Employee Participation in Profit and Ownership – Impact on Work Efficiency

Abstract

The purpose of this paper is to present selected views and attitudes toward the relationship between employee participation and company results. The theoretical view and empirical research both indicate that after many years of conducting empirical research on the benefits resulting from the implementation of financial participation plans, the information provided, almost entirely by reports, is not yet sufficient to make any unequivocal conclusions concerning the influence on the results (productivity) achieved by companies. Obtaining such a consensus is additionally hindered because of the lack of clear-cut data concerning the extent to which implemented participation schemes contribute to changes in financial results. In conclusion, both the previous theory as well as the research conducted so far do not convincingly explain the relationship between financial participation schemes and the results achieved owing to their implementation, which demonstrates that there is a need to conduct further research in this field. In this case any empirical approach should concentrate on qualitative, not quantitative research, the latter of which, although broad based, does not identify the above mentioned relationships precisely enough. Another conclusion that can be drawn is the necessity to conduct further research based on larger samples of companies, taking into account the specificity of their business and working environment. It seems that some other aspects should be also taken into consideration, such as the type of the financial participation scheme introduced, because this decision may also have an influence on future results. Research should begin a long time prior to the introduction of a scheme in the company, which would allow for making future comparisons and evaluations of the influence of a given scheme on productivity.

W literaturze można znaleźć znaczną ilość argumentów przemawiających za pracowniczą partycypacją finansową. Pomimo faktu, iż najważniejsze przesłanki na rzecz partycypacji finansowej wynikały z pobudek takich jak większa równość w dochodach i majątku oraz chęć poprawy relacji pomiędzy pracownikami i właścicielami przedsiębiorstw, to obecnie programy te są uznawane za element relacji przemysłowych opartych na strategiach menadżerskich oraz bardziej elastycznej polityce płac, co w rezultacie ma doprowadzić do wzrostu wydajności pracy i szybszego rozwoju przedsiębiorstwa. W związku z zauważalną większą popularnością programów własnościowych oraz udziału w zyskach, szczególną uwagę zwraca się na wielowymiarowe zależności pomiędzy finansowym udziałem we własności i wynikami ekonomicznymi, jak również na chęć wykazania, że mechanizm zależności pomiędzy własnością pracowniczą a jej wpływem na produktywność ma bardzo złożony charakter. Celem tego opracowania jest zaprezentowanie wybranych poglądów na temat postaw odnoszących się do wspomnianych zależności. Zarówno sądy teoretyczne jak i badania empiryczne pokazują, że po wielu latach analizy korzyści płynących z implementacji programów partycypacji finansowej, informacje uzyskane jedynie dzięki raportom nie są wystarczające do wypracowania jednoznacznej opinii dotyczącej wpływu partycypacji finansowej na wyniki (produktywność) osiągane przez przedsiębiorstwa. Ponadto, uzyskanie takiej opinii jest dodatkowo utrudnione przez brak przejrzystych danych oraz tego, w jakim stopniu wdrażane programy partycypacyjne przyczyniają się do zmiany wyników finansowych. W rezultacie, zarówno dotychczasowa teoria jak i obecne badania nie wyjaśniają w przekonujący sposób zależności pomiędzy programami partycypacji finansowej a wynikami uzyskiwanymi dzięki ich wdrażaniu, co jedynie utwierdza w przekonaniu, iż istnieje potrzeba prowadzenia dalszych badań w tym zakresie. W tym wypadku badania empiryczne powinny skupić się na ocenie jakościowej a nie ilościowej, która mimo swojego powszechnego charakteru, nie określa powyższych zależności w sposób zbyt dokładny. Kolejnym wnioskiem, do którego można dojść, jest potrzeba prowadzenia dalszych badań w oparciu o większe próby przedsiębiorstw, biorąc pod uwagę charakter prowadzonej przez nie działalności oraz otoczenie w którym funkcjonują. Wydaje się, że pod uwagę należy wziąć pewne dodatkowe aspekty, m.in. rodzaj wprowadzanego programu partycypacji finansowej, ponieważ decyzja ta może oddziaływać na wyniki osiągane w przyszłości. Oprócz tego, badania powinny rozpoczynać się na długo przed implementacją programu w przedsiębiorstwie, co pozwoliłoby na przeprowadzanie analiz porównawczych i ocenę wpływu danego programu na produktywność.