Harmonization of the Tax System in Poland in Accordance with EU Standards

Abstract

This paper attempts to present the way in which the Polish tax system functions, first and foremost with regard to the VAT in Poland in relation to the VAT in European Union member states. An outline of the historical need to introduce the VAT in 1993 is presented which arose due to the necessity of harmonizing the Polish law with the tax system of the European Union member states. New system solutions have been pointed out that are effective since May 1, 2004 and apply to trade exchange that takes place on the internal EU market. Tax rates, entitative and legal exemptions resulting from the Act on VAT of March 11, 2004 are presented in the context of value added tax rates effective in chosen European Union countries. The research thread concentrates on the analysis of numerical data depicting VAT revenues and arrears in the light of other national taxes in Poland for the period between 2003 and 2005. Source materials for the period between 2003 and 2005 from the Tax System Department of the Ministry of Finance have been used for this assessment. These data made it possible to establish index values of taxpayer VAT indebtedness as compared to the Polish taxpayer indebtedness level, first and foremost in relation to direct income taxes (PIT, CIT) during the pre- and post-accession period.

System podatkowy Unii Europejskiej nie jest systemem jednolitym bowiem składa się z dwudziestu pięciu krajowych systemów podatkowych państw członkowskich. Wyjątkowa waga działań dostosowawczych w sferze podatku VAT wynika z kilku co najmniej powodów. Pierwszym jest fakt, że jest on wydajnym, pewnym i bardzo stabilnym źródłem dochodów dla budżetów krajowych we wszystkich państwach członkowskich UE. Drugim jes t kluczowa rola tego podatku jako głównego instrumentu zapewniającego warunki swobodnego, opartego na zasadach uczciwej konkurencji przepływu towarów, usług i kapitału na wspólnym rynku europejskim. Trzecim powodem są wielorakie pozafiskalne skutki, jakie ten podatek wywołuje zarówno dla podmiotów gospodarczych, jak i osób fizycznych oraz gospodarstw domowych. Niniejsza praca poświęcona jest problematyce funkcjonowania podatku VAT w krajach Unii Europejskiej. Szczegółowej analizie poddana została struktura stawek i zakres przedmiotowy podatku VAT oraz znaczenie tego podatku dla dochodów budżetowych państw Wspólnoty.