| dc.description.abstract | Wczesny rozwój intelektualny Brocha przypada na czasy naukowego radykalizmu, który był
kształtowany przez wiedeński pozytywizm logiczny. Zwrot Brocha ku literaturze miał swe źródło
w rozczarowaniu, jakie spowodował w nim ów kierunek filozofii, nie dopuszczający, poza
empiryzmem, innych źródeł poznania. Ten stan rzeczy przyczynił się do rozpadu wartości
i ogólnego relatywizmu. Broch poszukuje w literaturze i sztuce uniwersalnej symbolicznej wartości,
zdolnej zintegrować i nadać sens rozproszonej rzeczywistości w kulturze i życiu społecznym.
W swych teoriopoznawczych dociekaniach sięga do późnego średniowiecza, w którym
nadrzędnej symbolicznej wartości podporządkowane były inne dziedziny życia. Okres reformacji
i następujący po nim rozpad wartości prowadzi do zastąpienia platonizmu pozytywizmem.
Broch wyrzeka się konserwatyzmu, szukającego ratunku w rewaloryzacji dawnych historycznych
modeli, poszukuje natomiast zrębów nowej jedności, wolnej od dogmatu. Sztuce i literaturze,
ze względu n a ich symboliczno-funkcjonalne właściwości, przypisuje szczególną rolę.
Autor artykułu omawia antropologiczno-estetyczną funkcję Brochowskiego symbolu, który
dzięki swym multyplikacyjnym właściwościom (symbolizacja symbolu) potrafi dotrzeć do
mityczno-mistycznych wymiarów istnienia. Nośnikiem tego transcendentnego stanu poznawczego
jest „liryzm” . Broch dostrzega jego przejawy w sztuce, literaturze i filozofii. Sceptycyzm pisarza
rodzi natomiast brak możliwości jego naukowej weryfikacji. | pl_PL |
