Pokaż uproszczony rekord

dc.contributor.authorKowalski, Mariusz
dc.date.accessioned2014-12-11T09:56:19Z
dc.date.available2014-12-11T09:56:19Z
dc.date.issued2013
dc.identifier.citationKowalski M., Ludność polska w wieloetnicznych regionach Litwy, Łotwy i Białorusi, "Studia z Geografii Politycznej i Historycznej", t. 2, 2013, s. 205-237.pl_PL
dc.identifier.issn2300-0562
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/5897
dc.description.abstractThe aim of the paper was to compare the situation of the Polish minority in the three bordering countries: Lithuania, Latvia and Belarus. Despite similar historical circumstances contemporary groups of Polish minority in the lands of former Grand Duchy of Lithuania and Polish Livonia living in the different socio-economic and political conditioning. This situation affecting their relations with other ethnic groups and state authorities. All of the researched areas – Vilnius region in Lithuania, Latgale region in Latvia, Hrodna region in Belarus – are multicultural. In all, owing to special circumstances of Eastern Slavic-Baltic ethnic borderland, a compact Polish ethnic area was formed. Despite the deportation and postwar emigration of Poles and despite that areas inhabited by them belong to three different states, the Polish population still represents a significant proportion of the population, affecting the local socio-cultural and political life. The analysis of census data and maps indicates the progressive decrease of the Polish population and retreat of Polish ethnic area. However, recent censuses show the vary – depending on the region – processes. In Lithuania the stabilization of the ethnical structure of the population is observed. Despite the hostile attitude of Lithuanian nationalists and state authorities that often remain under their influence, Polish population takes advantage of the civil rule of law to consolidate its assets. In Belarus further melting of Polish ethnic area is observed, associated with a decrease in the number of Poles, both in absolute and relative terms. This can be combined with both the difficult situation of the Polish population in the Soviet period (no schools and other Polish institutions), and the current socio-political situation in Belarus. Under Lukashenka’s dictatorial rule the Polish minority action is merely tolerated. Government support the policy of the tsarist and Soviet authorities, under which local Poles were considered as regional (Catholic) branch of the Belarusian people. Paradoxically, the relatively best situation concern the Polish population in Latvia, where Polish community is the least numerous, both in absolute and relative terms. The clear revival of Polish socio-cultural, and even increasing participation of Poles in some areas, can be observed. The Latvian authorities are positively oriented to the Polish socio-cultural initiatives, seeing the Polish movement as a counterweight to the demographic dominance of East Slavic population (Russians, Belarusians, and Ukrainians) in the south-eastern part of the country.en
dc.description.abstractPomimo podobnych uwarunkowań historycznych mniejszość polska, zamieszkująca tereny dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego i Inflant Polskich, w zależności od miejsca zamieszkania (Litwa, Łotwa, Białoruś) znajduje się w odmiennej sytuacji społeczno-gospodarczej i polityczno- -ustrojowej. Odciska się to na relacjach mniejszości polskiej z innymi grupami etnicznymi oraz władzami państwowymi. Analiza sytuacji sugeruje, iż pod wieloma względami najlepsze warunki dla pielęgnowania swojej odrębności (pomimo niewielkiej liczebności) ma mniejszość polska na Łotwie. Na przeciwległym krańcu, choć najliczniejsza, znajduje się mniejszość polska na Białorusi.pl
dc.language.isoplpl_PL
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiegopl_PL
dc.relation.ispartofseriesStudia z Geografii Politycznej i Historycznej;2
dc.rightsUznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/pl/*
dc.subjectWileńszczyznapl_PL
dc.subjectŁatgaliapl_PL
dc.subjectGrodzieńszczyznapl_PL
dc.subjectmniejszość polskapl_PL
dc.subjectregiony wieloetnicznepl_PL
dc.subjectstosunki narodowościowepl_PL
dc.subjectVilnius regionen_EN
dc.subjectLatgale regionen_EN
dc.subjectHrodna regionen_EN
dc.subjectPolish minorityen_EN
dc.subjectmultiethnic regionsen_EN
dc.subjectethnic relationsen_EN
dc.titleLudność polska w wieloetnicznych regionach Litwy, Łotwy i Białorusipl_PL
dc.title.alternativeThe Polish population in multi-ethnic regions of Lithuania, Latvia and Belarusen_EN
dc.typeArticlepl_PL
dc.page.number205-237pl_PL
dc.contributor.authorAffiliationInstytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PANpl_PL
dc.referencesAlbin J., 1993, Polski ruch narodowy na Łotwie w latach 1919–1940, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.pl_PL
dc.referencesAtlas narodov mira, 1964, GUGiK, Moskvpl_PL
dc.referencesArroyabe E., 1999, Europe as a mosaic of identities: some reflections, [w:] Turton D., González J. (red.), Cultural identities and ethnic minorities in Europe, University of Deusto Press, Bilbao, s. 23–34pl_PL
dc.referencesBerry J.W., 1997, Immigration, acculturation and adaptation, „Applied Psychology: An International Review”, 46 (1), s. 5–68.pl_PL
dc.referencesBieńkowska-Ptasznik M., 2010, Od wielokulturowości do postkolonializmu – czy etniczność ma płeć, „Pogranicze. Studia Społeczne”, 16, s. 41–61.pl_PL
dc.referencesBilling M., 1995, Banal nationalism, Sage Publishers, Londonpl_PL
dc.referencesBrook K.A., Kull L., Levin A.J., 2013, The genetic signatures of East European Karaites: http://www.khazaria.com/genetics/karaites.html.pl_PL
dc.referencesČekmonas V., Grumadienė L., 1993, Kalbų paplitimas Rytu Lietuvoje, [w:] Garšva K., Grumadienė L. (red.), Lietuvos rytai, Valstybinis leidybos fondas, Vilnius, s. 132– 136.pl_PL
dc.referencesEberhardt P., 1994, Przemiany narodowościowe na Białorusi, Editions Spotkania, Warszawapl_PL
dc.referencesEberhardt P., 1995, Struktura narodowościowa Polski północno-wschodniej w latach trzydziestych XX w., [w:] Giżejewska M., Strzembosz T. (red.), Społeczeństwo białoruskie, litewskie i polskie na ziemiach północno-wschodnich II Rzeczypospolitej (Białoruś Zachodnia i Litwa Wschodnia) w latach 1939–1941, ISP PAN, Warszawa, s. 44–56pl_PL
dc.referencesEberhardt P., 1997a, Problematyka narodowościowa Wileńszczyzny, „Czasopismo Geograficzne”, 68 (1), s. 39–69pl_PL
dc.referencesEberhardt P., 1997b, Przemiany narodowościowe na Litwie, Przegląd Wschodni, Warszawa.pl_PL
dc.referencesEberhardt P., 1997c, Liczebność i rozmieszczenie ludności polskiej na Łotwie, „Czasopismo Geograficzne”, 68 (3/4), s. 287–310.pl_PL
dc.referencesEberhardt P., 1998, Problematyka narodowościowa Łotwy, Zeszyty IGiPZ PAN, nr 54, Warszawa.pl_PL
dc.referencesEberhardt P., 2004, Polska i jej granice. Z historii polskiej geografii politycznej, Wydawnictwo UMCS, Lublin.pl_PL
dc.referencesEberhardt P., 2012, Przemiany narodowościowe w Łatgalii, „Sprawy Narodowościowe, Seria Nowa”, 40, s. 63–86.pl_PL
dc.referencesGaučas P. (red.), 2001, Lietuvos istorios atlasas, Vaga, Vilniuspl_PL
dc.referencesGawin T., 1993, Ojcowizna, Fundacja Pomocy Szkołom Polskim na Wschodzie, Grodno–Lublinpl_PL
dc.referencesGellner E., 1991, Narody i nacjonalizm, PIW, Warszawa.pl_PL
dc.referencesGloger Z., 1903, Geografia historyczna ziem dawnej Polski, Spółka Wydawnicza Polska, Krakówpl_PL
dc.referencesKonopacki A., 2010, Życie religijne Tatarów na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI–XIX wieku, Wydawnictwa UW, Warszawapl_PL
dc.referencesKowalski M., 1997a, Ethnic character of the North-Eastern borderland of Lithuania, [w:] Jakubowski M. (red.), The Polish-Lithuanian border region. Research problems and scientific co-operation, Geopolitical Studies, 2, Warsaw, IG PAN, s. 115–131.pl_PL
dc.referencesKowalski M., 1997b, Problemy miasta Wisaginia (Visaginas) na Litwie jako przykład skutków migracji transgranicznych, [w:] Społeczne koszty migracji transgranicznych, Rozprawy i Monografie Wydziału Ekonomicznego, 12, Filia UMCS, Rzeszów, s. 387–400.pl_PL
dc.referencesKowalski M., 1997c, Geografia wyborcza Wileńszczyzny, „Najwyższy Czas”, 16, s. 366pl_PL
dc.referencesKowalski M., 1999, Kulturowe uwarunkowania stosunków polsko-litewsko-białoruskich, [w:] Kitowski J. (red.), Problematyka geopolityczna Europy Środkowej i Wschodniej, Rozprawy i Monografie Wydziału Ekonomicznego, 18, Filia UMCS, Rzeszów, s. 77–88.pl_PL
dc.referencesKowalski M., 2000, Spatial differentiation of electoral behaviour in Poland end Lithuania, [w:] Kitowski J. (red.), Eastern borders of European integration processes, Rozprawy i Monografie Wydziału Ekonomicznego, 19, Filia UMCS, Rzeszów, s. 735–754pl_PL
dc.referencesKowalski M., 2001, Poles in land of Grodno, [w:] Kitowski J. (red.), Spatial dimension of socio-economic transformation processes in Central and Eastern Europe on the turn of the 20th century, Rozprawy i Monografie wydziału Ekonomicznego Filii UMCS w Rzeszowie, 2, Rzeszów–Polańczyk, s. 37–50pl_PL
dc.referencesKowalski M., 2002, Mniejszość polska na Grodzieńszczyźnie, mniejszość białoruska na Białostocczyźnie, [w:] Sadowska-Snarska C. (red.), Problemy rozwoju przygranicznych regionów wschodniej Polski, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok, s. 89–104pl_PL
dc.referencesKowalski M., 2003, Referendum na Litwie, „Najwyższy Czas”, 21, s. 679pl_PL
dc.referencesKowalski M., 2008, Wileńszczyzna jako problem geopolityczny w XX wieku, [w:] Eberhardt P. (red.), Problematyka geopolityczna ziem polskich, Prace Geograficzne, nr 218, IGiPZ PAN, Warszawa, s. 267–296pl_PL
dc.referencesKowalski M., 2010a, Wileńszczyzna – region pogranicza litewsko-białorusko-polskiego, [w:] Szerląg A. (red.), Wileńszczyzna małą ojczyzną, Oficyna Wydawnicza Atut, Wrocław, s. 65–89pl_PL
dc.referencesKowalski M., 2010b, The territorial administration reform and the Polish question in Lithuania, [w:] Kitowski J. (red.), 20 years of socio-economic transformations in countries of Central and Eastern Europe – an attempt of accounts, Geopolitical Studies, nr 16, IGiPZ PAN, Warsaw, s. 213–221.pl_PL
dc.referencesKowalski M., Solon J., 2008, Ethnical diversity and regional development of eastern borderland regions in Poland, Lithuania and Latvia, [w:] Territorial dilemmas of socio-economic development in Europe, Europa XXI, nr 18, IGiPZ PAN, Warszawa, s. 79–98.pl_PL
dc.referencesKozakiewicz J., Kowalski M., Świątek D., 2010, Raport o szkolnictwie polskiej mniejszości narodowej na Litwie, Studium Europy Wschodniej UW, Warszawa.pl_PL
dc.referencesKrawcewicz A., 2003, Powstanie Wielkiego Księstwa Litewskiego, Wydawnictwo Wyż- szej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystokpl_PL
dc.referencesKurczewski J., Fuszera M. (red.), 2009, Polacy nad Dźwiną, Wydawnictwa UW, Warszawa.pl_PL
dc.referencesLaFromboise T., Coleman H.L.K., Gerton J., 1993, Psychological impact of biculturalism: Evidence and theory, „Psychological Bulletin”, 114, s. 395–412.pl_PL
dc.referencesLisek J., 2005, Jung Wilne: żydowska grupa artystyczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.pl_PL
dc.referencesŁowmiański H., 1931–1932, Studia nad początkami społeczeństwa i państwa litewskiego, Rozprawy Wydziału III Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie, 1–2, Wilno.pl_PL
dc.referencesManteuffel G., 1879, Inflanty Polskie: poprzedzone ogólnym rzutem oka na siedmiowiekową przeszłość całych Inflant, Księgarnia J.K. Żupańskiego, Poznańpl_PL
dc.referencesManteuffel G., 2007, Zarysy z dziejów krain dawnych inflanckich czyli Inflant właściwych (tak szwedzkich jako i polskich) Estonii z Ozylią, Kurlandii i Ziemi Piltyńskiej, Universitas, Krakówpl_PL
dc.referencesMyknys R., 1999, Wilno – miasto wielonarodowe i punkt zapalny w stosunkach polsko- -litewskich, [w:] Traba R. (red.), Tematy polsko-litewskie. Historia – Literatura – Edukacja, Wspólnota Kulturowa Borussia, Olsztyn, s. 84–104.pl_PL
dc.referencesNacyanalny atlas Belarusi, 2002, Komitet na Zamel’nych Resursah, Geodezji i Kartografii pry Savece Ministra Republiki Belarus’, Minsk.pl_PL
dc.referencesNasielenie grodnienskoj oblasti, 2000, Itogi pierepisa nasielenia Republiki Bielarus’ 1999 goda, Statisticheskij sbornik, Grodnienskoje Oblastnoje Uprawlieniie Statistiki, Grodno.pl_PL
dc.referencesNawicki U.I. (red.), 1998, Kanfjesii na Biełarusi, Ekapjerspjektywa, Minskpl_PL
dc.referencesNowak I., Żebrowska K., Kubisiak M. (red.), 1998, Litwa. Reforma administracyjna, Parlamenty Europy Środkowej i Wschodniej, 22 (151), Dodatek dwutygodniowy do Kroniki Sejmowej, III kadencja, 12 października 1998 r., Biuro Informacyjne Kancelarii Sejmu, Warszawa: http://kronika.sejm.gov.pl/miedzynarodowa.3/km22.htmpl_PL
dc.referencesPełczyński G., 1995, Najmniejsza mniejszość: rzecz o Karaimach polskich, Wydawnictwo Stanisław Kryciński, Towarzystwo Karpackie, Warszawa.pl_PL
dc.referencesPhinney J.S., Devich-Navarro M., 1997, Variations in bicultural identification among African American and Mexican American adolescents, „Journal of Research on Adolescence”, 7 (1), s. 3–32.pl_PL
dc.referencesPopulation census – 2009, National Statistical Committee of the Republic of Belarus: http://belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/itogi1.php.pl_PL
dc.referenceshttp://www.csb.gov.lv/en/dati/statistics-database-30501.htmlpl_PL
dc.referencesPopulation census – 2011, Central Statistical Bureau of Latvia – Latvijas statistika, http://www.csb.gov.lv/en/dati/statistics-database-30501.html.pl_PL
dc.referencesResalts of national census – 2001, Lithuanian Department of Statistics, Vilnius, http://web.stat.gov.lt/en/pl_PL
dc.referencesResalts of national census – 2011, Lithuanian Department of Statistics, Vilnius, http://web.stat.gov.lt/en/pl_PL
dc.referencesRykała A., 2011, Mniejszości religijne w Polsce – geneza, struktury przestrzenne, tło etniczne, Wydawnictwo UŁ, Łódźpl_PL
dc.referencesSadowski A., 1995, Pogranicze polsko-białoruskie. Tożsamość mieszkańców, Trans Humana, Białystok.pl_PL
dc.referencesShiryaev E.E., 1991, Rus’ Bjelaja, Rus’ Chjernaja i Litva v kartach, Nauka i Technika, Minsk.pl_PL
dc.referencesSkowrońska M., 2011, O trudnych spotkaniach wielokulturowości i kategorii gender/ queer, „Pogranicze. Studia Społeczne”, 18, s. 45–66.pl_PL
dc.referencesSłania B., Łyszczarz M., 2005, Tatarzy zachodniej Białorusi, Portal Arabia.pl: http:// www.arabia.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=280295&Itemid=2.pl_PL
dc.referencesStanowiska wicemarszałka Sejmu i ministra energetyki dla AWPL, 2012, „Rzeczpospolita” z 19.11: http://www.rp.pl/artykul/953320.html.pl_PL
dc.referencesTurska H., 1982, O powstaniu polskich obszarów językowych na Wileńszczyźnie, [w:] Rieger J., Werenicz W. (red.), Studia nad polszczyzną kresową, t. 1, PAN–Ossolineum, Wrocław.pl_PL
dc.referencesTyszkiewicz J., 2002, Z dziejów Tatarów polskich: 1794–1944, Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku, Pułtusk.pl_PL
dc.referencesValk A., 2002, Questions to answer thinking about relations between ethnic or national and European identity, [w:] Euro Conference: „Political Priorities between East and West: Europe’s rediscovered wealth. What the accession-candidates in Eastern and Central Europe have to offer”, March 18th –19th, 2002, Institut für den Donauraum und Mitteleuropa, Vienna: http://www.lc.ee./foorum/lc/eurodebatt/aunevalk.html.pl_PL
dc.referencesWaldenberg M., 1992, Kwestie narodowe w Europie środkowo-wschodniej, PWN, Warszawapl_PL
dc.referencesWalewander E. (red.), 1993, Polacy na Łotwie, Instytut Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL, Lublin.pl_PL
dc.referencesWizner H., 1999, Cezury i lata. O stosunkach polsko-litewskich raz jeszcze, [w:] Traba R. (red.), Tematy polsko-litewskie. Historia – Literatura – Edukacja, Wspólnota Kulturowa Borussia, Olsztyn, s. 27–53pl_PL
dc.referencesZajas K., 2008, Nieobecna kultura. Przypadek Inflant Polskich, Universitas, Kraków.pl_PL
dc.referencesZinkjavichius Z., 1996, Vostochnaja Litva v proshlom i nastojashchjem, Mosklo Ir enciklopediju leidykla, Vilnius.pl_PL


Pliki tej pozycji

Thumbnail
Thumbnail

Pozycja umieszczona jest w następujących kolekcjach

Pokaż uproszczony rekord

Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska
Poza zaznaczonymi wyjątkami, licencja tej pozycji opisana jest jako Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska