources in its coverage of the Israeli-Palestinian conflict; and they identify the dominant metaoperators in Vladimir Putin’s speeches from the early phase of the invasion of Ukraine. Further chapters present the framing of President Andrzej Duda’s and Prime Minister Donald Tusk’s visit to the United States on the websites of PR24, RMF24, TOK FM, and Radio ZET; the linguistic techniques of delegitimizing the LGBTQ+ community in Nasz Dziennik (2023); and the role of news tickers in Telewizja Republika’s program Dzisiaj as a form of persuasion. The conducted research shows that the repertoire of media influence techniques is constantly evolving and adapting to changing political, cultural, and technological conditions – reinforcing the need to develop critical media literacy and media education.